- Làm sâu sắc hơn nữa quan hệ kinh tế giữa Việt Nam và Mỹ
- Hợp tác giáo dục là điểm nhấn trong quan hệ đối tác toàn diện Việt - Mỹ
- Thúc đẩy quan hệ Đối tác Toàn diện Việt Nam - Mỹ
 |
Đoàn doanh nghiệp Mỹ thăm Việt Nam, tháng 3-2023 |
Mối quan hệ năng động, đạt nhiều thành tựu
Năm 2023 là một dấu mốc quan trọng trong quan hệ Việt Nam và Mỹ - kỷ niệm 10 năm ngày hai nước thiết lập quan hệ Đối tác toàn diện. Tháng 7-2013, trong chuyến thăm Mỹ của Chủ tịch nước Trương Tấn Sang theo lời mời của Tổng thống Barack Obama, hai bên đã xác lập quan hệ Đối tác toàn diện Việt Nam - Mỹ, định hình khuôn khổ quan hệ song phương cho giai đoạn mới cũng như hướng phát triển của quan hệ trong tương lai.
Trong video do Đại sứ quán Mỹ tại Việt Nam gửi giới báo chí, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken đánh giá: “10 năm sau khi Mỹ và Việt Nam thiết lập quan hệ Đối tác toàn diện, chúng ta đã xây dựng được mối quan hệ năng động, đạt nhiều thành tựu và ngày càng phát triển”. Còn trong điện mừng gửi Ngoại trưởng Mỹ nhân sự kiện 10 năm quan hệ Đối tác toàn diện Việt - Mỹ, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn nhận xét: “Kể từ chuyến thăm Washington của Chủ tịch nước Trương Tấn Sang năm 2013, chúng ta đã thu được những kết quả thực chất trên tất cả lĩnh vực quan trọng của quan hệ song phương”.
10 năm qua, quan hệ song phương Việt - Mỹ đã phát triển mạnh mẽ và đi vào chiều sâu trong tất cả các lĩnh vực. Đại sứ Mỹ tại Việt Nam Marc Knapper đánh giá: “10 năm qua, chúng ta chứng kiến mối quan hệ tăng tốc và đạt đến tầm cao mới, trong các lĩnh vực đa dạng như đầu tư, thương mại, năng lượng, giáo dục, y tế”. Nền tảng quan trọng cho sự phát triển của mối quan hệ đối tác toàn diện này là khẳng định của hai bên về các nguyên tắc cơ bản, như tôn trọng độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, hợp tác bình đẳng, cùng có lợi, trên cơ sở luật pháp quốc tế.
Trên cơ sở đó, hai nước tiếp tục tăng cường quan hệ về chính trị, ngoại giao với các chuyến thăm cấp cao và các cấp diễn ra thường xuyên, qua đó tăng cường hiểu biết và làm sâu sắc hơn quan hệ song phương. Nổi bật có các chuyến thăm của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng năm 2015; chuyến thăm của Tổng thống Barack Obama năm 2016; chuyến thăm của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc vào năm 2017; các chuyến thăm của Tổng thống Donald Trump vào năm 2017 và 2019; chuyến thăm của Phó Tổng thống Kamala Harris vào năm 2021 và gần đây là chuyến thăm của Thủ tướng Phạm Minh Chính vào tháng 5-2022.
Quan hệ chính trị tốt đẹp đã mở ra cơ hội cho hợp tác kinh tế - thương mại phát triển. Trong vòng 10 năm qua, kim ngạch thương mại hai chiều đã tăng hơn 5 lần, từ 25 tỷ USD năm 2012 lên gần 139 tỷ USD năm 2022. Hiện Mỹ là thị trường xuất khẩu lớn nhất và đối tác thương mại lớn thứ hai của Việt Nam, trong khi Việt Nam là đối tác thương mại lớn thứ 8 của Mỹ. Đầu tư trực tiếp nước ngoài của Mỹ tại Việt Nam đạt hơn 11 tỷ USD với hơn 1.200 dự án, đứng thứ 11 trong số các quốc gia và vùng lãnh thổ đầu tư trực tiếp vào Việt Nam. Điều đáng chú ý là đầu tư từ Việt Nam vào Mỹ đang tăng lên, đây là điều gần như không tưởng cách đây nhiều năm.
Trong lĩnh vực giáo dục, Việt Nam là nước đứng đầu Đông Nam Á và đứng thứ 5 thế giới về số lượng sinh viên theo học ở Mỹ. Hiện có khoảng 23.000 - 25.000 sinh viên Việt Nam theo học tại Mỹ. Trước đại dịch Covid-19, con số này có lúc đạt hơn 31.000 sinh viên. Khách du lịch Mỹ duy trì ở top 5 về số lượt khách quốc tế đến Việt Nam, đạt trung bình 800.000 lượt một năm trong giai đoạn trước đại dịch Covid-19. Hiện Việt Nam đang hướng tới mục tiêu đón một triệu lượt khách Mỹ.
