Trong phát biểu trước Thượng viện Hoa Kỳ cũng như văn bản chính thức gửi Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ, Thượng nghị sĩ Jim Webb, đã nói về “sự trỗi dậy của những phe nhóm có gắn bó với quân đội Trung Quốc”. Theo đánh giá của ông, điều này khiến Trung Quốc “ngày càng trở nên hung hăng hơn”.
Biến không thành có
Trong đánh giá mới nhất của Thượng nghị sĩ Jim Webb, ông phê phán việc Quốc vụ viện Trung Quốc phê chuẩn thành lập cái gọi là “thành phố Tam Sa” ngày 21-6. “Đây đúng là hành động đơn phương, từ chỗ không có gì, họ tạo ra một cơ quan quản lý trong khu vực mà Việt Nam tuyên bố chủ quyền. Họ (tức Trung Quốc) cũng công bố thành phố họ lập ra sẽ quản lý hơn 200 đảo nhỏ, bãi cát và bãi san hô trong khoảng 2 triệu km2 biển. Họ đưa dân và đem quân ra đồn trú trên quần đảo vẫn còn đang tranh cãi về chủ quyền, và nay, họ tuyên bố cơ quan đó sẽ quản lý toàn bộ vùng Biển Đông” - ông Jim Webb vạch trần.
Trước đó, ông Jim Webb cũng chính là Thượng nghị sĩ đã bảo trợ cho một nghị quyết được Thượng viện Mỹ nhất trí thông qua vào tháng 6-2011, trong đó lên án việc Trung Quốc sử dụng vũ lực ở Biển Đông, đồng thời kêu gọi giải pháp hòa bình, đa phương cho các cuộc tranh chấp lãnh thổ trên biển ở Đông Nam Á.
Trong hơn 16 năm qua, Thượng nghị sĩ Jim Webb đã bày tỏ những quan ngại về các vấn đề chủ quyền ở Biển Đông. Phiên điều trần đầu tiên của ông khi làm chủ tịch của Tiểu ban Đông Á và Thái Bình Dương thuộc Ủy ban Đối ngoại Thượng viện cũng là về vấn đề tranh chấp lãnh thổ và chủ quyền ở châu Á hồi tháng 7-2009. Ông có tiếng là gắn bó với khu vực Đông Á và Đông Nam Á trong suốt hơn 4 thập niên qua. Ông từng là cựu sĩ quan thủy quân lục chiến, từng tham gia chiến tranh xâm lược Việt Nam.
Yêu cầu khẩn thiết của Thượng nghị sĩ
Nói về việc xử lý những tranh chấp chủ quyền trên biển với khá nhiều rắc rối, Thượng nghị sỹ Hoa Kỳ Jim Webb nhắc lại quan điểm rằng: “Chúng ta đã đấu tranh rất khó khăn để Công ước Luật Biển được thông qua trong khi hầu hết các quốc gia trên thế giới đều công nhận những nguyên tắc cơ bản để giải quyết các tranh chấp quốc tế này thông qua con đường đa phương”.
Thượng nghị sĩ Jim Webb đồng thời thẳng thắn nhìn nhận Trung Quốc “luôn bác bỏ giải pháp cho các vấn đề tranh chấp chủ quyền tại một diễn đàn đa phương, và đã đơn phương triển khai cách thức dùng vũ lực”. Ông nói: “Trung Quốc đã từ chối giải quyết vấn đề tại một diễn đàn đa phương. Họ tuyên bố rằng vấn đề này sẽ chỉ được giải quyết bằng con đường song phương, với từng quốc gia. Tại sao? Vì họ có thể áp chế bất kỳ quốc gia nào trong khu vực. Đó là một sự vi phạm luật pháp quốc tế, tôi tin là vậy. Điều đó cũng đi ngược lại các tuyên bố của chính Trung Quốc về việc họ sẵn sàng hợp tác với ASEAN để xây dựng một bộ quy tắc ứng xử. Điều này thực sự rất đáng quan ngại”.
Bởi vậy, Thượng nghị sĩ Jim Webb đề nghị: “Tôi khẩn thiết yêu cầu Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ làm sáng tỏ tình hình với phía Trung Quốc ngay lập tức!”.
