Festival Mỹ thuật trẻ 2020: Không có kinh phí, họa sĩ trẻ "xa rời" nghệ thuật đương đại

0:00 / 0:00
0:00
  • Nam miền Bắc
  • Nữ miền Bắc
  • Nữ miền Nam
  • Nam miền Nam
ANTD.VN - Ở lần thứ 5 tổ chức, Festival Mỹ thuật trẻ 2020 thực sự là kỳ liên hoan của các tác phẩm hội họa với số lượng chiếm áp đảo. Trong khi đó, các loại hình nghệ thuật mới như: Video art, sắp đặt, trình diễn hầu như vắng bóng. Lý do được HĐNT giải thích cho thực trạng này là bởi vấn đề kinh phí, các quỹ tài trợ nghệ thuật quốc tế rút khỏi Việt Nam đã đẩy các nghệ sĩ Việt buộc phải lựa chọn để tồn tại.

Quá ít tác phẩm đương đại

Sau 6 tháng phát động, Ban tổ chức đã nhận được 365 tác phẩm của 197 tác giả ở 36 tỉnh, thành phố gửi đến tham dự. Trong đó, có 281 tác phẩm hội họa, 42 tác phẩm đồ họa, 38 điêu khắc, 3 tác phẩm sắp đặt và 1 tác phẩm video art. Theo đánh giá của Hội đồng nghệ thuật, đây là kỳ festival có quá ít các tác phẩm nghệ thuật đương đại tham dự.  

Tác giả Nguyễn Văn Đủ (Bà Rịa - Vũng Tàu) với tác phẩm "Lò mổ #21" có sử dụng máu bò để vẽ tranh đã đoạt giải Nhất Festival Mỹ thuật Trẻ 2020

Nhưng điều này lại phản ánh đúng thực trạng hiện nay của các nghệ sĩ. Ngoài Festival Mỹ thuật trẻ do Cục Mỹ thuật, Nhiếp ảnh và Triển lãm tổ chức, các nghệ sĩ có nhiều sân chơi khác, hấp dẫn không kém gì sân chơi mang tầm quốc gia này. Vì thế, họ sẽ lựa chọn và cân nhắc, cái nào lợi hơn sẽ tham gia.

Theo nhà nghiên cứu Phan Cẩm Thượng, thành viên Hội đồng nghệ thuật, sự phát triển của tư duy nghệ thuật trẻ thường thay đổi. Năm 2007 khi Festial Mỹ thuật trẻ tổ chức lần đầu tiên, sắp đặt chiếm vị trí chủ yếu. Vì lúc ý các nghệ sĩ xin được nhiều tài trợ và loại hình này mới xuất hiện. Nhưng năm nay, việc xin tài trợ hầu như không có, không có tài trợ, sắp đặt, video art hầu như không phát triển được.

Thứ trưởng Bộ VH-TT&DL Tạ Quang Đông trao giải Nhất cho tác giả Võ Thành Thân (Thừa Thiên-Huế)

Họa sĩ Trần Hậu Anh chia sẻ, điều tiếc nuối đối với anh là festival năm nay quá ít các loại hình mới. Đặc biệt là video art. Học sinh của anh có gửi tác phẩm video art tới tham dự nhưng Cục Mỹ thuật, Nhiếp ảnh và Triển lãm lại không có máy móc hiện đại để trình chiếu.

Chính vì thế, tác phẩm này sau đó đành bị trả lại. Do vậy, anh cho rằng, cần có nhiều mạnh thường quân đầu tư cho các nghệ sĩ trẻ và cùng hợp tác với Cục Mỹ thuật, Nhiếp ảnh và Triển lãm trong việc tổ chức sân chơi cho họa sĩ có độ tuổi từ 18 đến 35. Để có điều này thì phải có cơ chế thích hợp để xã hội hóa các hoạt động nghệ thuật có sự đầu tư của Nhà nước.

