Sống lại một thời hào hùng

Đêm nghệ thuật “Lời ru cỏ non”:

Sống lại một thời hào hùng

(ANTĐ) - Rạp Âu Cơ (Hà Nội) những ngày tháng bảy đón nhận một đêm diễn đặc biệt - đêm nghệ thuật tri ân những người lính đã ngã xuống nơi chiến trường. “Lời ru cỏ non” - tên một ca khúc của nhạc sĩ Hữu Ước, phổ thơ Nguyễn Thị Kim Châu cũng là tên của chương trình nghệ thuật này.

NSƯT Thái Bảo khiến cả khán phòng lặng đi trong giai điệu bài hát “Lời ru cỏ non”

Câu hát đầu tiên trong ca khúc “Lời ru cỏ non” do ca sĩ Thái Bảo thể hiện đầy tâm trạng: “Cứ chiều chiều mẹ lại đến bên con, một nấm mồ xanh như chiếc nôi tròn” đã khiến cả khán phòng lặng đi, ngỡ như ngần ấy trái tim người nghe đang thổn thức, nghẹn ngào. Còn nhớ cách đây vài năm, trong một lần tình cờ nghe nhà thơ Hoàng Nhuận Cầm đọc bốn câu mở đầu của bài thơ cùng tên do mẹ mình - Nguyễn Thị Kim Châu sáng tác, Trung tướng Hữu Ước đã lặng người rồi thốt lên “tôi sẽ phổ nhạc bài thơ này”. Không lâu sau, ca khúc “Lời ru cỏ non” đã ra đời, đúng vào dịp kỷ niệm Ngày thương binh - liệt sĩ 27-7. Ít ai biết rằng, đó cũng là một trong hai bài thơ hiếm hoi mà tác giả Nguyễn Thị Kim Châu sáng tác trong suốt cả cuộc đời mình.

Có một sáng tác mới lần đầu ra mắt công chúng ngay trong đêm nhạc này và người đảm nhiệm vai trò cầu nối mang ca khúc ấy đến với khán giả là một gương mặt đã quen thuộc - NSƯT Tố Uyên. Ca khúc “Mai về cùng em” - sáng tác mới của nhạc sĩ Đức Chính nói lên nỗi lòng của một cô gái Hà Nội về thăm lại chiến trường xưa. Vẫn chất giọng trong sáng quyến rũ như không có tuổi, dường như tìm thấy ở bài hát sự đồng cảm lớn lao nên ca sĩ Tố Uyên thổ lộ hát rất “ngấm” mà không mất nhiều thời gian luyện tập như nhiều ca khúc khác.

Có lẽ đến với đêm nhạc này, mỗi người nghệ sĩ đều mang theo một tâm trạng khác nhau. NSƯT Đức Long đến với đêm nhạc này bằng tác phẩm “Màu hoa đỏ” - một ca khúc không mới nhưng hình như cảm xúc thì vẫn còn vẹn nguyên như thuở ban đầu, cái thuở cách đây gần 30 năm, khi lần đầu tiên anh đứng giữa những mô đất lô nhô, hát bài hát ấy cho các chiến sĩ bộ đội vùng biên giới phía Bắc… Và đặc biệt, người đứng đầu nhà hát - NSƯT Quang Vinh cũng mang đến đêm nhạc một tác phẩm mới - được anh phổ thơ từ bài thơ của nhà thơ Hoàng Quang Thuận. Bài thơ viết tặng một liệt sĩ, nghệ sĩ múa của Nhà hát, chị đã ngã xuống trên chiến trường. Xúc động về sự hy sinh lớn lao của người nghệ sĩ và cũng là thế hệ đi trước của Nhà hát, nhạc sĩ Quang Vinh đã viết nhạc cho bài thơ mang tên “Lời ca cho em”.

Điều đáng nói là trong đêm nhạc tri ân này, không chỉ có thế hệ gạo cội của Nhà hát mà khán giả còn thấy rất nhiều gương mặt ca sĩ trẻ, họ là những người được sinh ra trong hòa bình, và họ là những người cần phải hiểu được giá trị của hòa bình. Có lẽ vì thế mà đến với chương trình “Lời ru cỏ non” ai cũng hát hết mình, hát bằng sự rung động của trái tim. Ca sĩ Tùng Dương đằm mình với bài ca “Đất nước” của nhạc sĩ Phạm Minh Tuấn, cô ca sĩ 17 tuổi vừa “bén duyên” với âm nhạc Lê Minh Sơn tự tin thể hiện ca khúc “Cỏ non Thành cổ” bằng một chất giọng lạ nhưng cũng rất truyền cảm ca khúc đã “đóng đinh” với nhiều tên tuổi âm nhạc lớn. Ca sĩ Sao mai Phương Thảo mới lần thứ hai hát bài “Biết ơn chị Võ Thị Sáu” nhưng đã khiến người nghe rưng rưng xúc động mường tượng ra một mùa hoa lê ki ma và hình ảnh người con gái đất đỏ hiên ngang bất khuất.

