- Du xuân với những lễ hội đáng nhớ đầu năm
- Cận cảnh lễ hội độc đáo rước “ông lợn” khổng lồ đầu Xuân Quý Mão tại Hà Nội
- Tấn công mạnh tội phạm cờ bạc núp bóng trò chơi dân gian tại các lễ hội đầu xuân
Áp dụng thống nhất các giải pháp trong tổ chức
Mục tiêu cụ thể của bộ tiêu chí này đặt ra nhằm khuyến khích, định hướng và thúc đẩy các địa phương, ban tổ chức lễ hội… tiến hành các hoạt động cải thiện và tăng cường chất lượng công tác quản lý lễ hội truyền thống, xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh, đáp ứng nhu cầu hưởng thụ văn hóa tinh thần của nhân dân, đồng thời phù hợp với bối cảnh kinh tế -xã hội đất nước. Cụ thể hóa các quan điểm chỉ đạo của Đảng, Nhà nước về xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh; tăng cường, đổi mới, nâng cao hiệu quả công tác quản lý, tổ chức lễ hội ở cơ sở. Nâng cao nhận thức, ý thức trách nhiệm của người dân, du khách về xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh khi tham gia lễ hội.
 |
Lễ hội chùa Hương, Mỹ Đức Hà Nội |
Việc ban hành Bộ tiêu chí là cơ sở để Ban Tổ chức lễ hội địa phương áp dụng thống nhất các giải pháp trong tổ chức, thực hiện. Định hướng Ban Tổ chức chuẩn hóa các tiêu chí về xây dựng môi trường văn hóa trong lễ hội truyền thống, là thước đo để đánh giá năng lực quản lý cũng như tính hiệu quả của công tác tổ chức hoạt động lễ hội tại địa phương. Việc cụ thể hóa các tiêu chí về xây dựng môi trường văn hóa tại di tích, lễ hội là một trong những giải pháp nhằm nâng cao tính hiệu quả trong việc tổ chức các hoạt động lễ hội theo hướng văn minh, bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống; bài trừ các hủ tục, tập tục, tập quán lạc hậu, nghi lễ có tính bạo lực và các hành vi phản cảm, lệch chuẩn trong lễ hội.
 |
Rước giò hoa tre tại Lễ hội Gióng, Sóc Sơn, Hà Nội |
Theo Cục trưởng Văn hóa cơ sở Ninh Thị Thu Hương, Bộ tiêu chí là nội dung quan trọng trong công tác quản lý, tổ chức lễ hội. Đây được xem là một bước quan trọng trong việc thúc đẩy, bảo tồn giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc, nâng cao chất lượng tổ chức các lễ hội truyền thống ở các địa phương.
Quy định rõ nội dung và trách nhiệm
Nội dung của Bộ tiêu chí xoay quanh các vấn đề như công tác quản lý nhà nước về lễ hội chặt chẽ, đúng quy định của pháp luật. Cơ sở vật chất, trang thiết bị được đầu tư đáp ứng yêu cầu tổ chức lễ hội. Đảm bảo an ninh trật tự, an toàn xã hội; phòng chống cháy, nổ; vệ sinh an toàn thực phẩm; vệ sinh môi trường; phòng, chống dịch bệnh.
Các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể thao, vui chơi giải trí phải được tổ chức theo hướng vui tươi, lành mạnh đáp ứng nhu cầu hưởng thụ của Nhân dân. Bố trí các khu dịch vụ đảm bảo mỹ quan di tích, lễ hội; tổ chức các hoạt động dịch vụ an toàn, thuận tiện cho người dân, du khách khi tham gia hoạt động lễ hội.
 |
Những lễ hội có yếu tố loạn đả sẽ dần được điều chỉnh |
Các hoạt động kinh doanh dịch vụ tại di tích, lễ hội cam kết tuân thủ các quy định pháp luật về kinh doanh dịch vụ công cộng; quy định của Ban Tổ chức lễ hội về thực hiện nếp sống văn minh, ứng xử văn hóa.
