Cướp giật phải đồ giả vẫn bị xử lý hình sự về tội cướp giật tài sản

• Từ vụ bố nhận tội thay con gái: Nhận tội thay người khác phạm tội gì?
• Vợ có được bán nhà đứng tên chung khi chồng đang chấp hành án phạt tù?
• Hàng loạt bác sĩ, nhân viên y tế bị bắt trong vụ trục lợi bảo hiểm đối diện hình phạt nào?

Hành vi cướp giật vẫn bị truy cứu trách nhiệm hình sự mà không phân biệt đồ giả hay đồ thật. Ảnh minh họa

Luật sư Lê Hồng Vân trả lời:

Cướp giật tài sản là việc tội phạm công khai lấy trộm tài sản một cách nhanh chóng nhằm tránh bị chủ sở hữu phản kháng. Hành động này không chỉ gây nguy hiểm đối với xã hội mà còn xâm phạm đến quyền sở hữu cá nhân của người khác và đe dọa an ninh trật tự tại khu vực.

Khi cướp giật tài sản, kẻ phạm tội tấn công một cách táo tợn và khẩn cấp, tận dụng sự bất ngờ và sức mạnh thể chất để giành lợi thế trước chủ tài sản. Trong khoảnh khắc ngắn, chúng chiếm đoạt các tài sản có giá trị như tiền bạc, đồ trang sức, điện thoại di động và các vật phẩm có thể dễ dàng bán được. Bằng cách này, chúng hy vọng thoát khỏi sự truy đuổi của các bên liên quan và trốn thoát một cách nhanh chóng.

Theo Điều 171 BLHS 2015, về mặt chủ quan, kẻ thực hiện hành vi cướp giật tài sản với lỗi cố ý và trực tiếp. Động cơ của tội cướp giật tài sản là động lực nội tại thúc đẩy kẻ phạm tội tiến hành hành vi chiếm đoạt tài sản của người khác một cách cố ý. Mục đích của tội cướp giật tài sản là kết quả mà người phạm tội hướng đến trong ý thức chủ quan khi thực hiện hành vi phạm tội này. Mục tiêu của chúng có thể là chiếm đoạt tài sản có giá trị, đạt được lợi ích tài chính hoặc khẳng định sự quyền lực và sự kiểm soát đối với người khác. Qua mục đích này, kẻ phạm tội hy vọng đạt được mục tiêu cá nhân và tránh bị trừng phạt của pháp luật.

Về mặt khách quan, tội phạm thực hiện hành vi chiếm đoạt tài sản một cách công khai và nhanh chóng. Điều này đồng nghĩa với việc kẻ phạm tội không che giấu hành vi của mình mà thực hiện trước mặt mọi người, táo bạo và đột ngột, chỉ trong thời gian ngắn. Trong quá trình thực hiện tội phạm, kẻ phạm tội không sử dụng vũ lực (mặc dù có những trường hợp sử dụng sức mạnh như đạp, xô để làm người bị hại ngã để cướp), không đe dọa hay uy hiếp tinh thần của người bị hại như trong tội cướp tài sản. Thay vào đó, chúng tận dụng sự nhanh nhẹn của bản thân và những lúc người bị hại sơ hở để giật lấy tài sản và tẩu thoát. Đặc trưng của hành vi chiếm đoạt tài sản trong tội cướp giật là sự bất ngờ và tốc độ. Tội phạm thực hiện hành vi này một cách nhanh chóng, thường chỉ trong vài giây, khiến người bị hại không có thời gian để phản ứng. Ngay sau khi lấy được tài sản, tội phạm cũng nhanh chóng tẩu thoát để tránh bị truy đuổi.

Trong tội cướp giật tài sản, khách thể trực tiếp bị xâm hại là quan hệ sở hữu của tài sản bị tác động. Hành vi cướp giật tài sản đặt trong tình huống mà người phạm tội nhanh chóng tấn công và chiếm đoạt tài sản một cách bất ngờ. Điều này thường áp dụng đối với các tài sản có tính di động cao như điện thoại di động, ví tiền, túi xách, đồ trang sức và các vật phẩm cá nhân khác. Do tính chất nhanh chóng và bất ngờ của hành vi này, người bị hại thường không có đủ thời gian và cơ hội để phản kháng hoặc bảo vệ tài sản của mình.

Từ những căn cứ trên có thể khẳng định, hành vi cướp giật phải đồ giả vẫn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự bởi vẫn có đủ dấu hiệu cấu thành tội cướp giật tài sản theo Điều 171 BLHS 2015 mà không phân biệt đó là đồ giả hay đồ thật.

Về chế tài xử phạt, người thực hiện hành vi cướp giật tài sản của người khác sẽ bị phạt tù từ 1-5 năm. Mức phạt tù từ 3-10 năm áp dụng với một trong các trường hợp: có tổ chức; có tính chất chuyên nghiệp; chiếm đoạt tài sản trị giá từ 50 đến dưới 200 triệu đồng; dùng thủ đoạn nguy hiểm; hành hung để tẩu thoát; gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 11-30%; phạm tội đối với người dưới 16 tuổi, phụ nữ mà biết là có thai, người già yếu hoặc người không có khả năng tự vệ; gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội; tái phạm nguy hiểm.

Phạt tù từ 7-15 năm trong trường hợp chiếm đoạt tài sản trị giá từ 200 đến dưới 500 triệu đồng; gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31-60%; lợi dụng thiên tai, dịch bệnh. Phạt tù từ 12-20 năm hoặc tù chung thân trong trường hợp chiếm đoạt tài sản trị giá 500 triệu đồng trở lên; gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của một người mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên hoặc gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của hai người trở lên mà tỷ lệ tổn thương cơ thể của mỗi người 31% trở lên; làm chết người; lợi dụng hoàn cảnh chiến tranh, tình trạng khẩn cấp.