- Hội nghị Bộ trưởng Kinh tế ASEAN đặc biệt về chính sách thuế quan của Hoa Kỳ
- Chuyến thăm lịch sử khẳng định sự coi trọng và cam kết mạnh mẽ của Việt Nam với ASEAN
 |
Việt Nam sẽ chủ động, trách nhiệm và sẵn sàng đóng góp nhiều hơn nữa cho công việc chung của ASEAN |
ASEAN cần dẫn dắt và kiến tạo
Nhận lời mời của Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim và phu nhân, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và phu nhân cùng Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam đã thăm chính thức Malaysia và tham dự Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 46 và các Hội nghị cấp cao liên quan, diễn ra tại Thủ đô Kuala Lumpur, Malaysia từ ngày 24 đến 28-5-2025.
2025 là năm có nhiều ý nghĩa đặc biệt đối với ASEAN: Kỷ niệm 10 năm hình thành Cộng đồng ASEAN, 20 năm ra đời Cấp cao Đông Á (EAS), hoàn thành thực hiện Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2025 và chuyển sang giai đoạn phát triển mới, với việc thông qua Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2045 cùng các kế hoạch chiến lược trên các trụ cột và các lĩnh vực. Đây cũng là thời điểm mà khu vực đang phải đối mặt với nhiều chuyển biến sâu sắc, cạnh tranh chiến lược, tái cấu trúc chuỗi cung ứng, biến đổi khí hậu và chuyển đổi số mạnh mẽ.
Trong bối cảnh đó, các hội nghị lần này là dịp để các nước ASEAN cùng “chiêm nghiệm” về hành trình vượt qua nhiều khó khăn, thử thách, nỗ lực cho hòa bình, an ninh, thịnh vượng và phát triển của khu vực, trở thành một Cộng đồng gắn kết, năng động và đầy khát vọng. Với chủ đề “Bao trùm và bền vững”, các hội nghị tại Kuala Lumpur được kỳ vọng sẽ mở ra nhiều định hướng mới, góp phần củng cố tiến trình xây dựng Cộng đồng ASEAN và tiếp thêm động lực cho quan hệ giữa ASEAN với các đối tác.
Hội nghị sẽ thông qua khuôn khổ hợp tác mới cho 20 năm tới. Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2045 cùng 4 chiến lược về chính trị - an ninh, kinh tế, văn hóa - xã hội và kết nối sẽ phát huy các thành quả đã đạt được, nâng cao năng lực và sự chủ động của ASEAN trước mọi biến động. Tinh thần chủ đạo trong các văn kiện định hướng tương lai của ASEAN là: Không chỉ thích ứng, ASEAN cần dẫn dắt; Không chỉ hành động, ASEAN cần kiến tạo.
Song song với Hội nghị cấp cao ASEAN, tại Kuala Lumpur còn diễn ra 2 hội nghị cấp cao quan trọng khác, gồm: Hội nghị Cấp cao ASEAN - Hội đồng hợp tác Vùng Vịnh (GCC) lần thứ 2; Hội nghị cấp cao ASEAN - Hội đồng hợp tác Vùng Vịnh (GCC) - Trung Quốc lần đầu tiên. Malaysia cũng đăng cai tổ chức Diễn đàn kinh tế ASEAN - GCC - Trung Quốc và Diễn đàn kinh tế ASEAN - GCC. Dự kiến sẽ có nhiều thỏa thuận, biên bản ghi nhớ đạt được để tăng cường hợp tác giữa ASEAN và các đối tác.
Cũng trong dịp này, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã thăm chính thức Malaysia. Đây là chuyến thăm đầu tiên của Thủ tướng Chính phủ Việt Nam đến Malaysia sau 10 năm và là chuyến thăm Malaysia đầu tiên của lãnh đạo chủ chốt Việt Nam sau khi hai nước nâng cấp quan hệ lên Đối tác Chiến lược toàn diện vào tháng 11-2024.
Diễn ra trong bối cảnh quan hệ hai nước Việt Nam - Malaysia đang ở giai đoạn tốt đẹp nhất, chuyến thăm chính thức Malaysia của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhằm tiếp tục triển khai đường lối đối ngoại của Đại hội Đảng XIII, trong đó coi trọng, ưu tiên phát triển quan hệ với các nước láng giềng và ASEAN, trong đó có Malaysia - một trong những đối tác kinh tế quan trọng hàng đầu của Việt Nam. Đây cũng là dịp để hai nước thúc đẩy hợp tác thương mại - đầu tư, phát triển ngành công nghiệp Halal, dầu khí; khám phá các lĩnh vực mới như kinh tế xanh, năng lượng sạch...
