- Mực nước sông Hồng, sông Đà dâng cao, đề phòng sạt lở đê điều
- Loài "thủy quái" sông Đà có giá lên đến vài trăm triệu đồng
Nhà xuất bản Hồng Đức và công ty Omega + vừa xuất bản cuốn sách "Sông Đà: Lịch sử một vùng biên cảnh Việt Nam" của Philippe Le Failler, nhà sử học người Pháp, Phó Giáo sư Viện Viễn Đông Bác cổ Pháp (EFEO), Trưởng Đại diện EFEO tại Hà Nội.
Từ trước nay chưa có một công trình nào tương tự. Để hiểu lịch sử vùng cao từ thời Pháp thuộc cho đến những năm 1950, đây là một tài liệu tham khảo khả tín cho học giới.
Cuốn sách là công trình nghiên cứu đồ sộ, một tập đại thành về lịch sử vùng cao phía bắc của nhà sử học Philippe Le Failler về lịch sử khu vực sông Đà – một không gian địa lý, lịch sử và văn hóa đặc biệt, vùng biên cảnh của Việt Nam với Lào và Trung Quốc. Đây là miền Thượng, nơi dòng sông Đà hùng vĩ chảy qua, nơi sinh sống lâu đời của nhiều dân tộc như Thái, Dao, Khơ Mú, Lô Lô...; cũng là nơi từng tồn tại thế lực của dòng họ Đèo với thủ lĩnh Đèo Văn Trì và các anh em, con cháu ông – những người đã gắn số phận của mình với sự hiện diện của người Pháp, và rồi cũng biến mất theo bước chân của họ trên vùng đất này. Cùng với đó là những lần cải cách hành chính qua từng thời kỳ, để lại dấu ấn trong đời sống cũng như văn hóa của miền Thượng – vùng Tây Bắc Việt Nam.
 |
Dòng nước sục sôi cuộn trào quay cuồng dưới bóng những vách đá, rồi dịu lại khi đổ vào ngã màu đất đỏ đục ngầu của trầm tích, ba thung lũng Lai Châu. Ở đây sông Đà nhận các phụ lưu của nó, dòng Nậm Na và dòng Nậm Lay cùng nhập vào con sông như một dấu thập hoàn hảo. Lưu lượng gần như tương đương nhau, dòng Nậm Na bắt nguồn từ Trung Quốc trong khi dòng Nậm Lay khiêm tốn hơn được lấy tên đặt cho một huyện, thỉnh thoảng lại gây những trận lũ ngoạn mục.
Trên bờ dốc tỏa ra những lối mòn dẫn về những ngôi nhà sàn đầu tiên nằm cách mặt sông nổi sóng thất thường chừng ba mươi mét. Vài chiếc thuyền con uể oải trên bãi, bên cạnh những khối gỗ chờ xẻ thịt. Màu xanh lợt và bề mặt nhẵn nhụi của những khối gỗ cho thấy chúng đã bị dòng nước cuốn qua một hành trình dữ dội. Sau khi đốn hạ, những thân cây này bị mưa và đất lở quật ngã, bị dòng sông bỏ rơi bất cứ chỗ nào con nước dịu đi và rồi người ta sẽ mau chóng lượm chúng về.
Tác giả đã khai thác, chắt lọc tư liệu từ quốc sử, ghi chép của quan lại địa phương, các du khảo, cũng như từ nguồn lưu trữ phong phú của chính quyền dân sự và quân sự Pháp, để dựng nên một bức tranh toàn cảnh, sâu sắc và sinh động về lịch sử một vùng biên cảnh từ thế kỷ XI cho đến đầu thế kỷ XXI.