Giải thích về việc này, ông Mã Thế Anh, Phó Cục trưởng Phụ trách Cục Mỹ thuật, Nhiếp Ảnh và Triển lãm cho biết, cơ quan này có nhiều triển lãm trong năm nay nhưng kinh phí lại không tăng lên. Việc trưng bày tác phẩm của Festival lần này, ông đã giao cho phòng chuyên môn để hỗ trợ các nghệ sĩ trưng bày tác phẩm và có công nghệ để hỗ trợ họa sĩ. Tuy nhiên, kinh phí nhà nước hạn chế nên lực bất tòng tâm và dù Cục Mỹ thuật, Nhiếp ảnh và Triển lãm rất muốn xã hội hóa nhưng khó.

Trân trọng sáng tác của những người trẻ

Dù festival lần này không đạt được như kỳ vọng về số lượng tác phẩm của các loại hình nghệ thuật đương đại góp mặt nhưng đã xuất hiện cái mới. Sự phát triển của nhiếp ảnh gần đây và nhu cầu phản ánh của thực tế xã hội ngay lập tức nhưng có chiều sâu, làm cho ngôn ngữ hội họa cực thực phát triển hơn so với tranh trừu tượng. Trong triển lãm có nhiều tác phẩm kỹ thuật số, tức là họa sĩ không sáng tác trực tiếp mà sáng tác trên máy tính sau đó vẽ bằng thuốc nước.

 Tác giả Võ Thành Thân (Thừa Thiên-Huế) với "Giấy tiền vàng bạc" đã đoạt giải Nhất kỳ liên hoan lần này

Đặc biệt, tác phẩm đoạt giải Nhất “Lò mổ” của họa sĩ Nguyễn Văn Đủ còn sử dụng máu bò tươi để điểm thêm vào tác phẩm. Nếu không phải là triển lãm trẻ thì rất khó chấp nhận được những tác phẩm như thế bày ở một triển lãm mang tầm quốc gia. Bên cạnh đó, những tác phẩm hội họa khác cũng cho thấy cái nhìn mang tính hiện đại đề cập tới các vấn đề của xã hội ngày nay.

Nhà nghiên cứu Phan Cẩm Thượng cho rằng, ông không cảm thấy tiếc nuối trước các vấn đề tồn tại của kỳ Festival Mỹ thuật trẻ 2020. Bởi nghệ thuật là thế, có lúc thăng lúc trầm, không phải lúc nào cũng đi theo một con đường thẳng. Và ông trân trọng những sáng tác của các họa sĩ vì người trẻ có điểm mạnh của riêng họ, trong đó, kỹ thuật thể hiện tốt và ý tưởng thì “ghê gớm”.

Các đại biểu tham quan triển lãm

Phó Cục trưởng phụ trách Cục Mỹ thuật, Nhiếp ảnh và Triển lãm Mã Thế Anh nhận xét, các tác phẩm tại triển lãm lần này có sự phong phú về ý tưởng sáng tạo, đa dạng trong hình thức biểu hiện, mang hơi thở của cuộc sống đương đại, phản ánh những vấn đề mà giới trẻ quan tâm. Đó là những vấn đề về môi trường sống, việc làm, đời sống tinh thần, văn hóa của thế hệ trẻ trong thời đại công nghệ thông tin toàn cầu...

Sau các vòng tuyển chọn, Hội đồng nghệ thuật của Festival đã tuyển chọn được 91 tác phẩm của 74 tác giả để trưng bày tại triển lãm. Ban tổ chức đã trao 2 giải Nhất, 4 giải Nhì, 6 giải Ba và 9 giải Khuyến khích cho các tác giả đoạt giải tại lễ khai mạc Festival Mỹ thuật Trẻ 2020 vừa khai mạc chiều ngày 2807 tại Trung tâm Triển lãm VHNT Việt Nam, số 2 Hoa Lư, Hà Nội.  Trong đó, 2 giải Nhất thuộc về các tác giả Nguyễn Văn Đủ (Bà Rịa - Vũng Tàu) với tác phẩm "Lò mổ #21" và Võ Thành Thân (Thừa Thiên-Huế) với "Giấy tiền vàng bạc". Các tác phẩm sẽ được trưng bày tại Trung tâm Triển lãm văn hóa nghệ thuật Việt Nam từ nay đến hết ngày 5-8.