- Tăng trưởng tín dụng sẽ giảm tốc trong năm 2023
- Sức ép lãi suất năm 2023 là rất lớn
- “Siết” tín dụng bất động sản, vẫn lo "lách luật", khó kiểm soát
Ngân hàng Nhà nước vừa công bố báo cáo kết quả điều tra xu hướng kinh doanh của các tổ chức tín dụng quý I/2023.
Nhu cầu vay vốn cao, mặt bằng rủi ro tăng nhẹ
Theo đánh giá của các tổ chức tín dụng (TCTD), nhu cầu vay vốn, dịch vụ thanh toán và thẻ, gửi tiền của khách hàng trong quý IV/2022 và năm 2022 tiếp tục cải thiện nhưng chưa đạt được mức kì vọng, trong đó nhu cầu vay vốn được nhận định cải thiện rõ nét nhất, đặc biệt là nhu cầu vay vốn của các doanh nghiệp.
Các TCTD dự báo nhu cầu sử dụng dịch vụ ngân hàng của khách hàng diễn biến khả quan trong quý I/2023 nhưng tăng với tốc độ chậm lại trong năm 2023 so với năm 2022, trong đó nhu cầu vay vốn được kỳ vọng tăng nhiều hơn nhu cầu gửi tiền và thanh toán.
Thanh khoản của hệ thống ngân hàng trong quý IV/2022 tiếp tục duy trì ở trạng thái tốt, mặc dù có thu hẹp so với quý trước. Đánh giá cả năm 2022, tình hình thanh khoản cũng cải thiện so với năm 2021 nhưng không được như kỳ vọng. Dự báo trong năm 2023 sẽ tiếp tục được cải thiện so với năm 2022.
Mặt bằng rủi ro tổng thể của các nhóm khách hàng tăng nhẹ trở lại trong quý IV/2022 và được dự báo tiếp tục xu hướng tăng nhẹ trong năm 2023 nhưng tốc độ tăng đã chậm lại so với các năm trước. Đáng lưu ý nhất là rủi ro của nhóm công ty cổ phần, TNHH, doanh nghiệp tư nhân và doanh nghiệp nhỏ và vừa.
 |
Nhu cầu vay vốn tăng trưởng mạnh hơn nhu cầu tiền gửi và thanh toán |
Thận trọng với kết quả kinh doanh năm 2023
Theo kết quả khảo sát, huy động vốn toàn hệ thống TCTD được kỳ vọng tăng bình quân 2,9% trong quý I/2023 và tăng 10% trong năm 2023 (giảm 1,8 điểm phần trăm so với mức kỳ vọng tại kỳ điều tra trước).
Dư nợ tín dụng toàn hệ thống được kỳ vọng tăng bình quân 4% trong quý I/2023 và tăng 13,7% trong năm 2023 (giảm 1,9 điểm phần trăm so với mức kỳ vọng tại kỳ điều tra trước).
Nhiều TCTD nhận định tình hình xử lý nợ xấu trong quý IV/2022 có cải thiện nhưng chưa được như kỳ vọng và tiếp tục cải thiện nhẹ trong năm 2023.
Theo kết quả điều tra, tình hình kinh doanh của nhiều TCTD trong quý IV/2022 có sự cải thiện tốt hơn (70,9% nhận định cải thiện, cao hơn so với quý trước - 63,8%).
Tính chung trong năm 2022, 80% TCTD nhận định tình hình kinh doanh tổng thể cải thiện so với năm 2021, 87% TCTD ước tính lợi nhuận trước thuế năm 2022 tăng trưởng dương so với năm 2021. Bên cạnh đó, vẫn có 9,3% TCTD ước tính lợi nhuận tăng trưởng âm.
Các TCTD tỏ ra thận trọng hơn khi dự báo cho thời gian tới với tỷ lệ TCTD kỳ vọng tình hình kinh doanh cải thiện hơn trong quý I và cả năm 2023 lần lượt là 56,4% và 75,4%, nhưng mức độ kỳ vọng cải thiện thấp hơn so với năm 2022.
Có 95,3% TCTD kỳ vọng lợi nhuận tăng trưởng dương trong năm 2023 so với năm 2022; 2,8% dự kiến lợi nhuận tăng trưởng âm và 1,9% dự kiến lợi nhuận không thay đổi.
Thắt chặt tín dụng đầu tư, kinh doanh bất động sản, chứng khoán
Cùng thời điểm, NHNN cũng công bố kết quả cuộc điều tra xu hướng tín dụng tháng 12/2022. Theo đó, các TCTD dự báo nhu cầu tín dụng tiếp tục tăng trong 6 tháng đầu năm 2023 và cả năm 2023, trong đó dự báo nhu cầu tín dụng ngắn hạn tăng cao hơn trung và dài hạn.
Có 61,6% TCTD dự kiến giữ nguyên tiêu chuẩn tín dụng trong 6 tháng đầu năm 2023, và tỷ lệ này là 64,6% cho cả năm 2023. Chỉ có 19,2%-20,2% TCTD dự kiến thắt chặt nhẹ tiêu chuẩn tín dụng tổng thể của đơn vị mình trong 6 tháng đầu năm và cả năm 2023. Tuy nhiên, mức độ thắt chặt đã giảm so với 6 tháng cuối năm 2022 và cả năm 2022. Tỷ lệ TCTD dự kiến nới lỏng chuẩn tín dụng tương đương là 16,2-17,2%.
Dự kiến thắt chặt chủ yếu diễn ra ở lĩnh vực: Cho vay đầu tư kinh doanh bất động sản, cho vay kinh doanh tài chính, ngân hàng và bảo hiểm, khoản vay trung, dài hạn và khoản vay bằng ngoại tệ.
Theo nhận định của các TCTD, nguyên nhân chủ yếu là do mức độ rủi ro của thị trường tăng lên cùng với những thách thức về triển vọng kinh tế.
Trong 6 tháng đầu năm 2023, có 67,3% TCTD dự kiến không đổi; 21,7% dự kiến thắt chặt, 10% dự kiến nới lỏng các điều khoản, điều kiện cho vay tổng thể tương ứng đối với nhóm khách hàng doanh nghiệp. Con số này lần lượt là 71,3% - 16,1% - 12,6% đối với nhóm khách hàng cá nhân.
Trong đó, các TCTD nhận định và dự kiến chủ yếu thắt chặt đối với yêu cầu về tài sản bảo đảm, các điều khoản bổ sung trong hợp đồng tín dụng, yêu cầu điểm xếp hạng tín nhiệm tối thiểu của khách hàng và hạn mức tín dụng để đảm bảo an toàn; trong khi tiếp tục nỗ lực thu hẹp chênh lệch giữa lãi suất cho vay và chi phí vốn bình quân đối với hoạt động cho vay sản xuất kinh doanh để hỗ trợ nền kinh tế.
