- Yêu cầu làm rõ vụ tranh giả đưa lên sàn đấu giá
- Tranh giả chữ ký của hoạ sĩ Vũ Giáng Hương và màn đối thoại "nóng" của Chọn
- Bị tố đưa tranh giả lên sàn, nhà đấu giá Chọn nói gì?
PV: Theo ông, việc giả mạo chữ ký của các họa sỹ tên tuổi liệu có thể qua mắt được các nhà thẩm định có chuyên môn?
Ông Lương Xuân Đoàn: Với các nhà hoạt động nghệ thuật lâu năm, chỉ cần nhìn một nét bút quyệt ngang không phải cách các họa sỹ nổi tiếng hay dùng là đã biết ngay bức tranh đó giả mạo. Chưa nói tới, việc giả mạo chữ ký lại càng dễ phát hiện. Bởi chữ ký là cam kết thầm lặng của người sáng tác đối với tác phẩm đó, là dấu hiệu riêng để nhận biết tranh giả, tranh thật. Chữ ký của họa sỹ trên tranh như chữ ký của từng người trên mỗi hóa đơn, chứng từ, các giấy tờ quan trọng. Do vậy, việc giả mạo chữ ký thường dễ bị phát hiện nhất, đặc biệt đối với các gia đình còn lưu giữ tác phẩm của cố họa sỹ.
Họa sỹ Lương Xuân Đoàn
PV: Trở lại với vụ việc giả mạo chữ ký của họa sỹ Vũ Giáng Hương, vậy không nhẽ, hội đồng thẩm định của Chọn đã bị qua mặt dễ dàng như vậy sao, thưa ông?
Ông Lương Xuân Đoàn: Sự xuất hiện của một vài sàn đấu giá nghệ thuật vừa ra mắt thời gian qua là khởi động cho 1 việc nên phải có của mỹ thuật Việt Nam. Nhưng nếu cứ tồn tại như thế sẽ không hay ho gì cho đời sống nghệ thuật mà cần phải chuyên nghiệp hơn, chịu sự điều tiết và chi phối của pháp luật. Giả sử như anh làm sai thì sẽ bị xử lý chứ không thể nói suông với nhau. Đáng lý các sàn đấu giá cần bảo vệ uy tín, danh dự của chính mình trước nạn tranh giả, tranh thật. Hội đồng thẩm định gồm những ai cũng cần công khai danh tính.
PV: Ông còn nhớ có bao nhiêu vụ giả mạo chữ ký của họa sỹ đã bị phát hiện?
Ông Lương Xuân Đoàn: Các họa sỹ nổi tiếng thường được các đối tượng làm giả tranh hướng tới. Trong đó có Nguyễn Tư Nghiêm, Bùi Xuân Phái, Nguyễn Sáng…. và gần đây nhất là Vũ Giáng Hương. Tôi biết, có nhiều vụ mạo danh chữ ký của các cố họa sỹ đã được phát hiện nhưng đó chỉ là phần nổi của tảng băng chìm.
PV: Xin ông đánh giá, trình độ làm giả chữ ký của các họa sỹ tên tuổi Việt Nam đã đạt đến trình độ nào?
Ông Lương Xuân Đoàn: Chữ ký chỉ là một yếu tố để xem xét tranh giả hay tranh thật. Quan trọng nhất để người thẩm định căn cứ vẫn là chất lượng tác phẩm. Để đánh giá trình độ làm tranh giả hiện nay, tôi chỉ biết nói rằng, đó là vết nhơ của thị trường nội địa làm ảnh hưởng trực tiếp tới các thế hệ họa sỹ từ người đã khuất cho tới họa sỹ trẻ đang làm nghề. Vụ việc vừa qua liên quan tới danh dự, uy tín của nhà đấu giá Chọn và họa sỹ Vũ Giáng Hương không còn là điều hy hữu hay đáng ngạc nhiên mà phải thấy rằng, đó là đương nhiên. Các nghệ sỹ cần phải “tự bảo trọng”.
PV: Các vụ tranh giả bị phát hiện không hề ít nhưng không lâu sau đó lại nhanh chóng chìm xuồng. Ông có thấy điều đó rất vô lý không?
Ông Lương Xuân Đoàn: Tôi cho rằng, các vụ việc ồn ào của mỹ thuật nhanh chóng chìm suồng cũng có căn nguyên của nó. Việc đâm đơn đi kiện kéo theo thời gian, vật chất của người đi kiện. Trong khi đó, một khi đã ra đến pháp luật, anh phải có chứng cớ chắc trong tay như bản gốc còn lưu giữ, bản lưu chữ ký…
Nếu là tranh giả mạo còn dễ phân biệt trắng đến, chứ nhái phong cách thì lại là câu chuyện khác. Có khi mất công, mất sức là thế nhưng chưa chắc đã đi đến mục tiêu cuối cùng là đưa kẻ gian lận ra xử lý. Ngay các họa sỹ tên tuổi như Thành Chương từng rất mạnh mẽ quyết liệt trong vụ triển lãm “Những bức tranh trở về từ châu Âu” cũng đành buông xuôi. Điều quan trọng hơn cả là chúng ta đang có một nền mỹ thuật quá nghiệp dư. Các họa sỹ sáng tác trong trạng thái thấp thỏm bị ăn cắp, bị sao chép ngay khi bút vừa ráo mực.
PV: Ông có tiên lượng ra sao với vụ nhái chữ ký của họa sỹ Vũ Giáng Hương?
Ông Lương Xuân Đoàn: Tôi nghĩ, vụ việc sẽ lại rơi vào im lặng giống như bao vụ việc khác khi vẫn là cách hành xử giữa các bên liên quan mà không phải sự vào cuộc của các cơ quan chức năng.
PV: Để tạo ra một môi trường hoạt động nghệ thuật thuận lợi cho các nghệ sỹ, ông có đề xuất nào không?
Ông Lương Xuân Đoàn: Đã đến lúc chúng ta cần phải dọn dẹp cho sạch thị trường nội địa để tạo ra một không gian sáng tạo lành, sạch. Còn thị trường hiện nay đang giết chết những người nghệ sỹ chân chính khi thật giả, trắng đen lẫn lộn.
Xin cảm ông về cuộc trò chuyện!
