Gặp họa trong “ma trận” sản phẩm giảm cân siêu tốc

• Giảm bao nhiêu cân trong 1 tháng để an toàn cho sức khỏe?
• Hà Nội: Ổn định quy mô dân số, giảm thiểu tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh

Cứ sau Tết lại tăng mạnh bệnh nhân liên quan tới giảm béo

Tại Bệnh viện Nội tiết Trung ương, sau Tết nguyên đán, lượng bệnh nhân nhập viện vì các bệnh lý rối loạn chuyển hóa tăng mạnh, trong đó phần lớn có liên quan đến tăng cân hoặc do chế độ dinh dưỡng thiếu cân bằng.

ThS.BS Lê Hữu Thành, Khoa Dinh dưỡng lâm sàng và tiết chế - Bệnh viện Nội tiết Trung ương cho biết, nguyên nhân của việc nhiều người dễ dàng tăng cân trong dịp Tết là do chế độ ăn dư thừa năng lượng, ăn uống nhiều bữa, sử dụng nhiều rượu bia, cùng với chế độ sinh hoạt hàng ngày bị đảo lộn và nhất là hạn chế vận động, thể dục. Sau Tết, nhiều người tiếp tục tăng cân nặng hoặc cố kiểm soát nhưng khó giảm. Số bệnh nhân nhập viện liên quan đến giảm cân cũng thường tăng lên.

Không ít trường hợp phải nhập viện cấp cứu vì ngộ độc do uống thuốc giảm cân siêu tốc

Đáng chú ý, rất nhiều chị em cố gắng “ép” cân, tìm mọi cách để có thể giảm cân nhanh chóng. Không ít người áp dụng những phương pháp giảm cân thiếu khoa học như nhịn ăn, uống giấm chua, uống cà phê pha chanh, chỉ ăn rau... chẳng những không giảm được cân mà còn gây ảnh hưởng đến sức khỏe. Tại Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, thời điểm sau Tết cũng thường xuyên tiếp nhận các trường hợp nhập viện do sử dụng các dịch vụ giảm cân, giảm béo.

Theo bác sĩ Nguyễn Thị Thùy Linh, Khoa Nội tiết - Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, đa số bệnh nhân đến viện khi đã có các biến chứng đi kèm. Thực tế có những bệnh nhân giảm cân rất nhanh, giảm từ 10 - 20kg trong vòng 1 - 2 tuần, song cũng phải trả giá đắt vì vấn đề sức khỏe. Lý do vì việc ép giảm cân quá nhanh trong thời gian ngắn có thể khiến cơ thể bị “sốc”. Hơn nữa, các loại thuốc giảm cân không rõ nguồn gốc có thể gây ra tình trạng mất nước cấp tính, suy thận cấp, rối loạn chuyển hóa rất nặng nề, suy tim, nhiễm độc gan cấp, thậm chí là tử vong.

Tại Trung tâm Chống độc - Bệnh viện Bạch Mai trong năm 2023 từng tiếp nhận một bệnh nhân ngộ độc nặng nghi do thuốc giảm cân, được chuyển từ Bệnh viện Việt Nam - Thụy Điển Uông Bí (Quảng Ninh) lên. Trước đó, nữ bệnh nhân này nhập viện trong tình trạng mệt mỏi, lơ mơ, mạch nhanh. Theo lời kể từ người nhà, trước khi nhập viện, người bệnh có uống thuốc giảm cân mua trên mạng. Sau đó, bệnh nhân có biểu hiện ăn, ngủ ít, mệt mỏi, tức ngực, nói nhảm. Kết quả xét nghiệm cho thấy, người bệnh bị ngộ độc cấp, nghi do thuốc giảm cân. Do tình trạng ngộ độc rất nguy kịch, tim loạn nhịp nặng, biểu hiện suy thận, hạ kali máu nặng nên bệnh nhân được chỉ định chuyển tuyến..

