- Trưng bày hiện vật của di chỉ khảo cổ học Bãi Cọi mang đặc trưng của văn hóa Đông Sơn và Sa Huỳnh
- Khai quật khảo cổ học thành Luy Lâu
- Khai quật kiểu "chữa cháy" và bản đồ khảo cổ học bị lãng quên gần 20 năm
Di cốt người ban đầu nhận định thuộc Văn hóa Hòa Bình được tìm thấy qua đợt khai quật khảo cổ học tại hang đội 4, vùng lõi quần thể danh thắng Tam Chúc, thị trấn Ba Sao, huyện Kim Bảng, tỉnh Hà Nam. Cuộc khai quật do Viện Khảo cổ học thực hiện vào tháng 3 năm 2023.
Sau gần 2 tháng mở hố, tại hố khai quật 6m2 các nhà khoa học đã phát hiện mộ táng nằm co bó gối xuất lộ ở độ sâu 50cm so với bề mặt. Đây là một phương thức mai táng điển hình của cư dân Văn hóa Hòa Bình, táng thức này đã từng được phát hiện trong nhiều di tích hang động thuộc Văn hóa Hoà Bình ở Việt Nam.
 |
Di cốt người ban đầu xác định thuộc Văn hóa Hòa Bình |
Tại di chỉ hang đội 4, các nhà khảo cổ phát hiện ba mộ gồm có trẻ em và người trưởng thành, trong đó có mộ cải táng và mộ song táng (người đàn ông đang ôm em bé), chôn theo tư thế nằm co bó gối. Đây được xem là lần đầu tiên phát hiện di cốt người cách ngày nay khoảng 10.000 năm ở Hà Nam.
Ngoài di cốt người, bên cạnh đó còn tìm thấy vỏ nhuyễn thể cùng với xương răng động vật với số lượng đáng kể qua diễn biến của các lớp đào. Đa số di cốt động vật phát hiện trong hố khai quật đều là các loài thú nhỏ. Đây có thể là nguồn thức ăn quan trọng của cư dân cổ trong quá khứ. Ngoài ra, loại hình công cụ đá tại hố khai quật không lớn nhưng các đặc điểm về loại hình và kỹ thuật cho thấy sưu tập hiện vật đá ở đây thuộc Văn hóa Hòa Bình.
 |
Cũng tại Hội thảo khoa học Thông báo Khảo cổ học Toàn quốc lần thứ 58 năm 2023, các nhà khoa học công bố các hoạt động điều tra, thăm dò, khai quật nghiên cứu hệ thống di tích thời đại Đá ở tỉnh Bắc Kạn, Hòa Bình, Đắk Nông; khai quật các di tích giai đoạn Tiền Đông Sơn ở thành phố Hà Nội và các tỉnh Phú Thọ, Tuyên Quang; Khảo cổ học Lịch sử tiếp tục có nhiều cuộc khai quật quy mô lớn ở Hà Nội, Thanh Hóa, Ninh Bình, Thừa Thiên Huế... Khảo cổ học Chămpa - Óc Eo có một số cuộc khai quật đáng chú ý ở Quảng Nam, Bình Định, Bà Rịa - Vũng Tàu, Hậu Giang, Cần Thơ, An Giang… Khảo cổ học dưới nước cũng có một số hoạt động khảo sát đáng chú ý ở các tỉnh Quảng Ninh, Hải Phòng, Quảng Nam, Khánh Hòa…
 |
Di chỉ hang đội 4, vùng lõi quần thể danh thắng Tam Chúc, thị trấn Ba Sao, huyện Kim Bảng, tỉnh Hà Nam (ảnh Hà Nam TV) |
Hội thảo đã nhận được 456 bài báo cáo, thông báo đề cập đến nhiều lĩnh vực nghiên cứu khảo cổ học. Với số lượng các bài thông báo, báo cáo lớn nhất từ trước tới nay, cho thấy hoạt động Khảo cổ học Việt Nam các năm 2022 - 2023 diễn ra sôi nổi, đều khắp trên toàn Quốc và đạt hiệu quả cao. Nhiều thông báo (đặc biệt là các cuộc khai quật lớn) được thực hiện công phu, nghiêm túc có nội dung phong phú. Đó là những tư liệu vật thật mới nhằm đi sâu nghiên cứu những vấn đề cơ bản của Khảo cổ học Việt Nam, góp phần nhận thức rõ hơn diễn trình lịch sử dân tộc Việt Nam, quá trình phát triển con người Việt Nam.
Cũng tại Hội thảo, các đại biểu đi sâu thảo luận những vấn đề liên đến từng di tích như: địa tầng, niên đại, chủ nhân, các quan quan hệ văn hóa, nhận diện giá trị lịch sử văn hóa; đặc biệt là những đóng góp của Khảo cổ học với bảo vệ, bảo tồn, phát huy các giá trị lịch sử - văn hóa Việt Nam trong thời kỳ mới hiện đại hóa và hội nhập quốc tế.
