Phải chăng đó là ngày Kiểm Liên làm lễ cầu trời phật xin xá tội cho người mẹ nơi chín tầng địa ngục để linh hồn mẹ được an thường giải thoát, hay đó chính là ngày mà tất thảy những đứa con trên thế gian cùng đồng lòng báo hiếu với đấng sinh thành dù mẹ vẫn còn hay đã vĩnh viễn đi xa? Chỉ cần nhớ đó là “Ngày tạ Mẹ” - một phong tục đẹp trên đất Á Đông.
Con đã lớn, đã trưởng thành, tóc đã màu sương gió
Trong mắt mẹ, con mãi là trẻ nhỏ.
Đứa con nào cũng nghĩ về mẹ mình như thế. Mẹ bao giờ cũng lớn và con bao giờ cũng yêu thương mẹ vô cùng. “Quê hương không còn mẹ/ Bao giờ con lại về”. Câu thơ xát lòng của Tế Hanh khi thăm mộ mẹ là cả một trời thương nhớ gửi lại chốn mẹ nằm. Theo thuyết âm dương giao hòa thì người mẹ nơi suối vàng vẫn nghe được câu thơ ấy của con, và mẹ có thể mỉm cười hoặc rơi lệ yêu con.
Nhớ một lần xem báo, bắt gặp bức ảnh giáo sư Văn Như Cương râu tóc bạc phơ cõng mẹ già đến nhà thờ họ tộc dịp tế lễ rằm tháng bảy với lời chú thích: Mẹ già con cũng đã già. Mẹ muốn đi lễ họ mà không đi được. Thì con cõng mẹ đi như hồi xưa mẹ cõng con đi… Chỉ giản đơn vậy thôi mà mấy ai làm được?
Lại nhớ chuyện nhà nghiên cứu Mai Khắc Ứng kể lại. Khi mẹ đã ngoài tám mươi có trận ốm nặng, biết không qua khỏi, bà cho gọi con cháu về đứng quanh mình để được nhìn mặt lần cuối. Nhưng mẹ không còn mở mắt ra được nữa. Mai Khắc Ứng lúc đó đã sáu mươi, ông thấy mẹ đang đuối dần. Bỗng ông thưa mẹ, xin được thay mặt các con được bú mẹ một lần cuối. Rồi ông quì xuống vạch áo mẹ ra bú vào bầu vú đã teo tóp chỉ còn da bọc xương. Có lẽ vì quá cảm động vì tình con hay vì sức sống của con truyền sang mẹ, nên bà đã mở mắt mỉm cười sống lại được vài năm nữa.
Những câu chuyện đặc sắc về tình mẫu tử từ ngàn xưa luôn làm lay động lòng người. Dù thời nào cũng vậy thôi, mẹ đắm đuối vì con, và con suốt đời cứ mang theo ân hận về những lỗi lầm làm mẹ phải buồn phiền.
Có một ngày tạ mẹ là để mẹ tha thứ cho ta. Nhưng mẹ đã tha thứ cho ta suốt cả cuộc đời vui buồn của mẹ. “Tình mẹ bao la như biển Thái Bình”, câu hát ấy luôn vang lên xao động trong lòng khi ta nghĩ về mẹ.
Ngày tạ mẹ, ngày Vu Lan - báo hiếu, hay ngày Xá tội vong nhân là ngày cho những linh hồn nơi miên viễn, nhưng cũng là ngày của những người đang sống chốn dương gian. Ngày này ở Nhật Bản, ta gặp trên các ngả đường những cô gái cầm trên tay lẵng hoa hồng trắng và hoa hồng đỏ để cài lên ngực áo những người đàn ông họ gặp. Hoa hồng trắng cho người không còn mẹ và hoa hồng đỏ cho người còn có mẹ. Đó là những lời cầu chúc và chia sẻ chân thành ấm áp cho tình mẫu tử muôn đời bất diệt.
Vâng, một ngày thật ý nghĩa về đạo làm con, đạo làm người - ngày tạ mẹ. Và không chỉ một ngày với mẹ, mẹ mãi mãi theo ta cả khi mẹ không còn, và ngày nào cũng là ngày con tạ mẹ.
