Nói hay và nói thật

ANTD.VN - "Trong đời, những gì chân thật thường không màu mè, hoa mỹ, đó là những thứ ta có thể tin cậy được dù đôi khi ta có thể cảm thấy không vừa lòng nhưng nếu ta luôn chỉ thích những lời hoa mỹ, ngọt ngào, khen nịnh thì sẽ đến lúc ta sẽ không phân biệt được đâu là giả, đâu là thật nữa. Lời nói thành thật luôn không hay và ngược lại”.

Lão Tử - người sáng lập ra Lão giáo, tác giả của “Đạo Đức kinh” - một trong những cuốn cổ thư có giá trị nhất của văn hóa Trung Hoa, răn dạy con người ta sống đúng đạo tốt đẹp - là người rất thích hoa mẫu đơn.

Một ngày mùa xuân, có một người gánh các gốc cây mẫu đơn vào làng của Lão Tử bán, thực ra là ông ta đã trà trộn gốc cây gai - một loại cây dại, nhìn rất giống gốc cây hoa mẫu đơn để lừa người mua kiếm lời. Người bán hàng vừa gánh cây đi bán vừa đọc thơ rất hay: “Một đóa mẫu đơn tỏa ánh hồng, màu sắc rạng ngời khắp nhà thơm, đóa hoa lớn cỡ cái thau chậu, diễm lệ vô cùng, vua loài hoa”.

Người làng nghe thơ hay đều đổ ra mua gốc cây hoa để vừa đến Tết chưng trong nhà, Lão Tử cũng ra mua một cây, còn khen người bán hàng biết đọc thơ hay. Lão Tử mang cây về vườn nhà, cẩn thận vun trồng, chăm sóc từng ly từng tý mỗi ngày. Không lâu sau, gốc cây đã lên mầm rồi lên cành lá xanh tươi nhưng đợi mãi chẳng thấy hoa đâu và dần dần thân hình lộ rõ là cây gai, Lão Tử lắc đầu buồn rầu. Tết năm đó nhà ông không có hoa mẫu đơn để chưng trong nhà.

Mùa xuân năm sau, lại có người gánh gốc cây hoa mẫu đơn vào làng bán, nhưng người này chỉ rao một câu cụt lủn: “Ai mua mẫu đơn ra mua”. Dân làng bị mắc lừa chẳng ai ra mua nữa nhưng Lão Tử vẫn muốn được xem hoa mẫu đơn nở nên ông vẫn ra mua nhưng cẩn thận hỏi người bán: “Anh bán gốc mẫu đơn hay gốc cây gai vậy?”. Người bán hàng ngửng mặt lên nhìn Lão Tử một cái không có thiện cảm rồi buông lời thô lỗ: “Một đồng một gốc, mua thì mua không mua thì thôi” khiến Lão Tử cũng thấy kỳ lạ tự hỏi sao anh ta không khen hàng của mình, lại cộc lốc thô lỗ như thế, nhưng ông vẫn mua một gốc về nhà.

Lão Tử vẫn chăm sóc gốc cây cẩn thận và rồi mầm non, cành lá cũng ra và đúng Tết năm ấy, cây hoa mẫu đơn ra nụ và nở mười mấy bông, rực rỡ, thơm ngát khắp sân nhà, hàng xóm ai cũng sang ngắm nhìn, thưởng thức. Lão Tử kể cho mọi người nghe câu chuyện 2 lần mua gốc mẫu đơn của ông và nói câu ông cũng viết lại trong cuốn Đạo Đức Kinh: Tín ngôn mất mĩ, mĩ ngôn bất tín.

Ông nói: “Trong đời, những gì chân thật thường không màu mè, hoa mỹ, đó là những thứ ta có thể tin cậy được dù đôi khi ta có thể cảm thấy không vừa lòng nhưng nếu ta luôn chỉ thích những lời hoa mỹ, ngọt ngào, khen nịnh thì sẽ đến lúc ta sẽ không phân biệt được đâu là giả, đâu là thật nữa. Lời nói thành thật luôn không hay và ngược lại”.