Quyết tâm của Chính phủ dựa trên ba điểm sáng của nền kinh tế năm 2011. Tổng thu ngân sách Nhà nước ước vượt 13,4% so với dự toán, góp phần làm giảm bội chi ngân sách xuống còn khoảng 4,9%, thấp hơn kế hoạch đề ra 5,3%. Điểm sáng thứ hai là quy mô và tốc độ tăng trưởng xuất khẩu hàng hóa đều đạt và vượt các chỉ tiêu đề ra. Tốc độ tăng trưởng kim ngạch xuất khẩu đạt 33%, vượt so với chỉ tiêu Quốc hội đề ra là 23%. Điểm sáng thứ ba là, bất chấp những khó khăn và thách thức, sản lượng lúa, lâm, thủy sản xuất khẩu đạt gần 25 tỷ USD, tăng 29% so với năm 2010.
Những điểm sáng đó là đáng mừng nhưng chưa thể lấn át gam màu xám “bức tranh” kinh tế. Người đứng đầu Chính phủ nhận định, mặc dù lạm phát đã giảm dần, 5 tháng gần đây mức tăng giá dưới 1% nhưng cả năm còn cao. Việc kiểm soát lạm phát chưa vững chắc, nếu không quyết liệt và chặt chẽ thì lạm phát sẽ quay trở lại. Kết quả tăng trưởng GDP 5,9% năm 2011 có phần là do kích cầu, chống suy giảm kinh tế từ năm 2010. Điều này không có nghĩa là, năm nay tăng 5,9% thì mục tiêu GDP năm 2012 đạt 6% sẽ đơn giản, dễ dàng. Bởi vì những tháng cuối năm nay, sản xuất kinh doanh gặp nhiều khó khăn, nhiều doanh nghiệp đình trệ do lãi suất cao, nhu cầu đầu tư lớn mà vốn chỉ có hạn. Bộ trưởng Bộ Kế hoạch - Đầu tư cho rằng, kết quả đạt GDP 5,9% là mức tăng khá cao trong điều kiện phải tập trung kiềm chế lạm phát.
Vì vậy, trong năm tới “không phấn đấu đặt mục tiêu tăng trưởng bằng mọi giá”. Trước ý kiến đề xuất của một số địa phương “thắt lưng buộc bụng” vừa phải để phát triển nhanh nhân cơ hội nhiều nước đang khó khăn, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước cho rằng, so với các nước trong khu vực kinh tế nước ta thuộc loại yếu nhất, rất dễ bị chao đảo vì bất kỳ cú hích nào từ bên ngoài. Các chỉ số kinh tế vĩ mô rất đáng lo ngại trong thời gian vừa qua. Thủ tướng Chính phủ chỉ rõ phải thấy hết khó khăn, thách thức để quyết liệt chỉ đạo, theo dõi sát diễn biến tình hình bởi có những vấn đề chưa dự báo hết. Cần kịp thời cập nhật để có phản ứng chính sách thích hợp. Tinh thần là phát huy nội lực, đồng thời hạn chế tối đa khó khăn, thách thức.
Khẳng định quan điểm “không phấn đấu đạt mục tiêu tăng trưởng bằng mọi giá”, Bộ Kế hoạch - Đầu tư đưa ra 5 điều kiện tăng trưởng GDP năm 2012 và những năm tới. Đó là, phải kéo lạm phát giảm dần xuống 9%; tăng trưởng đi kèm với các cân đối vĩ mô vững chắc; tăng trưởng nhưng phải đi liền với xóa đói, giảm nghèo bền vững, nhất là cho các nhóm dân cư dễ bị tổn thương; tăng trưởng chủ yếu nhờ tăng hiệu quả, năng suất lao động, tăng giá trị gia tăng do kiến thức và kỹ năng của người lao động. Cuối cùng là tăng trưởng thân thiện với môi trường, sử dụng tiết kiệm và hiệu quả nguồn năng lượng.
Dự cảm kinh tế năm 2012, Thủ tướng Chính phủ nhìn nhận một cách bao quát, sâu sắc “khó khăn còn rất nhiều, không thể chủ quan”, đồng thời cũng khẳng định phải thấy hết khó khăn, theo dõi sát sao tình hình để có phản ứng chính sách thích hợp. Các bộ, ngành và địa phương chắc chắn cũng có chung nhận thức như vậy để cùng hành động ngay từ ngày đầu, tháng đầu năm mới.
