- Tu bổ Di tích quốc gia đình Viên Châu - Công trình kiến trúc tiêu biểu của xứ Đoài mây trắng
- Kiểm điểm tập thể, cá nhân để xảy ra sai phạm trong việc tu bổ Di tích Quốc gia đặc biệt đình Chèm
- Lưu ý trong tu bổ di tích điện Thái Hòa-nơi đăng quang của 13 vua triều Nguyễn
Phạm vi nghiên cứu lập quy hoạch là 82,4ha gồm: Di tích quốc gia đặc biệt chùa Đọi Sơn với khoanh vùng Khu vực bảo vệ I có diện tích 3,18ha, khu vực bảo vệ II có diện tích 11,37ha; khu vực mở rộng và khu vực chuyển tiếp có diện tích là 67,85ha.
Đối tượng nghiên cứu lập quy hoạch gồm diện tích lịch sử và kiến trúc nghệ thuật quốc gia đặc biệt chùa Đọi Sơn, không gian cảnh quan, môi trường sinh thái xung quanh; các giá trị di sản văn hóa vật thể, phi vật thể, di sản tư liệu, di vật, cổ vật, bảo vật quốc gia, hiện vật khảo cổ, lễ hội gắn với di tích; các yếu tố về sinh thái, địa hình, địa thế, kinh tế-xã hội, đô thị, dân cư trong khu vực nghiên cứu; các thể chế chính sách liên quan và hệ thống hạ tầng kỹ thuật, hệ thống giao thông kết nối trong khu vực quy hoạch; tình hình sử dụng đất khu vực xung quanh di tích…
Nội dung nhiệm vụ lập quy hoạch gồm: xác định yêu cầu nghiên cứu, khảo sát, đánh giá hiện trạng di tích; nghiên cứu, đánh giá yếu tố kinh tế-xã hội và môi trường tự nhiên liên quan đến nội dung quy hoạch; xác định đặc trưng và giá trị tiêu biểu của di tích; nội dung và định hướng bảo quản, tu bổ, phục hồi và phát huy giá trị di tích; định hướng tổ chức không gian kiến trúc, cảnh quan và xây dựng công trình mới.
 |
Chùa Đọi Sơn (chùa Long Đọi Sơn) |
Mục tiêu lập quy hoạch nhằm nhận diện đầy đủ giá trị và hoàn thiện hệ thống hồ sơ, dữ liệu của di tích lịch sử quốc gia đặc biệt Đọi Sơn, bảo tồn, tôn tạo và phát huy giá trị di tích lịch sử quốc gia đặc biệt chùa Đọi Sơn thành nơi giới thiệu, tôn vinh văn hóa, nghệ thuật dân gian gắn với các thiết chế văn hóa làng xã, góp phần giáo dục thế hệ trẻ về truyền thống văn hóa dân tộc; hình thành điểm du lịch lịch sử, văn hóa hấp dẫn, kết nối với các điểm di tích, điểm du lịch khác, tạo thành chuỗi dịch vụ văn hóa, mô hình du lịch phù hợp, góp phần phát triển kinh tế-xã hội tỉnh Hà Nam.
Đồng thời, làm căn cứ pháp lý cho việc quản lý và triển khai các dự án thành phần về đầu tư xây dựng hệ thống hạ tầng kỹ thuật, bảo quản, tu bổ phục hồi di tích theo quy hoạch được phê duyệt; xây dựng quy định và giải pháp quản lý, kiểm soát không gian quy hoạch kiến trúc cảnh quan khu vực di tích.
Quần thể di tích chùa Long Đọi Sơn, xã Tiên Sơn, thị xã Duy Tiên là một trong số những thắng cảnh nổi tiếng của tỉnh Hà Nam và trấn Sơn Nam xưa. Không những có giá trị về lịch sử, văn hóa và kiến trúc, ngôi chùa còn là kho sử liệu quý giá với tấm bia Sùng Thiện Diên Linh là bảo vật quốc gia.
Theo sử sách ghi chép lại, chùa Long Đọi Sơn do vua Lý Thánh Tông và Vương Phi Ỷ Lan chủ trì xây dựng từ năm 1054. Đến năm 1121, vua Lý Nhân Tông tiếp tục tôn tạo và xây bia bảo tháp Sùng Thiện Diên Linh.
Chùa Long Đọi Sơn dưới thời Lý đã từng là trung tâm Phật giáo của trấn Sơn Nam xưa. Qua tư liệu hiện vật của chùa phản ánh triết lý, thuyết lý duyên khởi của Phật giáo, tình hình Phật giáo Đại Việt thời Lý và các vị Phật được tôn thờ.
Hàng năm, tại chùa diễn ra lễ hội Phật giáo có ảnh hưởng lan tỏa trong một vùng rộng lớn và sức hấp dẫn đối với nhân dân, du khách. Các lễ hội được tổ chức còn là dịp để tưởng nhớ và tôn vinh vị vua anh minh Lý Nhân Tông và những người có công lớn trong sự nghiệp dựng nước và giữ nước, cũng như xây dựng, tôn tạo và mở mang ngôi chùa.
Với những giá trị lịch sử, văn hóa tiêu biểu trên, cuối năm 2017, quần thể di tích chùa Long Đọi Sơn đã được Thủ tướng Chính phủ ký quyết định xếp hạng là Di tích quốc gia đặc biệt.
