Lúng túng xây trường chất lượng cao

ANTĐ - “Được tự chủ tài chính thì rất thoải mái nhưng khi bước vào thực tế, các trường đều e ngại bởi bài toán thu chi thế nào để đảm bảo chi đủ, chi cao cho giáo viên, cho cơ sở vật chất trong khi thu chỉ trong 9 tháng nhưng chi cả 12 tháng” – một hiệu trưởng ở Hà Nội chia sẻ về mô hình trường chất lượng cao.

Trường chất lượng cao phải chú trọng đầu tư cả dạy và học lẫn hoạt động ngoại khóa

Thu cao không có người học

Chia sẻ trên được bà Nguyễn Thị Nhiếp, Hiệu trưởng trường THPT Phan Huy Chú  nhấn mạnh như một trong những khó khăn hiện nay với các trường đang thực hiện hoặc định hướng phát triển theo mô hình trường chất lượng cao mà Hà Nội khuyến khích. “Đấy là chưa kể, trường chất lượng cao thì phải đảm bảo giáo dục toàn diện, học kiến thức chưa đủ mà phải tổ chức nhiều hoạt động ngoại khoá. Để thực hiện được thì cần những khoản chi rất lớn trên thực tế mà văn bản chưa bao quát hết được” – bà Nguyễn Thị Nhiếp phân tích.

Trong khi đó, mức thu cũng cần phải tính toán kỹ  bởi nhiều người dân vẫn còn chịu ảnh hưởng tư tưởng bao cấp. Mức chênh lệch học phí giữa trường công lập và trường công lập tự chủ toàn phần là tương đối lớn nên đa số phụ huynh rất cân nhắc. Nếu thu cao để đủ bù chi, các trường chất lượng cao khó có thể thu hút được học sinh.

Tuy nhiên, sau 5 năm thí điểm, bà Nguyễn Thị Nhiếp khẳng định mô hình các lớp chất lượng cao bước đầu đã khắc phục được những bất cập và phát huy ưu điểm như đảm bảo tốt chương trình của Bộ GD-ĐT mà không phải dạy thêm học thêm. Thực hiện có hiệu quả phương pháp dạy học tiên tiến, học sinh phát huy tối đa năng lực và năng khiếu; được học tập, rèn luyện trong điều kiện môi trường tốt hơn, nên tự tin, năng động, biết vượt qua áp lực... Đặc biệt, mô hình này tạo môi trường cạnh tranh lành mạnh, khẳng định uy tín của mỗi giáo viên. 

Với nhiều khó khăn khách quan, cho đến thời điểm này, quận Hà Đông chưa có trường nào đạt yêu cầu hay đăng ký xây dựng trường chất lượng cao. Bà Phạm Thị Hoà, Phó Chủ tịch UBND quận Hà Đông cho biết, khó khăn nhất là chọn trường chất lượng cao không nằm trong số những trường có phân tuyến tuyển sinh. Hơn nữa cần tuyên truyền để phụ huynh học sinh hiểu được trường chất lượng cao không tạo ra sự phân biệt giàu nghèo mà là đáp ứng nhu cầu đa dạng về giáo dục của người dân trong giai đoạn hiện tại.

Học sinh có quyền lựa chọn

Theo ông Phạm Văn Đại, Phó Giám đốc Sở GD-ĐT Hà Nội, hiện thành phố đã thí điểm 18 trường chất lượng cao và từ nay đến 2015 sẽ xây dựng 35 trường chất lượng cao các cấp học cả công lập lẫn ngoài công lập. Tuy nhiên, cũng như Hà Đông, nhiều quận huyện đang gặp khó khăn trong việc lựa chọn trường để đầu tư xây dựng đủ tiêu chí công nhận trường chất lượng cao. Ông Thế Mạnh Khôi, Trưởng phòng GD-ĐT huyện Đan Phượng cho rằng việc xây dựng trường chất lượng cao ở ngoại thành rất khó. Hiện nay, mỗi xã có một trường mầm non, một trường tiểu học, một trường THCS. Vì vậy, muốn có trường chất lượng cao phải xây một trường mới không thuộc địa phận của xã nào do các trường cũ phải đảm bảo mục tiêu đào tạo đại trà. 

Trước khó khăn đó, Giám đốc Sở GD-ĐT Hà Nội Nguyễn Hữu Độ cho rằng, chủ trương xây dựng mô hình trường chất lượng cao trên địa bàn thành phố là phù hợp với nhu cầu có thực. Ngành giáo dục cần thực hiện nhiệm vụ giai đoạn mới không chỉ phổ cập, xóa mù chữ mà còn xây dựng nền giáo dục tiên tiến, chất lượng cao. Mặc dù khuyến khích triển khai mô hình này nhưng các quận huyện vẫn phải đảm bảo chỉ phát triển trường chất lượng cao ở những nơi đã có đủ chỗ học cho học sinh và việc theo học là tự nguyện. Học sinh tùy theo điều kiện có quyền quyết định lựa chọn mô hình học phù hợp. 

Bên cạnh đó, ông Nguyễn Hữu Độ khẳng định, không có sự phân biệt lớp trong trường chất lượng cao, nghĩa là trong trường chất lượng cao không tồn tại hai loại hình là lớp đại trà và lớp chất lượng cao. Đây chỉ là giai đoạn quá độ trong lộ trình tiến đến xây dựng theo mô hình chất lượng cao của các nhà trường. Chỉ những trường có đủ các điều kiện theo tiêu chí mới được chứng nhận trường chất lượng cao. Giám đốc Sở GD-ĐT Hà Nội cũng cho rằng, mỗi trường tùy theo điều kiện thực tế và mức độ của các dịch vụ đáp ứng để xây dựng mức thu phù hợp, không thể thu cao quá vì sẽ gây khó khăn cho phụ huynh, về lâu dài sẽ không thu hút được học sinh.