Từ vô sinh thành… vỡ kế hoạch
Theo các bác sĩ chuyên khoa hiếm muộn, việc mang đa thai do dùng phương pháp kích thích phóng noãn là rất phổ biến. Mục đích của phương pháp kích thích rụng trứng là tạo được sự phát triển của nhiều nang noãn trưởng thành và chứa noãn có khả năng thụ tinh, đồng thời chuẩn bị nội mạc tử cung cho sự làm tổ của phôi. Thông thường, trong mỗi chu kỳ kinh nguyệt thường chỉ có một nang noãn trong buồng trứng phát triển và rụng xuống, nếu gặp tinh trùng thì sẽ hình thành một thai nhi. Tuy nhiên, khi dùng thuốc kích trứng thì có thể không chỉ một nang noãn phát triển mà 2, 3 thậm chí nhiều hơn nữa, nhờ đó mà khả năng thụ thai của chị em sẽ cao hơn. Tuy nhiên, nếu số nang noãn trưởng thành nhiều hơn 4, tỉ lệ đa thai thường cao.
Theo bác sĩ Lê Thị Kim Dung, Phó Viện trưởng Viện Sức khỏe sinh sản và gia đình Việt Nam thì dùng thuốc kích thích rụng trứng, nguy cơ phổ biến là quá kích buồng trứng, tức là tình trạng nhiều nang chín cùng lúc, vỡ gây chảy máu buồng trứng và nhiều mối nguy khác như suy thận, phù phổi, thậm chí là tử vong. Việc chín quá nhiều trứng cùng một lúc dễ dẫn đến hậu quả đa thai. Nếu các trường hợp song thai được xem là biến chứng có thể chấp nhận được, thì các trường hợp từ 3 thai trở lên được xem như là biến chứng cần can thiệp. Mang quá nhiều thai thì người mẹ sẽ đối mặt với hàng loạt nguy cơ như sinh non, sảy thai, cao huyết áp, tiền sản giật, tiểu đường, rối loạn chuyển hóa trong cơ thể… Bé sơ sinh thì có thể bị nhẹ cân, nguy cơ viêm phổi, suy hô hấp, bong võng mạc, mù mắt, suy dinh dưỡng, nhiễm trùng, ảnh hưởng đến phát triển tâm thần vận động về sau, thậm chí tử vong… Ngoài ra, việc sử dụng nhiều lần thuốc kích trứng sẽ khiến buồng trứng hết những nang trứng nguyên thủy dẫn đến nguy cơ hiếm muộn trở nên nghiêm trọng hơn, đôi khi từ không vô sinh trở thành vô sinh.
Đừng ham nhiều
Theo bác sĩ Lê Thị Kim Dung, để dẫn đến trường hợp đa thai do dùng thuốc kích noãn là hậu quả của việc không theo dõi quá trình sau khi sử dụng thuốc. Nếu được theo dõi sát sao, khi thấy thai phụ có dấu hiệu mang bầu, bác sĩ sẽ tư vấn tái khám thường xuyên. “Thuốc kích thích phóng noãn có nhiều loại khác nhau, có loại đối với người này không gây quá mẫn nhưng với trường hợp bệnh nhân khác lại dẫn đến tình trạng quá nhiều trứng chín một lúc. Nếu theo dõi sát sao, bác sĩ sẽ tư vấn sớm về việc bỏ chu kỳ điều trị hoặc giảm túi thai. Bác sĩ có thể can thiệp loại bớt thai ở tuần thứ 7-8. Nếu phát hiện muộn hơn (sau tuần 11), việc can thiệp sẽ rất khó”, bác sĩ Dung cho biết.
Theo bác sĩ Hồ Mạnh Tường, Tổng Thư ký Hội Nội tiết sinh sản và vô sinh TP.HCM thì hiện pháp luật chưa quy định được phép giữ lại bao nhiêu thai khi mang đa thai, do đó, bác sĩ chỉ khuyên người bệnh trên cơ sở chuyên môn y khoa. Tuy nhiên, nhiều phụ nữ vẫn khát khao làm mẹ nên vẫn cố giữ lại nhiều thai, điều này vô cùng nguy hiểm.
Hiện nay, nhiều trung tâm chuyên điều trị hiếm muộn trong nước đã thực hiện được kỹ thuật giảm túi thai. Tuy nhiên, đáng lo là do nhu cầu điều trị vô sinh tăng cao nên có không ít bác sĩ sản phụ khoa không chuyên về hiếm muộn cũng thực hiện kỹ thuật kích thích noãn ở phòng mạch tư, nhưng lại không đủ khả năng giảm túi thai. Trong khi đó, Việt Nam chưa có quy định kết quả kích thích noãn tạo ra bao nhiêu nang phải ngừng điều trị, để tránh tình trạng đa thai. Tại Mỹ, nếu kết quả kích thích tạo ra sáu nang lớn buộc phải bỏ chu kỳ điều trị đó, chờ thực hiện ở chu kỳ khác, dù không cần biết sáu nang này có “đậu” thai cả hay không.
Đã đến lúc ngành Y tế cần có những quy định chặt chẽ về vấn đề này, cộng với đó là việc quản lý sát sao hơn các cơ sở điều trị vô sinh, hiếm muộn.
Luật Hôn nhân và Gia đình quy định mỗi cặp vợ chồng chỉ nên có từ 1 đến 2 con trừ một số trường hợp bất khả kháng. Tuy nhiên với trường hợp thụ tinh nhân tạo hoặc hỗ trợ sinh sản thì chưa có quy định nào về việc giới hạn số thai nhi người mẹ được mang. Điều này sẽ ảnh hưởng đến công tác dân số. Bên cạnh đó, chiến lược sức khỏe sinh sản dân số đang hướng tới thế hệ tương lai, cải thiện giống nòi nâng cao chất lượng dân số. Với những trường hợp đa thai, đứa trẻ sinh ra chỉ nhỉnh hơn 1kg sẽ đối mặt với nhiều nguy cơ về sự phát triển trong tương lai.
