Hội thảo khoa học "Vai trò lịch sử của Thái sư Lưu Cơ": Tôn vinh một trong tứ trụ triều đình lập nên nhà Đinh

• Sáng mãi những bản anh hùng ca bất tử trong cuộc chiến đấu bảo vệ Tổ quốc
• Giáo sư Đặng Văn Chí: Có thể ý tưởng bị bác bỏ nhưng chúng ta cần kiên định
• Cánh Diều Vàng âm thầm trao ở Hà Nội, "Bố già" lại nhận "mưa" giải thưởng

Phát biểu đề dẫn hội thảo, Tiến sĩ Nguyễn Việt cho biết, đề tài khoa học chuyên đề nhằm đánh giá vai trò lịch sử của Thái sư Lưu Cơ được Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam, Trung tâm Tiền sử Đông Nam Á và Hội đồng Lưu tộc Việt Nam chính thức khởi động từ hơn 10 năm trước. Sau các cuộc điền dã, tra tìm, nhiều tư liệu mới liên quan quan đến Lưu Cơ đã được phát hiện. Từ năm 2019, một kế hoạch cụ thể đã ra đời nhằm tiến đến một hội thảo khoa học chuyên đề về Lưu Cơ. Do tình hình Covid-19, đến hôm nay, tại nơi ông đã từng hiện diện trong 40 năm ròng (971-1010), với gần 20 báo cáo khoa học, thế hệ hậu sinh được đánh giá và tôn vinh những giá trị lịch sử mà Thái sư Lưu Cơ đã làm cho triều đình Đinh, Tiền Lê và Lý.

Cũng theo Tiến sĩ Nguyễn Việt, hội thảo khoa học này được thừa hưởng một trong những phát hiện và nghiên cứu quan trọng bậc nhất của nền khảo cổ học Việt Nam, đó là nghiên cứu khai quật khảo cổ học Hoàng Thành Thăng Long. Vì vậy, sự nghiệp của Lưu Cơ sẽ được các nhà khoa học bắt đầu với việc lật lại từng viên gạch thời Đại La khi ngài nhậm chức Đô Hộ Phủ Thái sư, đến những viên gạch, đầu ngói uyên ương thời Hoa Lư, Đại Cồ Việt thấm đẫm mồ hôi dân binh Đô Hộ Phủ được ngài tổ chức động viên để biến các dinh thự, cổng thành Đại La vốn thuộc Đường ngảnh về Tràng An phương Bắc trở thành một tòa thành Đại Việt hướng vọng về Hoa Lư, Tràng An phương Nam…

Tượng đồng Thái sư Lưu Cơ thờ ở đình Đại Từ, xã Đại Đồng, Văn Lâm, Hưng Yên

Tại hội thảo, bên cạnh các báo cáo đi sâu tìm hiểu về thân thế, sự nghiệp của Thái sư Lưu Cơ còn có các báo cáo mở rộng nhằm đánh giá ý nghĩa lịch sử gắn với sự kiện thống nhất đất nước tạo lập nhà nước tạo lập nhà nước độc lập đầu tiên sau nhiều trăm năm đô hộ của ngoại bang: Quốc gia Đại Cồ Việt. Sự nghiệp đó của Đinh Tiên Hoàng Đế không thể tách rời những cận thần quan trọng trong “nhóm trẻ trâu Cờ Lau” mãi lưu truyền trong dân gian, mà Lưu Cơ là một nhân vật đứng đầu.

Ngoài ra, các báo cáo còn liệt kê những đến miếu thờ phụng Lưu Cơ rộng khắp các vùng Bắc bộ, giúp chúng ta thấy tầm ảnh hưởng lan rộng công lao và đức độ của ông trong dân chúng, làm cơ sở xứng đáng để Lưu tộc Việt Nam vinh tôn ông đại diện cho tổ họ tộc mình.

Trên cơ sở nhận thức giá trị những đóng góp lịch sử của Đô Hộ Phủ Thái sư Lưu Cơ, một số báo cáo khoa học đã mạnh dạn đề xuất những hành động cụ thể để ghi nhận, vinh tôn và truyền bá công lao của ông như phục hồi, tu bổ di tích đền miếu thờ Lưu Cơ và liên quan, đặt tên đường phố, trường học, giải thưởng… mang tên ông.