Hợp tác khắc phục hậu quả chiến tranh tiếp tục là ưu tiên cao. Hai bên dành nhiều nguồn lực và đẩy mạnh các hoạt động tìm kiếm, xác minh hài cốt của bộ đội Việt Nam hy sinh trong chiến tranh, tẩy độc dioxin, rà phá bom mìn còn sót lại, hỗ trợ người khuyết tật, những người bị ảnh hưởng chất độc da cam. Các cơ quan Việt Nam đã phối hợp cùng phía Mỹ tìm kiếm, xác định và trao trả cho Mỹ hài cốt của 733 quân nhân mất tích.
Hướng tới tương lai tươi sáng hơn
Dịp kỷ niệm 10 năm quan hệ đối tác toàn diện Việt - Mỹ là cơ hội để hai bên xác định những bước đi cụ thể hướng tới một tương lai tươi sáng hơn. Triển vọng phát triển quan hệ hai nước là rất lớn. Việt Nam là đối tác tốt để Mỹ hợp tác nhằm thực hiện chiến lược Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương. Còn Mỹ là đối tác quan trọng để Việt Nam phát triển thịnh vượng, khi chúng ta đang còn thiếu và yếu về vốn, khoa học - công nghệ cao, phương thức và quản trị điều hành sản xuất, năng suất lao động. Dù điều kiện hoàn cảnh lịch sử, thể chế chính trị là khác nhau, song phát triển của hai nước cần có mối liên kết. Mỗi nước đều thấy rõ lợi ích từ mối quan hệ này để cùng phát triển.
Trong cuộc điện đàm với Tổng thống Mỹ Joe Biden hồi tháng 3-2023, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã đề nghị hai nước đưa hợp tác kinh tế, khoa học, công nghệ là trọng tâm và động lực cho quan hệ. Còn Tổng thống Joe Biden thì khẳng định Việt Nam là đối tác quan trọng của Mỹ, ủng hộ một Việt Nam “độc lập, tự cường và thịnh vượng”. Theo Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn, Việt Nam coi Mỹ là một trong những đối tác quan trọng hàng đầu, sẵn sàng phối hợp chặt chẽ với Mỹ để thúc đẩy quan hệ hai nước phát triển sâu rộng, thực chất, đạt tầm cao mới.
Trước hết, hai nước sẽ tiếp tục củng cố, tăng cường sự tin tưởng nhau về chính trị, xây dựng nền tảng xã hội vững chắc, thúc đẩy quan hệ hợp tác nhiều mặt giữa 2 nước. Theo đó, chú trọng nâng cao hiệu quả, tính thiết thực của các chuyến thăm, cuộc tiếp xúc, đối thoại, điện đàm, linh hoạt về chủ đề, nội dung, vấn đề quan trọng đề cập tới. Thường xuyên trao đổi thông tin, chia sẻ kinh nghiệm lãnh đạo, giải quyết các công việc, thể hiện sự ủng hộ, tin tưởng lẫn nhau.
Tiếp tục củng cố tăng cường đối tác toàn diện trên các lĩnh vực kinh tế, đối ngoại, quốc phòng, an ninh, đối ngoại nhân dân, y tế, giáo dục. Việt Nam cũng như Mỹ hiện có nhiều tiềm năng và thế mạnh để phát triển xa hơn nữa về kinh tế. Trong chuyến thăm Việt Nam hồi tháng 3-2023 của lãnh đạo hơn 50 doanh nghiệp hàng đầu của Mỹ và thế giới như: Netflix, Boeing, Apple, Coca-Cola, Pfizer, Abbott, Visa, Citibank, Meta, Ford, Fedex Express… đại diện các doanh nghiệp Mỹ bày tỏ tin tưởng và mong muốn tiếp tục đầu tư tại Việt Nam, nhất là trong các lĩnh vực chuyển đổi xanh, chuyển đổi số, chuyển đổi năng lượng, tài chính, chế tạo, công nghiệp ô tô, công nghiệp giải trí, y tế, khoa học đời sống, logistics… Các doanh nghiệp Mỹ đã đề xuất với Chính phủ, các bộ, ngành Việt Nam một số kiến nghị như: khung pháp lý về thương mại điện tử; vấn đề an ninh mạng thông tin và tiếp cận thông tin; chính sách thuế; cải cách thị trường vốn để thúc đẩy đầu tư; chính sách cấp thị thực thông thoáng hơn nữa; việc đẩy nhanh xây dựng quy hoạch; phê duyệt, cấp phép một số dự án, sản phẩm cụ thể; nâng cao tiêu chuẩn các sản phẩm của Việt Nam…
Quan hệ hợp tác giữa Việt Nam và Mỹ chưa bao giờ tốt đẹp như hiện nay. Mối quan hệ này ngày càng phát triển mạnh mẽ cả về chiều rộng và chiều sâu, ngày càng bền chặt hơn, góp phần vào hòa bình và thịnh vượng của từng nước cũng như của khu vực và thế giới.
