Một bể bơi đông nghịt người ở tỉnh Tứ Xuyên, Trung Quốc
Kịch bản cho tương lai
Với việc dân số thế giới chạm mốc 7 tỷ người, liệu chúng ta sẽ có một tương lai khỏe mạnh, bền vững và thịnh vượng hay phải đối đầu với những bất bình đẳng, đói nghèo, suy thoái về môi trường và tụt hậu về kinh tế. Kịch bản nào cũng có thể xảy ra nếu thế giới không có các hành động kịp thời, bởi với dân số 7 tỷ người không những đem đến cơ hội mà cả thách thức lớn. Báo cáo “Tình trạng Dân số Thế giới năm 2011” với tiêu đề “Con người và những cơ hội trong một thế giới 7 tỷ người” cho thấy, dù quy mô dân số đạt kỷ lục không đồng nghĩa với việc chất lượng cuộc sống tốt hơn. Những khác biệt lớn vẫn tiếp tục tồn tại giữa các nước và trong nội bộ mỗi nước. Bất bình đẳng về quyền và cơ hội vẫn tồn tại giữa nam giới và phụ nữ, trẻ em gái và trẻ em trai.
Ông Bruce Campbell, Trưởng đại diện UNFPA tại Việt Nam cho biết, người dân thứ 1 tỷ trên trái đất xuất hiện vào năm 1804. Chỉ hơn một thế kỷ sau đó, dân số thế giới đã đạt 2 tỷ người năm 1927 và 3 tỷ người năm 1959, 4 tỷ người năm 1974, 5 tỷ người năm 1987, 6 tỷ người năm 1998 và sau 13 năm nay thế giới đã thêm 1 tỷ người. Với tốc độ tăng dân số hiện tại, mỗi năm dân số toàn cầu sẽ tăng thêm khoảng 78 triệu người, mức tăng này sẽ làm tăng nhu cầu về tài nguyên thiên nhiên và tạo ra những áp lực ngày càng lớn cho hành tinh của chúng ta. 97% sự tăng trưởng dân số đang diễn ra tại các quốc gia kém phát triển. Khoảng cách giàu nghèo đang ngày càng gia tăng và chưa bao giờ lại có nhiều người trở nên dễ bị tổn thương với các vấn đề như mất an ninh lương thực, thiếu nước và thiên tai đến như vậy. Trong khi đó, các nước giàu có và các nước có thu nhập trung bình lại đang lo lắng về tỷ lệ sinh thấp, suy giảm dân số và già hóa dân số, môi trường...
Chung tay hành động
Tại Việt Nam, mặc dù tỷ suất sinh đã giảm dưới mức sinh thay thế nhưng dân số sẽ tiếp tục tăng khoảng 9 triệu người trong vòng 10 năm tới do đà tăng dân số vì mức sinh cao từ những thập kỷ trước. Đồng thời, do mức sinh và mức chết giảm đi đáng kể trong khi tuổi thọ tăng lên, nhóm dân số cao tuổi đang ngày càng gia tăng. Tình hình nghèo đói đang thay đổi. Vì vậy, UNFPA kêu gọi sự hợp tác toàn cầu nhằm giảm bất bình đẳng, nâng cao điều kiện sống cho người dân hiện tại và thế hệ tương lai.
Theo ông Bruce Campbell, trong khi thời kỳ dân số vàng tiếp tục duy trì, Việt Nam có thể được hưởng lợi từ nguồn nhân lực dồi dào này bằng việc đảm bảo rằng mọi thanh niên được tiếp cận các dịch vụ xã hội có chất lượng, bao gồm y tế, giáo dục và đào tạo. “Điều này sẽ giúp họ chuẩn bị tốt hơn để có thể đóng góp đáng kể tới tăng trưởng và phát triển kinh tế-xã hội của đất nước. Với các chính sách đúng đắn, với sự đầu tư và hỗ trợ xã hội phù hợp, thanh niên có thể tận hưởng cuộc sống mạnh khỏe hơn, không phải chịu cảnh đói nghèo đồng thời góp phần cải thiện hòa bình và ổn định chính trị” - ông Campbell nói thêm.
UNFPA nhấn mạnh, việc lập kế hoạch và đầu tư đúng đắn vào con người hiện nay giúp nâng cao năng lực để họ có thể tự lựa chọn. Giảm bất bình đẳng và nâng cao điều kiện sống cho những người dân hiện tại và cho những thế hệ tương lai đòi hỏi phải có cách suy nghĩ mới và sự hợp tác trên toàn cầu mà trước đây chưa từng hiện hữu. Đây là thời điểm chúng ta cần phải hành động.