Thái sư Lưu Cơ sinh ngày 3 tháng Giêng năm 940 ở Tri Hối, châu Đại Hoảng, nay là xã Gia Tân, huyện Gia Viễn, tỉnh Ninh Bình. Lưu Cơ cùng quê, là đồng hương cùng thế hệ của Đinh Bộ Lĩnh, Đinh Điền, Nguyễn Bặc và Trịnh Tú từ thuở cờ lau tập trận. Khi Đinh Bộ Lĩnh phất cờ tụ nghĩa ở động Hoa Lư thuộc Gia Hưng, Gia Viễn ngày nay, Lưu Cơ khi mới ngoài 20 tuổi đã cùng Đinh Điền, Nguyễn Bặc, Trịnh Tú sát cánh cùng Đinh Bộ Lĩnh dẹp loạn 12 sứ quân thu giang sơn về một mối. Ông trực tiếp cầm quân đánh dẹp sứ quân Lý Khuê (tức Lý Lãng Công) ở Siêu Loại - Bắc Ninh.

Năm Mậu Thìn 968, sau khi dẹp loạn 12 sứ quân, Đinh Bộ Lĩnh lên ngôi Hoàng đế, tự xưng là Đại thắng Minh Hoàng, định đô ở Hoa Lư, đặt quốc hiệu là Đại Cồ Việt.

Năm 971, Đinh Tiên Hoàng phong Lưu Cơ làm Thái sư Đô hộ phủ, Nguyễn Bặc làm Định quốc công, Lê Hoàn làm Thập đạo tướng quân, Đinh Điền làm Ngoại giáp.

Hội thảo "Vai trò lịch sử của Thái sư Lưu Cơ" vừa diễn ra sáng ngày 15/5 tại Hà Nội

Thái sư Lưu Cơ là vị tướng có tài thao lược, là vị quan đầu triều trông coi hình án, là nhà cai trị giỏi, nhất quán vì độc lập, tự chủ của đất nước. Với tư cách là người giúp Đinh Tiên Hoàng đế coi sóc đất nước về mặt hình pháp của nhà nước độc lập đầy đủ đầu tiên, ông đã được ngành Tòa án Việt Nam cân nhắc tôn vinh như là ông tổ của ngành mình.

Cũng từ năm 971, với tư cách là Thái sư Đô hộ phủ, Lưu Cơ được Đinh Tiên Hoàng giao cai quản thành Đại La và quản lý cả vùng Giao Châu cũ, tức Bắc Bộ ngày nay đóng bản doanh tại thành Đại La, thủ phủ của Giao Châu. Vai trò này của ông sánh ngang hàng Phó vương, giúp Đinh Tiên Hoàng cai quản phần đất trọng yếu và giàu có nhất của Đại Cồ Việt.

Ông có công lớn trong việc cải tạo, xây dựng thành Đại La - tòa thành của An Nam đô hộ phủ từ thời thuộc Đường thành tòa thành của nước Đại Cồ Việt độc lập, tự chủ. Từ tòa thành hướng vọng Bắc, Lưu Cơ đã cho sửa sang tòa thành hướng về phía Nam - nơi định đô của Đinh Tiên Hoàng tại Hoa Lư.

Khi triều Đinh suy vong, Thập đạo tướng quân Lê Hoàn lên ngôi Hoàng đế lập nên nhà Tiền Lê, Thái sư Đô hộ phủ Lưu Cơ đã giúp Lê Hoàn huy động nhân tài vật lực tổ chức cuộc kháng chiến chống Tống vào năm 981 thắng lợi.

Thái sư Lưu Cơ là vị tướng cai quản, tu tạo thành Đại La liên tục trong vòng 40 năm (971-1010) qua ba triều đại Đinh, Tiền Lê và Lý, chuẩn bị về mọi mặt cho cuộc dời đô của Lý Công Uẩn từ Hoa Lư về Thăng Long thành công tốt đẹp vào tháng 7-1010. Chính ông là người đã "trao chìa khóa" thành Đại La cho triều đại mới và cáo quan về ở ẩn khi đã 70 tuổi.