Chuyện về “diễn viên tay ngang”
(ANTĐ) - “Chạm ngõ” điện ảnh khi chưa từng kinh qua một trường lớp đào tạo nào về diễn xuất, thậm chí cũng chưa bao giờ nghĩ đến việc đứng trước ống kính máy quay là câu chuyện của những diễn viên “tay ngang”. Họ được các đạo diễn phát hiện từ đời thường. Trong số đó, có người may mắn bén duyên điện ảnh lâu dài song cũng có người... một đi không trở lại.
 |
| Lan Hà trong phim “Trái tim bé bỏng” (đạo diễn Thanh Vân) |
1.001 lý do “chạm ngõ”
Gần đây các nhà làm phim Việt rất chịu khó tìm những gương mặt đóng phim nghiệp dư đúng nghĩa là mới toanh. Khi điện ảnh đã và đang bão hòa với nhiều gương mặt cũ thì sự xuất hiện của những cái tên mới cũng là một giải pháp khơi gợi sự tò mò của dư luận. Chẳng thế mà khi bộ phim “Giải cứu thần chết” của đạo diễn Nguyễn Quang Dũng mới đang ở giai đoạn tiền bấm máy mà đã nhận được sự quan tâm đặc biệt của khán giả chỉ bởi trong danh sách diễn viên chính không thấy có mấy cái tên… “hot”.
Ngoài 3 ca sỹ trẻ đã có đôi chút tiếng tăm ở dòng nhạc “teen” như Minh Hằng, Chí Thiện, Đông Nhi thì nhân vật còn lại được đạo diễn này lựa chọn lại là anh chàng con lai người Pháp có vóc dáng cao to và chẳng hề có chút kinh nghiệm gì về cả phim ảnh lẫn ca nhạc Saetti Baggio. Có người bảo vị đạo diễn này mạo hiểm nhưng Nguyễn Quang Dũng thẳng thắn tuyên bố “cần một thế hệ diễn viên mới, trẻ trung, hiện đại chứ không chỉ biết diễn xuất”.
Nhiều người vẫn nghĩ rằng các đạo diễn “bí” quá mới phải chọn người đóng phim nghiệp dư. Song không phải vậy, đôi khi các đạo diễn lại lấy chính điểm yếu của người chưa từng đóng phim bao giờ giúp họ trở thành thế mạnh với diễn xuất hồn nhiên, mộc mạc, tươi tắn mà diễn viên chuyên nghiệp không có. Đạo diễn Việt kiều Stephane Gauger đã chứng tỏ điều này khi rủ người bạn “ngoại đạo” với nghệ thuật là Catly Đỗ vào vai nữ chính trong bộ phim “Cú và chim se sẻ”.
Không chỉ vậy Stephane Gauger còn mạnh dạn giao vai nữ chính khác trong phim cho cô bé Phạm Gia Hân mới 10 tuổi và chưa đóng phim bao giờ. Kết quả là cả hai cô diễn viên nghiệp dư này đã chinh phục được cảm xúc của người xem bằng những vai diễn cảm động, đầy đặn mà vẫn rất đời. Riêng Phạm Gia Hân còn được xem là một phát hiện mới của làng điện ảnh khi vượt qua nhiều gương mặt già dặn khác ẵm về giải “Nữ diễn viên phụ xuất sắc nhất” tại giải Cánh Diều Vàng 2008 vừa qua.
Trường hợp của anh cán bộ ngành du lịch lần đầu tiên đóng phim Hoàng Cao Đề trong “Trăng nơi đáy giếng” cũng vậy. Thực ra ngay từ đầu đạo diễn Vinh Sơn đã nuôi ý định chọn toàn diễn viên nghiệp dư người Huế để có phong cách diễn xuất tự nhiên và đong đầy phong vị Huế, kể cả vai diễn cô giáo Hạnh của NSƯT Hồng ánh. Đó là sự lựa chọn có chủ đích của vị đạo diễn gốc Huế như món quà tri ân mà ông muốn gửi tới con người và quê hương của mình.
Một đi không trở lại?
