Người xin cấp “thị thực vàng” thường quan tâm đến các dự án bất động sản ở Bồ Đào Nha
Bất động sản “nóng” nhờ “visa vàng”
Thời gian gần đây, những khuất tất và sai phạm trong việc cấp thẻ cư trú đặc biệt cho triệu phú không phải là công dân EU đã khiến người đứng đầu cơ quan di trú của Bồ Đào Nha phải mất ghế, đồng thời, những lời chỉ trích trong nước nhắm vào tình trạng này ngày càng mạnh mẽ hơn. Dù vậy, Bồ Đào Nha có vẻ vẫn quyết tâm cấp phát thị thực cho giới nhà giàu Trung Quốc, Brazil, Angola hay Nga để họ có thể sống ở bất cứ nơi nào họ thích trong khu vực Schengen gồm 26 nước châu Âu - miễn là họ có tiền.
Điều kiện để được cấp thẻ cư trú EU là công dân nước ngoài phải đầu tư vốn tài sản trị giá khoảng 500.000 euro vào Bồ Đào Nha. Theo thống kê, trong năm 2014, Bồ Đào Nha đã cấp hơn 1.500 “thị thực vàng”, trong đó phần lớn là các triệu phú Trung Quốc, tiếp đến là người Brazil và Nga. Phần lớn nhà đầu tư nước ngoài này không gây dựng doanh nghiệp tại đây mà chỉ mua các khu căn hộ cao cấp. Bởi thế, thị trường bất động sản cao cấp ở Bồ Đào Nha đang bùng nổ.
Các công ty Bồ Đào Nha và Trung Quốc hiện chuyên nhắm vào mục tiêu là các khách hàng giàu có, cung cấp cho họ các gói dịch vụ hoàn chỉnh, từ đơn xin thị thực đến người quét dọn bản địa. Bồ Đào Nha chưa bao giờ là một quốc gia công nghiệp, nền kinh tế nước này chủ yếu phụ thuộc vào du lịch. Sự bùng nổ của thị trường bất động sản phần nào vực dậy ngành xây dựng vốn bị tê liệt trong khủng hoảng kinh tế và ảnh hưởng của chính sách thắt lưng buộc của Chính phủ.
Tuy nhiên, ông Sergio Alves, Tổng thư ký Phòng Thương mại Trung Quốc - Bồ Đào Nha cho rằng: “Thị thực vàng không dẫn đến bất kỳ khoản đầu tư nào vào nền kinh tế. Chúng chỉ được sử dụng để mua bất động sản, phần lớn khách hàng thậm chí còn không muốn sống lâu dài ở đây”.
Việc cấp “thị thực vàng” ở Bồ Đào Nha năm ngoái đã có thời gian bị gián đoạn sau khi một lãnh đạo của cơ quan di trú cùng hàng chục quan chức cấp cao khác bị bắt do nghi ngờ tham nhũng. Hiện vẫn chưa rõ những người này được chia số tiền bao nhiêu để đóng dấu hộ chiếu nhưng vụ bê bối đã khiến Bộ trưởng Nội vụ khi đó, ông Miguel Macedo phải từ chức.
Canh cánh mối lo tội phạm
“Chúng ta đang cấp giấy phép cư trú cho những người mà không biết tài sản của họ có được từ đâu”, ông Joao Semedo, một nghị sỹ cảnh báo. Thực tế, việc cấp “thị thực vàng” tràn lan cũng tạo ra những mối lo về tội phạm. Hiện một người Trung Quốc đã được cấp thẻ cư trú tại Bồ Đào Nha nhưng đang chờ dẫn độ về nước vì bị Trung Quốc truy nã về tội gian lận và các tội nghiêm trọng khác.
Ana Gomes - một nghị sỹ khác cũng cho rằng “visa vàng” là cửa sau cho tội phạm có tổ chức và tội phạm rửa tiền quốc tế lọt vào Bồ Đào Nha, thậm chí lan sang cả châu Âu. Liên minh đảng cánh tả tại Bồ Đào Nha mới đây đã kêu gọi dừng chương trình này và điều tra nguồn tiền đã được đưa vào đầu tư. “Chúng có thể đến từ bọn tội phạm kinh tế hoặc các trung tâm rửa tiền quốc tế”, ông Joao Semedo nhận định.
Trước những cảnh báo trên, Phó Thủ tướng Paulo Portas vẫn không thay đổi ý định. Ông thậm chí còn muốn giảm giá cho những “visa vàng” mới. Theo đề xuất của vị Phó Thủ tướng, chỉ cần cam kết đầu tư 350.000 euro vào dự án nghệ thuật hay khoa học của nước này là đủ điều kiện có được giấy phép cư trú. Những dự án đầu tư vào các khu vực kém phát triển thậm chí có thể được hạ giá 20%. Phó Thủ tướng Portas lý giải, cuộc cạnh tranh để giành được một nhà đầu tư ngoại ngày càng khó khăn hơn. Bồ Đào Nha đang phải cạnh tranh với 13 quốc gia khác trên “mặt trận” này. Vì thế, nên ưu tiên cho các ứng viên tiềm năng thay vì đặt ra các điều kiện ngặt nghèo. Đối với các cáo buộc tham nhũng và tội phạm khác có liên quan đến “thị thực” vàng, ông Paulo Portas nói: “Bất cứ ai phạm tội nên để pháp luật trừng trị”.
Mỗi nước châu Âu có quy định riêng về điều kiện để được cấp “thị thực vàng” nhưng về cơ bản, công dân ngoài châu Âu cần phải đầu tư vào bất động sản, trái phiếu chính phủ hoặc các công ty để có được thị thực thời hạn lên đến 5 năm. Nguồn vốn đầu tư dao động ở mức 250.000 đến 500.000 euro. Người có visa này được phép đi lại tự do tại 26 nước châu Âu (trong đó có 22 nước thuộc Liên minh châu Âu) theo quy định của Hiệp ước Schengen năm 1990.
