Buổi tọa đàm diễn ra vào ngày 28/7 tại Bảo tàng Hà Nội.
Tại tọa đàm, các nhà nghiên cứu văn hóa, nhà khoa học đã làm rõ vẻ đẹp và giá trị sen trong đời sống văn hóa Việt, sen trong mỹ thuật, sen trong thi ca, cũng như việc bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa Việt thông qua hình tượng hoa sen.
PGS.TS Nguyễn Minh Thái cho biết, bà từng có thời gian học cách làm trà sen tại một gia đình nổi tiếng có truyền thống làm trà sen lâu đời ở Hồ Tây, Hà Nội và bà vô cùng ngạc nhiên về những giá trị mà sen mang lại cho con người.
Theo PGS.TS Nguyễn Thị Minh Thái, sen gần gũi với đời sống người dân Việt Nam. Về vật chất, hoa sen, lá sen, củ sen, ngó sen, hạt sen... đều được sử dụng rộng rãi trong đời sống, đặc biệt, hoa sen dùng để ướp trà tạo nên một loại hình ẩm thực tinh tế, cuốn hút. Hà Nội có sen hồ Tây nổi tiếng đẹp và thơm ngát, là nơi hấp dẫn khách du lịch mỗi mùa sen nở. Về giá trị tinh thần, hoa sen thuộc về phương Đông, thuộc về mỹ học và biểu tượng của nhà Phật.
 |
| Nhà nghiên cứu Trần Hậu Yên Thế (bên trái) và bà Trần Thị Thanh Tâm - Chủ nhiệm Quỹ hỗ trợ Bảo tồn Di sản văn hóa Việt Nam (ở giữa) chia sẻ tại tọa đàm |
Còn TS Trần Đoàn Lâm lại nhìn nhận hoa sen ở góc độ văn học nghệ thuật, như một nguồn cảm hứng sáng tác vô tận cho các văn nghệ sĩ, sen đem lại hình tượng nghệ thuật, văn chương phổ biến đến với thơ ca Việt Nam. Hoa sen gắn liền với vẻ đẹp, tình cảm quê hương đất nước, là biểu tượng cho con người Việt Nam, đặc biệt phụ nữ Việt Nam cả về hình thể lẫn tính cách, vậy nên có rất nhiều câu ca dao đã lấy hình tượng hoa sen để miêu tả vẻ đẹp của những người phụ nữ. Sen còn mang phẩm chất thanh cao, mang tính triết học rất cao, chứa đựng quan niệm triết học cả về không gian và thời gian.
Đối với nghệ thuật tạo hình, hoa sen cũng được rất nhiều nền văn hóa của các quốc gia lựa chọn để đưa vào đời sống nghệ thuật, tín ngưỡng. Ở Việt Nam, trên mọi vùng miền, hoa sen là cảm hứng trong nhiều loại hình nghệ thuật sáng tác từ xưa tới nay. Sen hiện diện ở các kiến trúc từ thời Lý, Trần, Lê, Nguyễn. Những tác phẩm hoa sen được chạm khắc, tạo hình bởi những bàn tay khéo léo của người thợ. Đến ngày nay, dấu ấn này vẫn còn rất nhiều ở các bảo vật, các di tích đình, chùa, lăng, miếu...
TS. Trần Hậu Yên Thế cho rằng, đúc rút những góc nhìn ngắn gọn, khúc triết về sen rất khó, bởi dữ liệu về loài hoa này quá mênh mông. Giới thiệu hình tượng sen trong nghệ thuật tạo hình, TS. Trần Hậu Yên Thế nhấn mạnh, có nhiều bảo vật quốc gia có hình tượng hoa sen. Người ta thấy sen hiện diện ở các kiến trúc từ thời Lý, Trần, Lê, Nguyễn. Trên mọi vùng miền, hoa sen là cảm hứng trong nhiều loại hình nghệ thuật sáng tác từ xưa tới nay. Những tác phẩm hoa sen được chạm khắc, tạo hình bởi những bàn tay khéo léo của người thợ. Đến nay, dấu ấn loài hoa mang ý nghĩa biểu tượng quốc hoa này vẫn còn rất nhiều ở các bảo vật, các di tích đình, chùa, lăng, miếu...
 |
Dành 20 năm để sưu tầm các hình ảnh, hiện vật về hoa sen, nhà sưu tập, kỷ lục gia bộ sưu tập sen Nguyễn Thị Thanh Tâm, Chủ nhiệm CLB Di sản áo dài Việt Nam cũng chia sẻ, với bà, tình yêu và những gắn bó với sen có được như một nhân duyên. Càng sưu tầm, bà càng chiêm nghiệm một điều, sen là một biểu tượng rất vi diệu, mang hồn cốt của văn hóa Việt Nam. Với bộ sưu tập đa dạng, phong phú về hoa sen, bà Nguyễn Thị Thanh Tâm vừa được ghi nhận Kỷ lục Người phụ nữ sở hữu bộ sưu tập chủ đề “Sen trong đời sống văn hoá Việt” với các tác phẩm nghệ thuật, hiện vật và kỷ vật lấy cảm hứng từ hình tượng Sen nhiều nhất châu Á.
“Trong một hành trình về nguồn vào tháng 7 tri ân về Quảng Trị, nhìn những đầm sen gần tàn, không hiểu vì sao trong tôi lại có những cảm xúc rất đặc biệt. Sau khi trở về Hà Nội, tôi ấp ủ phải làm được điều gì đó để tôn vinh vẻ đẹp, giá trị văn hoá của loài hoa”, bà Tâm chia sẻ
Trong khuôn khổ tọa đàm, công chúng còn được chiêm ngưỡng buổi trình diễn thời trang áo dài lấy cảm hứng từ hoa sen của nhà thiết kế Việt Phượng. Những mẫu áo dài được thiết kế theo phong cách hiện đại nhưng vẫn không mất đi nét truyền thống. Bộ sưu tập được trình diễn tại sự kiện lần này là biểu trưng rõ nhất cho vẻ đẹp của người phụ nữ Việt. Mỗi chiếc áo dài trong bộ sưu tập đều mang tới cho khán giả những góc cạnh đẹp của đời sống văn hóa Việt. Hình tượng hoa sen trên mỗi tà áo dài thể hiện cho sự nhỏ bé, kiên cường nhưng không kém phần đài các của người phụ nữ Việt Nam.
