Hợp đồng lao động: “Bút sa gà chết”

ANTĐ - Hợp đồng lao động (HĐLĐ) là sự ràng buộc pháp lý giữa người lao động (NLĐ) với nhà tuyển dụng, nhưng thực tế, nhiều NLĐ vì quá vui mừng khi có được một công việc ổn định đã không đọc kỹ nội dung HĐLĐ, dẫn đến những thiệt thòi về quyền lợi…

Chuyện đã rồi

Người lao động nên đọc kỹ từng điều khoản trong hợp đồng trước khi đặt bút ký

Phản ánh tới đường dây nóng Báo ANTĐ, anh Nguyễn Xuân Bắc ở quận Thanh Xuân thắc mắc: “Với trình độ văn hoá tốt nghiệp THPT, tôi xin vào làm bảo vệ cho một công ty cổ phần. Sau 3 tháng thử việc, tôi được công ty này ký HĐLĐ. Vì quá vui mừng khi có một công việc ổn định, nên được công ty chính thức ký HĐLĐ, tôi đã không đọc những điều khoản trong hợp đồng mà đặt bút ký ngay. Mặc dù, công ty thực hiện đầy đủ việc đóng bảo hiểm xã hội, y tế, nhưng trong HĐLĐ có điều khoản tôi phải làm việc liên tục ngày 8 tiếng, từ thứ hai đến chủ nhật, không có ngày nghỉ. Cách đây 2 tuần, tôi bị ốm nên xin nghỉ 2 ngày, thứ bảy và chủ nhật. Tuy nhiên, 2 ngày nghỉ của tôi đã bị trừ vào ngày công làm. Tôi cảm thấy mình đang bị “xử ép” về quyền lợi và thời gian làm việc...”.

Khi nộp hồ sơ xin việc, nhu cầu thiết yếu của đa số NLĐ là muốn có công việc và thu nhập ổn định để đảm bảo cuộc sống. Tuy nhiên, khi được nhà tuyển dụng ký HĐLĐ, hầu hết NLĐ lại không đọc kỹ những điều khoản ghi rõ quyền lợi, nghĩa vụ, chế độ mà người tuyển dụng cần đảm bảo với NLĐ trong HĐLĐ. Cụ thể, chế độ bảo hiểm, quyền lợi khi tham gia công đoàn, số ngày được nghỉ trong năm,… Đây là những điều kiện, quyền lợi cần thiết để NLĐ yên tâm làm việc. Chỉ đến khi có những khúc mắc liên quan đến quyền lợi của mình, NLĐ mới biết đã đồng ý ký HĐLĐ một cách vô thức, thiếu hiểu biết. 

Tương tự trường hợp của anh Bắc, chị Hoàng Thu Hồng, ở đường Yên Phụ, quận Tây Hồ bức xúc: “Tôi làm nhân viên kế toán cho một công ty cung cấp thiết bị xây dựng đến nay đã được gần 1 năm. Lúc phỏng vấn, giám đốc công ty có nói rõ lương của tôi là 2,5 triệu đồng/tháng, sau thời gian thử việc sẽ là 3,5 triệu đồng/tháng, chưa bao gồm các chế độ khác theo Bộ luật Lao động. Tuy nhiên, sau gần 1 năm làm việc, thu nhập của tôi vẫn giữ nguyên ở mức 2,5 triệu đồng/tháng, không có phép năm, không có hợp đồng bảo hiểm y tế hay bất kỳ chế độ nào khác.

Vì cảm thấy công ty không thực hiện như những cam kết đã hứa ban đầu, tôi đã viết đơn xin nghỉ việc nộp cho lãnh đạo công ty trước một tuần và bàn giao công việc cho người mới. Tuy nhiên, khi thanh toán tiền lương, công ty đã không trả lương cho tôi 2 tuần của tháng cuối, vì cho rằng thời điểm đó tôi không làm việc mà chỉ đến để bàn giao công việc cho người mới. Tôi rất bất bình trước cách xử sự thiếu tôn trọng NLĐ của họ…”.

Cần nắm vững quy định liên quan

Về vấn đề trên, Luật sư Nguyễn Tiến Hoà - Đoàn Luật sư thành phố Hà Nội cho biết: Nếu cảm thấy băn khoăn về phúc lợi, NLĐ nên mạnh dạn trao đổi với doanh nghiệp.

Về nguyên tắc, HĐLĐ phải được ký kết bằng văn bản và làm thành hai bản, mỗi bên giữ một bản cùng phụ lục kèm theo. Nhiều doanh nghiệp cố tình “ỉm” luôn bản phải giao cho NLĐ để khi xảy ra tranh chấp, NLĐ không có cơ sở đối chất. Vì vậy, sau khi ký HĐLĐ, NLĐ phải yêu cầu doanh nghiệp đưa mình một bản và cất giữ cẩn thận. Tại Điều 72 Bộ luật Lao động đã quy định: “Mỗi tuần NLĐ được nghỉ ít nhất một ngày (24 giờ liên tục). Người sử dụng lao động có thể sắp xếp ngày nghỉ hàng tuần vào chủ nhật hoặc vào một ngày cố định khác trong tuần.

Trong trường hợp đặc biệt do chu kỳ lao động không thể nghỉ hàng tuần công ty phải bảo đảm cho NLĐ được nghỉ tính bình quân một tháng ít nhất là 4 ngày - khoản 3 Điều 72 Bộ luật Lao động. Nếu công ty yêu cầu NLĐ làm việc liên tục ngày 8 tiếng từ thứ hai đến chủ nhật (không có ngày nghỉ) là vi phạm pháp luật lao động. Căn cứ theo quy định tại khoản 2, Điều 29 Bộ luật Lao động thì trong trường hợp một phần hoặc toàn bộ nội dung của HĐLĐ quy định quyền lợi của NLĐ thấp hơn mức được quy định trong pháp luật lao động, thoả ước lao động tập thể, nội quy lao động đang áp dụng trong doanh nghiệp hoặc hạn chế các quyền khác của người lao động thì một phần hoặc toàn bộ nội dung đó phải được sửa đổi, bổ sung. HĐLĐ như một chất keo gắn giữa công ty tuyển dụng với NLĐ. Cẩn trọng trước khi đặt bút ký sẽ giúp NLĐ gắn bó lâu dài, chặt chẽ hơn với công ty và tránh những rủi ro sau này…