Quan hệ giao tiếp, ứng xử của các chủ thể quản lý và người tham gia trong hoạt động lễ hội bảo đảm văn minh, văn hóa. Tăng cường, đẩy mạnh các hoạt động tuyên truyền về di tích, lễ hội, thực hiện nếp sống văn minh; nội dung, hình thức tuyên truyền đa dạng, phong phú. Bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống trên cơ sở bảo vệ môi trường sinh thái, cảnh quan thiên nhiên; giải quyết hài hòa mối quan hệ giữa bảo tồn và phát triển.
Bài trừ các hủ tục, tập tục, tập quán lạc hậu, nghi lễ có tính bạo lực, các hành vi phản cảm trái thuần phong, mỹ tục dân tộc trong hoạt động lễ hội.
 |
Cụ thể hơn, Bộ tiêu chí cũng được ra các yêu cầu như: Nội dung các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể thao, vui chơi giải trí phải vui tươi, lành mạnh, phù hợp với phong tục, tập quán văn hóa vùng, miền, dân tộc. Cơ sở cung ứng dịch vụ tại di tích, lễ hội được bố trí sắp xếp thuận lợi, phù hợp, không lấn chiếm khuôn viên di tích, lễ hội đồng thời có cam kết bán đúng mặt hàng, đúng giá; không chèo kéo, ép khách sử dụng dịch vụ; niêm yết giá công khai.
Không bày bán sản phẩm có tính bạo lực, phản cảm; hàng giả, không rõ nguồn gốc; động vật hoang dã quý hiếm, các loại thực phẩm không đảm bảo chất lượng. Chủ cơ sở cung ứng dịch vụ có hành vi thái độ ứng xử văn minh, lịch sự
Đối với người tham gia lễ hội cần có hành vi, thái độ đúng chuẩn mực, nhiệt tình, trách nhiệm, lề lối, tác phong làm việc văn minh, lịch sự. Có ý thức giữ gìn vệ sinh môi trường sạch, đẹp; không chen lấn, xô đẩy gây mất trật tự an ninh; thắp hương, hóa vàng mã đúng nơi quy định. Trang phục lịch sự, gọn gàng; không nói tục, xúc phạm tâm linh, gây ảnh hưởng xấu tới không khí trang nghiêm của di tích, lễ hội. Không tổ chức hoặc tham gia các hoạt động mê tín, dị đoan, cờ bạc và các hành vi vi phạm pháp luật. Không thực hiện việc đổi tiền có chênh lệch giá trong khu vực di tích, lễ hội. Hướng dẫn người dân và du khách đặt tiền lễ, tiền giọt dầu đúng nơi quy định; không ném thả tiền xuống ao, hồ, giếng, cài tiền lên tay tượng, Phật và các hành vi vi phạm quy định về sử dụng tiền tệ. Thông báo số điện thoại đường dây nóng để tiếp nhận thông tin phản ánh của người tham gia lễ hội.
 |
Gìn giữ những nét đẹp của Lễ hội trong ngày đầu Xuân mới |
Theo đại diện Cục Văn hóa cơ sở, đối với một số lễ hội “điểm nóng”, cần xây dựng và triển khai các phương án bảo đảm an ninh, an toàn tuyệt đối cho người tham gia lễ hội, có phương án xử lý kịp thời tình huống phát sinh. Đồng thời, ngăn chặn và xử lý nghiêm các vi phạm, đặc biệt là các hành vi lợi dụng di tích, lễ hội để trục lợi, kích động bạo lực, lưu hành, kinh doanh văn hóa phẩm trái phép; không để việc tổ chức dâng sao giải hạn biến tướng thành dịch vụ mang tính trục lợi, ảnh hưởng đến nét đẹp văn hóa truyền thống của dân tộc; phát ấn không đúng với nguồn gốc lịch sử di tích, lễ hội; không để các đối tượng lợi dụng, lôi kéo đông người tại lễ hội để tuyên truyền, quảng bá các hoạt động có dấu hiệu tà đạo, mê tín dị đoan, trái với thuần phong mỹ tục, vi phạm quy định về thực hiện nếp sống văn minh...
Hiện tại, Cục Văn hóa cơ sở đã có văn bản hướng dẫn các địa phương tổ chức áp dụng các tiêu chí về môi trường văn hóa vào công tác quản lý và tổ chức lễ hội. Cục sẽ tiếp tục tổng hợp, theo dõi công tác tổ chức triển khai Bộ tiêu chí của các địa phương ngay trong mùa lễ hội đầu xuân 2024.
