Nhạc sĩ Huy Thục - người đeo kính - hồi ở chiến trường
Sáng ấy, Đại tá, nhạc sĩ Huy Thục có khách mà lại là khách nước ngoài. Khách là ba người Mỹ (một người da màu, hai người da trắng mang theo máy ghi hình, máy chụp ảnh dáng vẻ như nhà báo). Họ đang sững sờ, có lẽ không tin nổi “một nhạc sĩ lớn mà ở căn nhà đơn sơ như vậy”. Sau những cái bắt tay, lời chào xã giao, một vị khách giới thiệu (qua người phiên dịch):
- Chúng tôi là những lính thủy đánh bộ Mỹ, năm xưa từng ở chiến trường Quảng Trị, hồi đó đã từng được nghe “Tiếng đàn Ta Lư” của ngài qua băng thu thanh và được dịch ra tiếng Anh. Sau khi về nước mọi người quyết định trở lại Việt Nam để “giải mã” bài hát cũng như sự tò mò tại sao người Việt Nam có thể sáng tác và hát những giai điệu rộn ràng, vui tươi như thế trong chiến tranh ác liệt. Bài hát còn mô tả số phận người lính chúng tôi “tên lính thủy đánh bộ Mỹ kia, nó bỏ xác trên rừng”… Nghe đến đây, nhạc sĩ Huy Thục như đã hiểu phần nào ý nghĩa chuyến thăm của họ. Không bất ngờ, ông trả lời rất đĩnh đạc:
- Thôi thế này nhé, ngạn ngữ Việt Nam có câu “trăm nghe không bằng một thấy”, các bạn nghe vợ chồng tôi vừa đàn, vừa hát bài “Tiếng đàn Ta Lư”, rồi chúng ta nói chuyện.
Vợ chồng nhạc sĩ Huy Thục
Thế rồi không phải chờ lâu, từng nốt nhạc ngân lên, sóng nhạc cuồn cuộn đi cùng lời ca như giục giã: “Đi chiến trường gùi trên vai nặng trĩu… Tính tính tính tính tính tính tính tang tang tình, ơi anh pháo binh, pháo ta gầm đạn nổ như hoa… đồn quân giặc bốc cao cao…”. Những vị khách như bị bài hát thôi miên và kết thúc trong sự nuối tiếc, tiếng vỗ tay reo hò tán thưởng. Những giọt nước mắt ân hận muộn màng rơi xuống.
Những người lính từng bên kia chiến tuyến thực sự ân hận về việc làm phi nghĩa của mình:
- Thưa ngài “gùi trên vai nặng trĩu” lại còn mang theo đàn? Hình ảnh thật lãng mạn quá! Các ngài phải huy động sức người vận chuyển vũ khí khí tài phục vụ cuộc chiến vậy mà vẫn không quên cây đàn. Đó là điều mà người Mỹ không thể tưởng tượng nổi, chúng tôi thua là phải! Rồi “rừng núi vui mừng công anh” đến cả những thứ vô tri, vô giác cũng biết “thể hiện tình cảm” với anh giải phóng quân thì thật kì lạ…
Cứ vậy, chủ và khách trở nên gần gũi, ranh giới giữa những người ở hai bên chiến tuyến ngày xưa mờ dần đi. Những người khách Mỹ nói về nước họ sẽ dựng cuốn phim về cuộc đến thăm nhạc sĩ Huy Thục đầy ý nghĩa này.
