Khó đạt chỉ tiêu “vớt”

Thực ra, không phải tăng trưởng “có lỗi” gây ra lạm phát cao và không phải cố sức tăng trưởng là nước ta phải đánh đổi lại bằng lạm phát cao. Nước ta lạm phát cao vì hiệu quả của nền kinh tế chưa cao, mô hình tăng trưởng chưa được đổi mới. Như vậy, vấn đề quan trọng ở đây là “lỗi hệ thống”. Nếu không khắc phục được lỗi này, thì có “hy sinh” tăng trưởng hơn nữa vẫn cứ lạm phát cao.

Đó là ý kiến của nguyên Bộ trưởng Bộ Kế hoạch - Đầu tư, người đã từng là “tư lệnh” tham mưu kinh tế trong 10 năm qua. Có thể coi đây là lời tự phê bình của người đứng đầu bộ hoạch định chính sách kinh tế vĩ mô. Nhìn lại chặng đường tăng trưởng của nước ta, bình quân 5 năm (2006-2010) GDP đạt 7%/năm và 10 năm (2001-2010) GDP đạt tới 7,26%/năm Việt Nam là một trong số ít quốc gia có tốc độ tăng trưởng kinh tế nhanh và nóng trong khu vực và thế giới. Nhanh mà lại chưa kịp chuyển đổi mô hình tăng trưởng chưa chú trọng năng suất, chất lượng, hiệu quả, sức cạnh tranh của nền kinh tế, đặc biệt là chưa giải quyết tốt mối quan hệ giữa tốc độ và chất lượng tăng trưởng. Chẳng hạn năng suất lao động của Trung Quốc gấp 2,6 lần và Thái Lan gấp 4,3 lần năng suất của Việt Nam.

 Để tạo ra 1 USD GDP, Việt Nam phải tiêu hao năng lượng bằng 4,65 lần Hồng Kông; gần 2,10 lần Hàn Quốc; 3,12 lần Singapore; khoảng 1,37 lần Thái Lan. Các cuộc thảo luận tại tổ chức của các đại biểu Quốc hội về thực hiện kế hoạch kinh tế-xã hội năm 2011 và kế hoạch năm 2012, đã ghi nhận những tâm trạng trạng thái khác nhau. Không khí bao trùm vẫn là nỗi lo khó đạt chỉ tiêu tăng trưởng cho giai đoạn tới.

Lo tăng trưởng đồng thời còn lo lạm phát, nỗi lo mà nhiều đại biểu nói vui là “kế thừa” từ Quốc hội khóa XII. Một đại biểu bày tỏ, mọi “nóng, lạnh” của kinh tế thế giới đều dội vào nước ta, cộng với yếu kém nội lực nên kinh tế càng khó khăn. Nước ta đặt ra vấn đề tái cơ cấu nền kinh tế, nhưng khó có thể làm trong một sớm một chiều. Ông nhấn mạnh rằng, “Chúng ta chưa thể sớm an ủi nhau về chỉ tiêu tăng trưởng đạt thế là tốt vì khả năng tăng trưởng trong những năm tới là không mấy lạc quan, khó khăn là không ít, “Báo cáo kiểm tra của Ủy ban Kinh tế Quốc hội cũng chỉ ra một loạt mối đe dọa cho tăng trưởng, ngoài lạm phát cao còn có những chỉ báo về giảm điện năng tiêu thụ và tăng lượng hàng tồn kho.

Đó là những tín hiệu đầu tiên cảnh báo nền kinh tế phải đối mặt với kinh tế vĩ mô thiếu vững chắc, trong khi những tác động của lạm phát đến đời sống người dân, nhất là tầng lớp thu nhập thấp cũng như an sinh xã hội sẽ còn kéo dài và để lại hậu quả dai dẳng.

Năm 2011 đạt được chỉ tiêu tăng trưởng trong bối cảnh đầy khó khăn theo một số đại biểu Quốc hội, là vui lắm rồi! Song nhiều đại biểu cho rằng chưa vội mừng được vì lẽ ra có thể đạt được cao hơn. Nếu cứ vội mừng thì năm tới và cả 5 năm sau khó mà đạt được chỉ tiêu “vớt” mà Nghị quyết Đại hội Đảng 11 đã đề ra.