Các loại sản phẩm “giảm cân siêu tốc” được quảng cáo trên mạng

Tránh “tiền mất tật mang”

Nắm bắt tâm lý chị em muốn giảm cân nhanh sau Tết, nhiều sản phẩm, thuốc giảm cân được rao bán tràn lan trên mạng, với quảng cáo hấp dẫn như giảm từ 7 đến 15kg chỉ sau một liệu trình. Thậm chí có những trang mạng, Fanpage quảng cáo sản phẩm thực phẩm chức năng, thực phẩm bảo vệ sức khỏe, thuốc giảm cân, có tác dụng giảm 10-12kg chỉ sau khoảng 1-2 tuần. Trên thực tế, không ít sản phẩm được quảng cáo là những sản phẩm trôi nổi, không rõ nguồn gốc xuất xứ, không rõ thành phần…

Theo Tiến sĩ Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm Chống độc - Bệnh viện Bạch Mai, người dân không nên tin vào những lời quảng cáo có tác dụng giảm cân như “thần dược”. Biện pháp giảm cân an toàn và hiệu quả là chế độ dinh dưỡng khoa học và luyện tập hợp lý, tránh tin lời quảng cáo, giới thiệu giảm cân nhanh chóng, thần tốc để rồi rước họa vào thân.

Mới đây, Cục An toàn thực phẩm - Bộ Y tế ban hành Quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với Công ty TNHH sản xuất - Y dược phẩm Vĩnh Điển, địa chỉ ở Điểm công nghiệp Đan Phượng (huyện Đan Phượng, Hà Nội) với số tiền tới trên 11 tỷ đồng do có nhiều hành vi vi phạm trong sản xuất thực phẩm, đặc biệt là sử dụng chất cấm vào thực phẩm chức năng, trong đó có sản phẩm hỗ trợ giảm béo. Cụ thể, công ty này đã sản xuất thực phẩm bảo vệ sức khỏe là Giấm táo slim hỗ trợ giảm béo (số lô: 01.2022, NSX: 26-2-2022, HSD: 25-2-2025); Thực phẩm bảo vệ sức khỏe: Nio Slim hỗ trợ giảm béo (trên nhãn không ghi số lô, ngày sản xuất, hạn sử dụng)… mà không có Giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện ATTP đạt yêu cầu thực hành sản xuất tốt (GMP); không có Giấy tiếp nhận đăng ký bản công bố sản phẩm theo quy định của pháp luật. Đặc biệt, sản phẩm thực phẩm bảo vệ sức khỏe Giấm táo slim hỗ trợ giảm béo (số lô: 01.2022, NSX: 26-2-2022, HSD: 25-2-2025) còn được phát hiện có chứa chất cấm sử dụng (Sildenafil, Sibutramine) trong sản xuất, chế biến thực phẩm…

Theo các chuyên gia dinh dưỡng, thực chất thành phần của thực phẩm chức năng giảm cân đều có cơ chế tác động giống nhau và ảnh hưởng đến chức năng tự nhiên của cơ thể, như: đẩy nhanh quá trình chuyển hóa chất trong cơ thể; ức chế cảm giác thèm ăn; tăng tổng hợp năng lượng tiêu thụ. Thực tế, các sản phẩm này chỉ mang lại tác dụng ở một mức độ nhất định.

Cần lưu ý, việc nhịn ăn hay cắt bỏ hoàn toàn tinh bột, đường, chất béo để giảm cân sẽ làm cơ thể thiếu hụt chất, gây suy nhược cơ thể, do đó cần ăn đủ dưỡng chất theo khuyến nghị từ tháp dinh dưỡng của Bộ Y tế. Ngoài ra, giới hạn giảm cân an toàn là mức giảm dưới 10% cân nặng trong 1 tháng hoặc không quá 1kg/tuần. Ở mức cao hơn, giảm cân nhanh sẽ để lại hậu quả lâu dài cho sức khỏe. Do đó, các chuyên gia y tế lưu ý, người dân không nên tự giảm cân theo các phương pháp không có bằng chứng khoa học trên các trang mạng xã hội. Giảm cân là cả một quá trình và điều quan trọng nhất là phải duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, tập luyện thể dục, thể thao và giữ lối sinh hoạt phù hợp.