Là một bộ phận không thể tách rời trong CAND, cùng với sự phát triển, trưởng thành của CAND Việt Nam, lực lượng Xây dựng phong trào toàn dân bảo vệ ANTQ đã góp phần tích cực trong công tác bảo vệ ANQG và giữ gìn TTATXH. Ngày 16-6-1967, Bộ Công an quyết định thành lập “Phòng Theo dõi phong trào Bảo vệ trị an và Xây dựng lực lượng Công an xã” là tiền thân của Cục Xây dựng phong trào toàn dân bảo vệ ANTQ.
Qua 45 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, dưới sự lãnh đạo của Đảng ủy Công an Trung ương và lãnh đạo Bộ Công an, lực lượng Xây dựng phong trào toàn dân bảo vệ ANTQ cùng với các lực lượng khác đã tham mưu cho Đảng, Nhà nước, lãnh đạo công an và cấp ủy, chính quyền các cấp nhiều chủ trương, biện pháp quan trọng, cơ bản, chiến lược, tạo sự chuyển biến tích cực về công tác vận động toàn dân bảo vệ ANTQ.
Trong đó, tiêu biểu phải kể đến: phục vụ Ban Bí thư ban hành Chỉ thị số 09-CT/TW về “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với phong trào toàn dân bảo vệ ANTQ trong thời kỳ mới”; Quốc hội, Chính phủ ban hành Pháp lệnh, Nghị định về công an xã, bảo vệ dân phố, bảo vệ cơ quan doanh nghiệp; Thủ tướng Chính phủ ban hành QĐ số 521/2005/TTg quy định ngày 19-8 hàng năm là “Ngày hội toàn dân bảo vệ ANTQ”; Bộ Công an ban hành Chỉ thị về đẩy mạnh phong trào quần chúng bảo vệ ANTQ; tăng cường công tác dân vận của lực lượng CAND; xây dựng phong trào ở các địa bàn chiến lược; biên giới, biển đảo, vùng dân tộc thiểu số, tôn giáo, các khu kinh tế tập trung, các khu đô thị lớn…
Nhiều mô hình, điển hình tiên tiến phù hợp với từng vùng, miền, lĩnh vực đã được chỉ đạo nhân rộng như: “Xây dựng cụm liên kết bảo vệ ANTT”, “Xây dựng phường, xã, cơ quan, đơn vị, nhà trường an toàn không có tội phạm, không có ma tuý”; là cơ sở để xây dựng củng cố thế trận an ninh nhân dân và thế trận quốc phòng toàn dân vững chắc. Ghi nhận những thành tích xuất sắc, Nhà nước đã tặng Huân chương Chiến công hạng Nhất, Huân chương Quân công hạng Ba cho Cục Xây dựng phong trào toàn dân bảo vệ ANTQ; hàng trăm lượt tập thể, cá nhân được tặng Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ, Cờ thi đua, Đơn vị Quyết thắng, tiên tiến, Bằng khen, Giấy khen.
Thời gian tới để hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao, góp phần thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI; công tác xây dựng phong trào toàn dân bảo vệ ANTQ được hướng vào thực hiện một số nội dung: Tham mưu cho cấp ủy, chính quyền tăng cường sự lãnh đạo và quản lý điều hành trực tiếp, toàn diện đối với phong trào toàn dân bảo vệ ANTQ; triển khai thực hiện thắng lợi Chỉ thị số 09/CT-TW của Ban Bí thư Trung ương Đảng; củng cố phong trào ở các địa bàn chiến lược; tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 05/CT-TW, của Bộ Chính trị về “Tăng cường lãnh đạo công tác đảm bảo an ninh quốc gia trong tình hình mới”; Chỉ thị số 48/CT-TW của Bộ Chính trị về “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác phòng, chống tội phạm trong tình hình mới”... Nâng tầm mối quan hệ phối hợp giữa CAND với QĐND, MTTQ và các tổ chức thành viên của MTTQ, các ngành, đoàn thể, tổ chức chính trị, xã hội trong phong trào toàn dân bảo vệ ANTQ. Kịp thời khen thưởng, tuyên truyền tập thể, cá nhân tiêu biểu, xuất sắc trong phong trào toàn dân bảo vệ ANTQ, đặc biệt là phòng, chống tội phạm, bảo vệ ANTT.