Việt Nam - trụ cột cho gắn kết của ASEAN
Với Việt Nam, năm nay đánh dấu 30 năm chúng ta trở thành một phần của mái nhà chung ASEAN. 30 năm qua là hành trình ghi dấu một Việt Nam ngày càng trưởng thành, bản lĩnh và chủ động hơn trong tham gia ASEAN cũng như trong tiến trình hội nhập quốc tế và khu vực. 30 năm qua cũng khẳng định ASEAN là một trụ cột quan trọng trong chính sách đối ngoại của Việt Nam. Như Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh trong bài phát biểu chính sách tại Ban Thư ký ASEAN tháng 1-2025: “Đứng trước khởi điểm lịch sử mới, Việt Nam và ASEAN cùng hướng tới những mục tiêu đầy khát vọng”.
Trong một thế giới đa cực, ASEAN đang nỗ lực duy trì vai trò trung tâm và tính trung lập; đảm bảo chương trình nghị sự kinh tế của ASEAN mang tính toàn diện, bền vững và sẵn sàng cho tương lai; tăng cường quan hệ đối ngoại nhưng vẫn giữ ASEAN ở vị trí trung tâm trong các sáng kiến khu vực. Theo Đại sứ Malaysia tại Việt Nam Dato' Tan Yang Thai, vai trò của Việt Nam trong tiến trình này là không thể thiếu. Việt Nam từ lâu được xem là trụ cột cho sự gắn kết của ASEAN.
Trên tinh thần đó, đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam do Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính dẫn đầu tham dự các Hội nghị cấp cao lần này với thông điệp xuyên suốt là chủ động, trách nhiệm và sẵn sàng đóng góp nhiều hơn nữa cho công việc chung của ASEAN. Việt Nam mong muốn cùng các nước thành viên định hình các định hướng chiến lược và biện pháp cụ thể để củng cố vững chắc hơn nữa nền tảng hợp tác khu vực, đồng thời nâng tầm vị thế của Cộng đồng ASEAN trong giai đoạn tới.
Thời gian qua, Việt Nam đã phối hợp chặt chẽ với các nước ASEAN trong quá trình xây dựng nhiều văn kiện chiến lược. Đặc biệt là gói văn kiện “ASEAN 2045: Tương lai chung của chúng ta” sẽ được các lãnh đạo cấp cao ASEAN thông qua dịp này. Ngay từ giai đoạn đầu, các bộ, ngành của Việt Nam đã tích cực tham gia đóng góp nội dung, vừa bảo đảm các nguyên tắc cốt lõi như đoàn kết nội khối, vai trò trung tâm của ASEAN, vừa đề xuất nhiều ý tưởng đổi mới, thiết thực nhằm tạo đột phá cho hợp tác trên cả 3 trụ cột cộng đồng cũng như các lĩnh vực liên ngành, liên trụ cột.
Điều này cũng được thể hiện rõ nét qua vai trò dẫn dắt của Việt Nam trong việc tổ chức Diễn đàn Tương lai ASEAN năm 2024 và 2025 tại Hà Nội, tạo cơ hội trao đổi rộng mở về những vấn đề thiết yếu đối với tương lai của ASEAN và khu vực, từ đó đóng góp thực chất vào việc định hình hợp tác của ASEAN đến 2045. Diễn đàn Tương lai ASEAN chính là sáng kiến của Việt Nam, được Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính công bố tại Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 43 (năm 2024).
Liên quan đến Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 46 và các hội nghị cấp cao liên quan tại Kuala Lumpur, Malaysia lần này, Việt Nam và các nước đã tích cực trao đổi và thống nhất các ưu tiên hợp tác trong 3 nhóm nội dung lớn.
Một là, tái khẳng định giá trị và sức sống của chủ nghĩa đa phương, đề cao đối thoại, xây dựng lòng tin và tôn trọng luật pháp quốc tế, phát huy vai trò trung tâm của ASEAN ở khu vực trong bối cảnh địa chiến lược nhiều biến động.
Hai là, khởi động lộ trình mới cho tiến trình xây dựng Cộng đồng ASEAN, hướng tới hiện thực hóa khát vọng về một ASEAN tự cường, sáng tạo, năng động và lấy người dân làm trung tâm. Cuối cùng là thúc đẩy liên kết nội khối và ngoại khối, trong đó tập trung vào mở rộng không gian hợp tác thương mại - đầu tư, phát huy hiệu quả các hiệp định đã có, đồng thời góp phần thúc đẩy hệ thống thương mại đa phương công bằng, minh bạch, và dựa trên luật lệ.
