Sẽ có 70% số người nộp thuế có thu nhập từ tiền công, tiền lương chuyển sang không phải nộp thuế
Điều chỉnh theo giá cả
Thứ trưởng Bộ Tài chính Vũ Thị Mai cho biết, theo kế hoạch, dự án luật sửa đổi một số điều của Luật Thuế TNCN sẽ được trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 4 vào tháng 10 tới. Do đó, Chính phủ đã cho thành lập Ban soạn thảo để tiến hành tổng kết luật này và xin ý kiến rộng rãi của các bộ, ngành, nhân dân trước khi trình Quốc hội thông qua.
Trong lần sửa đổi này, sẽ có 3 nội dung được điều chỉnh, gồm: mức giảm trừ gia cảnh, sửa đổi bổ sung phạm vi và đối tượng chịu thuế, sửa đổi quyết toán thuế. Trong số 3 nội dung nói trên thì vấn đề được dư luận quan tâm nhất hiện nay là việc giảm trừ gia cảnh. Sau khi tổng hợp các ý kiến, Bộ Tài chính đã trình Chính phủ thông qua điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh đối với cá nhân người nộp thuế từ 4 triệu đồng lên 9 triệu đồng/tháng; còn đối với người phụ thuộc là từ 1,6 triệu đồng lên 3,6 triệu đồng/tháng.
Theo phương án sửa đổi công bố hồi tháng 3, Bộ Tài chính dự kiến nâng các mức khởi điểm chịu thuế từ 4 triệu đồng lên 6 triệu đồng và mức giảm trừ cho người phụ thuộc từ 1,6 triệu đồng lên 2,4 triệu đồng. Tuy nhiên, việc điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh cần căn cứ vào mức độ tăng trưởng GDP, GDP/người và chỉ số CPI trong vài năm tới, đề án cải cách tiền lương, kết quả thống kê về mức sống và thu nhập của dân cư, và cả trên cơ sở tiếp thu ý kiến của người dân, dư luận xã hội, do đó đã được đẩy lên cách biệt.
Bà Mai cho biết, với mức giảm trừ gia cảnh đề xuất như trên, so với thời điểm cuối 2011 sẽ có 70% số người nộp thuế có thu nhập từ tiền công, tiền lương hiện nay không phải nộp thuế nữa, tương đương với con số 2,6 triệu đồng trên tổng số 3,8 triệu người đang nộp thuế được miễn giảm. Điều đó có nghĩa, chỉ còn khoảng 1,2 triệu người sẽ phải tiếp tục nộp thuế cá nhân theo cách tính mới của dự thảo.
Cùng với đó, tất cả các bậc thuế đang áp dụng đối với người lao động cũng sẽ được hưởng điều chỉnh, chẳng hạn như người đang nộp thuế bậc 3 sẽ chỉ phải nộp thuế bậc 2, bậc 2 chỉ phải nộp bậc 1, nghĩa là sẽ chuyển xuống bậc nộp thuế thấp hơn.
Về thời gian áp dụng mức tính thuế mới, Thứ trưởng Vũ Thị Mai cho biết, dự kiến sau khi được Quốc hội thông qua vào tháng 10-2012, luật mới sẽ áp dụng từ ngày 1-7-2013.
Chưa triệt để
Bà Mai đưa ra phép tính: “Với những điều chỉnh về mức khởi điểm chịu thuế, mức giảm trừ gia cảnh như trên, người có thu nhập đến 12,6 triệu đồng, nuôi 1 người phụ thuộc vẫn chưa phải nộp thuế. Thu nhập đến 15 triệu đồng, nuôi 1 người phụ thuộc chỉ phải chịu thuế 120.000 đồng”. Theo đại diện Bộ Tài chính, với việc áp dụng mức tính giảm trừ mới, dự kiến nguồn thu của ngân sách trong năm 2013 sẽ giảm khoảng 5.200 tỷ đồng, còn năm 2014 giảm khoảng trên 13.000 tỷ đồng so với số thu của chính sách hiện hành.
Chuyên gia kinh tế - TS. Nguyễn Minh Phong cho rằng: “Mức khởi điểm và mức giảm trừ theo đề xuất mới đã phù hợp với biến động thị trường và kỳ vọng của người dân, tạo sự đồng thuận trong xã hội. Nhưng việc xác định con số cụ thể là 9 triệu đồng vẫn chưa thật sự triệt để, vẫn tạo ra bất cập thay vì đáng lẽ nên quy định theo số lần lương tối thiểu. Chẳng hạn, mức khởi điểm chịu thuế bằng 9 hoặc 10 lần lương tối thiểu”.
Tuy nhiên nhìn nhận ở một góc độ khác, bà Nguyễn Thị Cúc - Chủ tịch Hội tư vấn thuế cho rằng, việc tăng mạnh mức giảm trừ gia cảnh này sẽ được lòng dân hơn so với đề xuất ban đầu nhưng từ góc độ là chuyên gia nghiên cứu chính sách thuế thì việc tăng này vẫn cần xem xét lại.
Các chuyên gia cũng cho rằng, chính sách thuế TNCN phải đảm bảo ý nghĩa quan trọng là hỗ trợ như thế nào trong việc kiểm soát thu nhập. Trong khi thực tế là không thể kiểm soát được thu nhập thì lấy gì để đi đánh thuế thu nhập. Có những người thu nhập rất cao nhưng không phải đóng thuế, còn những cán bộ thu nhập còm cõi thì có đồng nào phải đóng thuế ngay một cách nghiêm túc. Các chuyên gia cũng cho rằng nên bỏ bậc thuế đầu, đồng thời giãn rộng khoảng cách giữa các bậc chịu thuế để đảm bảo nguyên tắc thu nhập càng cao thì phải đóng thuế càng nhiều.
