Đến với triển lãm tranh cá nhân lần thứ 9 của Văn Chiến tại Nhà triển lãm 16 Ngô Quyền, Hà Nội người xem lại thấy một Văn Chiến vừa quen vừa lạ, khi lần đầu thay đổi thói quen… dùng trứng.
Vương giả nhưng gần gũi
Nếu như màu trắng ngọc ngà của vỏ trứng được họa sỹ Văn Chiến sử dụng cẩn trọng và khéo léo tạo ra một phong thái riêng biệt ở những triển lãm đã diễn ra trước kia thì với triển lãm lần này, người xem thấy Văn Chiến đã… lột xác. Ông đã “tiết chế” gam màu quen thuộc mà phóng túng hơn trong bảng màu. Sắc vàng lóng lánh, sắc nâu trầm mặc và sắc đỏ son quen thuộc của sơn mài đã làm nên một triển lãm tranh Văn Chiến vương giả, ấm áp và gần gũi. Người xem đều nhận thấy sự thân thuộc khi đến với triển lãm của ông bởi ở đó họ nhìn thấy hình bóng quê nhà thấp thoáng trong những gam màu nằm soi bóng trong vóc, im lìm mà thủ thỉ những âm thanh của cuộc sống nông thôn và miền núi. Và dường như những bức tranh phong cảnh- một đề tài được ông theo đuổi suốt cuộc đời làm nghệ thuật của mình không đơn thuần mang vẻ đẹp thô mộc của nông thôn mà còn được tô đậm thêm chất hào hoa và lãng mạn của Hà Nội. Có lần, họa sỹ tâm sự rằng, ông đã lấy chính những cây bàng trơ trụi lá của mùa đông Hà Nội đưa vào trong tranh thành những cây liêu xiêu, vặn vẹo trong gió chiều của một miền quê.
Chỉ trưng bày vẻn vẹn 26 bức tranh và quá nửa trong số ấy là tranh phong cảnh nhưng bức nào có cây là bức đó luôn hiện diện hình ảnh của cây bàng “mồ côi” mùa đông. Nhìn tranh là suy ra người vẽ, Văn Chiến yêu mùa đông Hà Nội. Và tất nhiên, ông yêu nhất cây bàng trút lá. Phải chăng tình yêu ấy đã đưa những nét vẽ mềm mại của ông về các vùng miền trên Tổ quốc trở lại với hình ảnh rất đỗi quen thuộc về Hà Nội. Khi đưa câu hỏi này tới họa sỹ, vốn là một người kiệm lời, ông chỉ ậm ừ cho qua chuyện nhưng cũng không quên níu thêm một câu “Mình sống ở Hà Nội mấy chục năm nay rồi, sống ở đâu là có tình cảm với nơi đó mà”. Chỉ trả lời có từng ấy câu thôi nhưng ai cũng hiểu rằng, đã là họa sỹ Hà Nội khi cầm cây bút cho dù vẽ về nơi khác nhưng chất Hà Nội vẫn luôn phảng phất trong tranh của ông.
Đổi mới… chính mình
Không gây ấn tượng với người xem bằng số lượng tranh lớn mà Văn Chiến vẫn khiến người xem khi đến với triển lãm tranh của ông thấy được sức sáng tạo không ngừng nghỉ và luôn trau dồi để đạt tới những đỉnh cao trong nghệ thuật. Văn Chiến đã đổi mới chính mình. Tuy vẫn theo đuổi tranh phong cảnh, nhưng rõ ràng về cách thể hiện và ngôn ngữ nghệ thuật, ông có sự đột phá. Văn Chiến đã sử dụng sơn ta để vẽ trên toan mà hiệu ứng nghệ thuật mang lại cho tác phẩm là cái “lạ” với người xem. Rất ít họa sỹ “dám” làm điều này bởi nếu không khéo léo, tác phẩm sẽ trở nên phản cảm với sắc màu rối loạn. Đặc biệt, những bức tranh khắc của ông mới thực sự là điểm nhấn tại triển lãm lần này. Văn Chiến đã học hỏi trong cách làm tranh khắc của các cụ ngày xưa để rồi từ đó, ông sáng tạo cách làm tranh khắc độc đáo của riêng mình. Nếu như các tác giả xưa khắc tranh rồi tô màu lên thì Văn Chiến lại khắc tranh, gắn trứng, vẽ màu rồi mài đi. Vì thế, khi chiêm ngưỡng các tác phẩm này, công chúng cảm nhận được sự mềm mại, uyển chuyển của tác phẩm. Vẫn là những đường nét đồ họa rắn rỏi nhưng mịn màng và linh hoạt trong cách xử lý. Các tác phẩm tranh khắc của ông là sự kết nối giữa nghệ thuật hội họa và đồ họa.
Đã ở độ tuổi “điềm tĩnh” cộng với nội lực dồi dào, họa sỹ Văn Chiến sẽ còn cống hiến tới những người yêu nghệ thuật hội họa Việt Nam các tác phẩm đẹp và giàu cảm xúc.