Điều khiến người ta băn khoăn hơn cả lại là việc sau khi đã “bén duyên” điện ảnh rồi, liệu những diễn viên nghiệp dư ấy có tiếp tục đến với các vai diễn khác nữa không hay lại... bặt vô âm tín. Sự lo ngại này không phải không có cơ sở bởi trên thực tế đã có tiền lệ: Rất ít người trong số ấy có cơ hội trở lại với phim trường kể cả khi đã khẳng định được tài năng diễn xuất không kém gì diễn viên chuyên nghiệp.
Như trường hợp diễn viên Hùng Thuận, người từng hóa thân rất thành công vào vai diễn cậu bé An trong bộ phim “Đất phương Nam” của đạo diễn Vinh Sơn ngày nào. Về điều này chính đạo diễn Vinh Sơn cũng thừa nhận “rất tiếc khi một diễn viên xuất sắc mà mình đãi cát tìm vàng khó khăn như Hùng Thuận lại không có cơ hội để phát triển tài năng diễn xuất!”.
Hay như để có được vai diễn Giang Minh Sài trong phim “Thời xa vắng”, đạo diễn Hồ Quang Minh đã phải vất vả hàng năm trời mới tìm kiếm được người phù hợp là họa sỹ Ngô Thế Quân. Thế Quân đã khiến cả đạo diễn lẫn người xem bất ngờ về diễn xuất tự nhiên nhưng sâu sắc của mình, song từ bấy đến nay mặc dù từng tuyên bố sẽ không bỏ qua cơ hội đóng phim nếu có vai diễn nào phù hợp nhưng anh vẫn chưa có thêm vai diễn nào khác.
May mắn hơn cả phải kể đến cô sinh viên Huế Đỗ Nguyễn Lan Hà vì 6 năm sau vai diễn đầu tiên trong phim “Đời cát” (2001) của đạo diễn Nguyễn Thanh Vân, nữ diễn viên nghiệp dư này lại có cơ hội tái ngộ điện ảnh qua bộ phim “Trái tim bé bỏng” (2007) cũng của đạo diễn Nguyễn Thanh Vân.
Tuy thế điều đáng nói là trong suốt quãng thời gian 6 năm ấy, Lan Hà không hề nhận được lời mời đóng phim nào khác. Mặc dù cả hai vai diễn trên đều mang lại cho cô giải thưởng điện ảnh quốc gia song cho đến bây giờ, cơ hội đóng phim của Lan Hà vẫn gần như bỏ ngỏ…
Dành khá nhiều sự ưu ái cho các gương mặt mới song theo đạo diễn Nguyễn Thanh Vân, thế mạnh của các diễn viên nghiệp dư này là diễn xuất đời thường, song đó chỉ là sự tươi tắn thuở ban đầu, còn nếu gắn bó dài hơi với điện ảnh thì họ phải có sự trau dồi kỹ năng hơn, để đạt được sự giản dị chân thực bằng phong cách chuyên nghiệp chứ không phải là bản năng vốn có.
Cũng theo anh, một trong những bước cản để các diễn viên này khó tiến gần hơn điện ảnh cũng bởi bản thân họ không chọn con đường đóng phim, vả lại “ngay cả diễn viên chuyên nghiệp còn khó có những vai mới mẻ trong phim nhựa chứ nói gì diễn viên nghiệp dư”.
Còn nghệ sỹ Phước Sang mặc dù bày tỏ sẵn sàng tái hợp tác với các gương mặt nghiệp dư tài năng, nhưng vấn đề lại nằm ở chỗ họ có tạo dựng được lòng tin để nhà sản xuất mời cộng tác hay không bởi lẽ “nhiều khi diễn viên đó đóng không hợp vai hoặc lòng say nghề không tới nơi tới chốn khiến cảm hứng của chúng tôi không còn nữa”.
Và như vậy chẳng ai dám chắc cánh cửa đến với điện ảnh của những diễn viên nghiệp dư này có còn rộng mở. Chỉ có điều với những tài năng mới “chớm nở” mà không được hun đúc thỏa đáng thì chắc chắn khó mà tránh khỏi tình trạng “chảy máu” tài năng điện ảnh…
Dương Cầm