Bất ngờ hơn khi quá nửa khán phòng là những khán giả trẻ, rất trẻ. Có lẽ đây là đêm nhạc hiếm hoi thu hút được sự quan tâm của người xem đa thế hệ đông đến thế. Và thế hệ những người yêu nhạc ấy đã không chỉ có dịp sống trong không gian nghệ thuật giản dị và cảm động, mà còn sống lại cả một thời hào hùng của lớp lớp cha anh đi trước để cho những người trẻ hôm nay thêm hiểu hơn về giá trị của hòa bình. Họ mãi mãi không bao giờ quên sự hy sinh của những người đã ngã xuống - đó là “Bài ca không quên” như lời ca khúc mở đầu cho chương trình nghệ thuật này.

Dương Cầm

NSƯT  Quang Vinh - Giám đốc Nhà hát ca múa nhạc Việt Nam: Tôi đã nhiều lần rơi nước mắt “Lời ru cỏ non” là một chương trình nghệ thuật để tri ân với những người đã ngã xuống vì Tổ quốc nên các nghệ sĩ rất sẵn sàng mặc dù đây không phải là một chương trình để kinh doanh. Và ngay cả những anh em bạn bè của Nhà hát cũng sẵn lòng hỗ trợ chương trình. Tôi hiểu đó cũng là một sự tri ân. Trong các thế hệ đi trước của nhà hát có nhiều người đã từng tham gia kháng chiến. Các nghệ sĩ đã từng đi xe thồ, đi bộ hành quân theo các đơn vị bộ đội vào tận chiến trường, vào tuyến lửa biểu diễn ngay trong bom đạn. Ngay như thế hệ chúng tôi mặc dù không trực tiếp cầm súng nhưng cũng đã từng biểu diễn phục vụ những chiến sĩ… Có thể là tôi đã từng được chứng kiến, được lên chốt, nằm hầm với chiến sĩ, tôi cảm nhận được sự hy sinh đó là quá lớn nên mỗi lần xây dựng những chương trình này, cá nhân tôi luôn thấy rất xúc động. Mặc dù những ca khúc biểu diễn trong chương trình là những ca khúc rất quen, tôi đã nghe nhiều lần, nhưng mỗi lần là một cảm xúc rất khác và cũng có lần ngồi dưới nghe các em hát mà tôi đã rơi nước mắt. NSƯT Thái Bảo: Luôn hát với cảm xúc cháy bỏng Là một trong những nghệ sĩ lâu năm cống hiến cho khán giả nhiều bài hát về Bác Hồ, những bài hát về người lính. Một trong những bài hát đã đồng hành cũng tôi suốt hơn hai mươi năm qua đó là bài “Vết chân tròn trên cát”, “Mùa hoa cải”, và gần đây là bài “Lời ru cỏ non”. Tôi nhận thấy khi hát những ca khúc này lên không ai là cầm lòng được. Và khi hát những bài này lúc nào tôi cũng hát với cảm xúc chảy bỏng, lúc nào cũng nồng nàn, lúc nào cũng nghĩ rằng mình phải cống hiến một cái gì đó cho những người đã cống hiến cả cuộc đời mình cho Tổ quốc. “Lời ru cỏ non” một ca khúc có lời thơ nhân văn của nhà thơ Nguyễn Thị Kim Châu kết hợp với âm nhạc rất hay của nhạc sĩ Hữu Ước đã làm cho tôi mỗi lần lên sân khấu luôn có cảm giác rằng tôi mới hát bài hát này ngày hôm nay chứ không phải là ngày hôm qua. Lúc nào tôi cũng hình dung ra hình ảnh người mẹ chiều chiều ra nghĩa trang thắp hương cho con, người mẹ đấy muốn chịu nỗi đau thay con nhưng không biết làm thế nào, từ cảm xúc đấy tôi đã hát hết mình. Ca sĩ Phương Thảo: Hát bằng tất cả tình cảm và sự biết ơn Đây không phải là lần đầu tiên mà Phương Thảo hát trong chương trình kỷ niệm ngày thương binh liệt sĩ mà rất nhiều lần rồi. Nhưng mỗi lần cứ hát về các anh, các chị, hát về những người đã ngã xuống thì lúc nào cũng một cảm xúc rất mới. Không biết diễn tả cảm xúc đó như thế nào chỉ biết dành hết trái tim của mình, tâm hồn của mình vào tác phẩm mà mình thể hiện. Phương Thảo cũng vừa hát cho chương trình hướng về cội nguồn tại Thành cổ Quảng Trị, có điều gì đó rất thiêng liêng khiến Thảo có cảm giác không chỉ hát cho công chúng nghe nữa mà đang hát cho cả những linh hồn liệt sĩ, hát cho các anh, các chị đang ở đâu đó rất gần mình. Còn trong chương trình “Lời ru cỏ non”, Phương Thảo thể hiện ca khúc “Biết ơn chị Võ Thị Sáu” - một người Anh hùng của lực lượng vũ trang. Đây là ca khúc mà Thảo mới hát và cũng không phải là ca khúc sở trường bởi mọi người vẫn nhớ đến Phương Thảo với những ca khúc mang âm hưởng dân gian. Nhưng Thảo tin rằng khi Thảo đã hát bằng tất cả tình cảm, bằng sự biết ơn của thế hệ sau này với những người đi trước thì ca khúc sẽ được khán giả đón nhận. Kiều Nguyên (Thực hiện)