Ông đồ trẻ không để cha phải xấu hổ ấy từng bị cha bắt nằm sấp ra giữa cái sân gạch bát rộng đánh cho bảy cái roi mây tết đôi. Trai bảy vía lần ấy nhận đủ bảy làn roi vụt thẳng cánh từ tay cha mình, bởi tội đi qua quãng đường lội sợ ướt quần nhìn trước ngó sau tưởng không có ai liền cởi truồng đi ào. Chuyện nhanh chóng đến tai, ông đồ già nghiêm mặt:
- Đàn ông thì đàn ông, lụt lội thì lụt lội. Là con người nhất lại là đứa có học mà để người ta nhìn thấy cái không đáng phải nhìn thì còn ra gì cái giống người nữa, đấy là chưa nói đến loại người có chữ...
Lời mắng khiến anh đồ trẻ - con trai cụ - đau đến mức phải tự nguyện cày ruộng dăm năm sau mới dám trở lại nghề dạy chữ.
Ôn cố để tri tân. Bố mẹ bây giờ không dữ đòn như các cụ xưa nữa. Tuy vậy vẫn nhiều gia đình nền nếp, cha mẹ ra cha mẹ, con cái ra con cái để trên dưới một lòng tạo nên tôn ti của một xã hội thu nhỏ.
Nhưng giờ cũng không hiếm các bậc phụ huynh mải lo chuyện nọ chuyện kia mà lơi lỏng việc gia thất, để cho các quý tử và ái nữ của họ theo thói sống buông thả học đòi. Họ có biết đâu, con cái là từ mình mà ra và chính mình phải làm gương, phải có trách nhiệm với chúng.
Thiên hạ văn minh, nhưng không phải cái gì cũng học đòi. Năng động như người Nhật mà nhìn cái cách họ uống trà đạo ta không khỏi ngạc nhiên. Tân tiến như Hàn Quốc nhưng phim họ vào ta không một chút “khó nhìn”, dù một số ngôi sao lầm lỗi của họ vỡ lở chuyện trên mạng, nhưng trông họ lên phim, lên ảnh sao mà duyên dáng, hồn nhiên và thuần khiết đến vậy.
Bố mẹ bây giờ nhiều người không đọc được lòng con cái. Họ quan liêu hay thiếu tri thức gia đình? Các bậc phụ huynh có lường trước chuyện này, có biết trước việc này? Bởi cách ứng xử của chính các bậc phụ huynh có hệ quả với những việc xấu, việc tốt liên quan tới con cái mình. Có những ông bố nói với các con trai và con gái đã trưởng thành của mình những câu chân thành như thế này:
- Đối với bố mẹ các con luôn là những đứa con bé bỏng cần phải chăm sóc.
Tôi nghĩ những người cha này nói đúng. Con cái là của để dành. Của để dành có tốt, mẹ cha mới mát mặt.
