- GS Tạ Ngọc Tấn ra mắt cuốn sách "Bắn chỉ thiên" tập hợp 94 tiểu phẩm báo chí
- Họa sĩ Lê Thiết Cương ra mắt cuốn sách "Trò chuyện với hội họa"
Năm 1995, khi nước Mỹ vẫn còn chia rẽ sâu sắc về cuộc chiến tranh Việt Nam, một cuốn sách gây chấn động đã ra mắt: “Nhìn lại quá khứ: Tấn thảm kịch và những bài học về Việt Nam” của Robert S. McNamara - cựu Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ dưới thời các Tổng thống Kennedy và Johnson, người từng góp phần sâu sắc vào việc hoạch định và mở rộng can thiệp quân sự của Mỹ tại Việt Nam.
Sau đúng 30 năm kể từ ngày đầu tiên ra mắt tại Mỹ, cuốn sách đã được Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật phát hành tại Việt Nam, đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong việc nhìn lại quá khứ một cách khách quan và sâu sắc.
Cuốn hồi ký “Nhìn lại quá khứ: Tấn thảm kịch và những bài học về Việt Nam” không né tránh, không tô vẽ, mà thẳng thắn nhìn thẳng vào những sai lầm của bản thân và của cả nước Mỹ, gửi gắm một thông điệp lịch sử có giá trị cho nhiều thế hệ.
Cuốn sách gồm 11 chương và 1 phụ lục, dựa trên hàng trăm tài liệu lưu trữ, biên bản họp nội bộ và hồi ức của các nhân vật, tái hiện toàn cảnh sự can dự của Mỹ vào Việt Nam từ đầu những năm 1961 đến giai đoạn chiến tranh leo thang. McNamara không đổ lỗi cho ai, mà phân tích nguyên nhân sâu xa của thất bại là sự thiếu hiểu biết về lịch sử, văn hóa và ý chí của dân tộc Việt Nam.
 |
Tái bản năm 2025 tại Việt Nam càng thêm ý nghĩa khi có lời nói đầu của hai người con tiêu biểu: Craig McNamara, người từng cùng các cựu binh Mỹ trở lại chiến trường Ia Đrăng để trao trả lá cờ Quân Giải phóng - biểu tượng của sự hòa giải; và Võ Hồng Nam, con trai Đại tướng Võ Nguyên Giáp, người đánh giá cao sự dũng cảm của McNamara khi thừa nhận lỗi lầm công khai, mở ra cơ hội đối thoại và hiểu biết giữa hai dân tộc.
Ông Võ Hồng Nam chia sẻ: “Chúng ta càng nên đọc - đọc để hiểu sâu hơn bản chất của chiến tranh, để thấy rằng ở bên kia chiến tuyến cũng có những con người muốn tìm tới tận cùng căn nguyên của cuộc chiến để trả lời cho câu hỏi về đúng - sai và dũng cảm mở ra cơ hội hòa giải”.
Một trong những giá trị lớn nhất của cuốn sách là lời cảnh tỉnh về giới hạn của quyền lực. McNamara không phủ nhận mục tiêu chiến lược của Mỹ, nhưng ông nhấn mạnh rằng vấn đề nằm ở phán đoán sai lầm và sự kiêu ngạo chính trị.
Ông viết: “Tôi muốn người dân Mỹ hiểu tại sao chúng tôi phạm những sai lầm như thế và rút ra bài học. Đó là cách duy nhất để dân tộc ta có thể hy vọng đẩy quá khứ về phía sau.”
Với Việt Nam, cuốn sách mang đến một góc nhìn công bằng hơn về lịch sử, không chỉ từ phía người chiến thắng, mà còn từ những người đã dũng cảm thừa nhận lỗi lầm.
Cuốn sách “Nhìn lại quá khứ: Tấn thảm kịch và những bài học về Việt Nam” không chỉ là hồi ký cá nhân, mà còn là lời cảnh báo và cơ hội hòa giải cho các quốc gia trên thế giới, đặc biệt trong thời đại toàn cầu hóa đầy biến động. Những bài học mà McNamara chia sẻ không chỉ dành cho nước Mỹ hay Việt Nam, mà là lời nhắc nhở về trách nhiệm, giới hạn của quyền lực và giá trị thiêng liêng của hòa bình.
