Điều tra theo đơn thư của bạn đọc, được biết, vào năm 1992, hộ ông Dũng có nhận chuyển nhượng thửa đất diện tích 96m2, của hộ ông Nguyễn Minh Châu và bà Nguyễn Thị Lộc, trên đất có căn nhà gỗ cũ, tọa lạc tại số 767 đường Phạm Văn Đồng, thuộc tổ dân phố 1, phường Tân Hòa. Từ 1992 đến cuối năm 2013, gia đình ông Dũng định cư ổn định tại căn nhà và đất nhận chuyển nhượng, được đăng ký hộ khẩu thường trú, hàng năm thực hiện nghĩa vụ nộp thuế cho Nhà nước. Tháng 11-2013, do căn nhà gỗ cũ quá xuống cấp, có thể sụp đổ bất cứ lúc nào. Để có chỗ ở ổn định cho 2 vợ chồng và 2 con trong dịp đón Tết Nguyên đán Giáp Ngọ (2014), ngày 11-11-2013, gia đình ông Dũng làm đơn đề nghị UBND phường Tân Hòa cho phép xây dựng lại căn nhà tạm trên nền nhà gỗ, đơn có xác nhận của ông Lê Tấn Phước, Tổ trưởng tổ dân phố 1, nhưng UBND phường Tân Hòa không chấp thuận.
Căn nhà xây sắp hoàn thành của ông Dũng chỉ còn là đống gạch vụn
Không được chính quyền cho phép, nhưng quá bức bách về chỗ ở, đồng thời nhận thấy xung quanh các hộ xây dựng được, thậm chí có hộ còn xây nhà kiến cố, nên giữa tháng 11-2013, gia đình ông Dũng tiến hành xây lại nhà trên nền nhà cũ. Đến ngày 17-12-2013, gia đình ông Dũng xây xong phần thô của căn nhà gồm tường bao (không đổ trụ), đặt xà gồ sắt, chuẩn bị lợp tôn, thì bị UBND phường Tân Hòa đình chỉ thi công. Ngày 27-12-2013, ông Dũng nhận được Thông báo cưỡng chế phá dỡ công trình xây dựng trái phép. Và 8h ngày 30-12-2013, đoàn cưỡng chế của UBND phường Tân Hòa do các ông Bạch Hân - Chủ tịch, Bùi Thanh Gấm - Phó chủ tịch chỉ huy cùng 40 thành viên khác, sử dụng các phương tiện, công cụ hỗ trợ tiến hành phá dỡ công trình xây dựng của gia đình ông Dũng.
Ngày 13-1-2014, trao đổi với chúng tôi trên đống đổ nát của căn nhà vừa bị phá dỡ, ông Nguyễn Văn Dũng cùng vợ là Đặng Thị Thu xót xa: “Kinh tế gia đình khó khăn, hai vợ chồng vất vả mấy chục năm trời làm rẫy tận tỉnh Đắc Nông, để nuôi 2 con ăn học và dành dụm được 50 triệu đồng đầu tư xây dựng căn nhà này. Chỉ là nhà tạm thôi, nhưng với gia đình em quý lắm. Nay bị đập phá tan hoang thế này, mấy ngày qua vợ chồng em thì màn trời chiếu đất. Hai đứa con trọ học ở phường khác, chúng em chưa cho con biết vì sợ ảnh hưởng đến học tập của các cháu!”.
Vợ chồng ông Dũng phản ánh với báo chí
Vậy, việc tổ chức cưỡng chế phá dỡ công trình xây dựng nhà ở của UBND phường Tân Hòa đối với hộ ông Nguyễn Văn Dũng có tuân thủ quy định của pháp luật và có phù hợp thực tiễn hay không (?). Qua điều tra, chúng tôi nhận thấy như sau:
Đất và căn nhà gỗ cũ của ông Dũng lâu nay đã được xác định là đất ở, (mặc dù chưa được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất), phù hợp với quy hoạch khu dân cư (theo Quyết định số: 2852/QĐ-UBND, ngày 31-10-2007 của UBND tỉnh Đắk Lắk “Về việc Quy hoạch chi tiết khu dân cư phường Tân Hòa”), và hàng năm ông Dũng đã nộp thuế đất ở tại đô thị. Mặt khác, công trình nhà ở của ông Dũng chỉ là nhà tạm, xây trên nền nhà cũ, không thuộc công trình nhà ở kiên cố phải có hồ sơ thiết kế và xin Giấy phép xây dựng, nên không thuộc phạm vi điều chỉnh tại Điều 5, Nghị định 180/2007/NĐ-CP. Vì vậy, vi phạm của ông Dũng không đến mức phải cưỡng chế phá dỡ công trình.
Thực tế căn nhà gỗ cũ của ông Dũng cũng như nhà và vật kiến trúc của hơn 200 hộ dân ở tổ dân phố 1, 2 và 10 (trước đây là Khối 1), phường Tân Hòa không vi phạm mốc giới giải phóng mặt bằng xây dựng Quốc lộ 26, đoạn qua TP Buôn Ma Thuột, nhưng có một phần nằm trong hành lang an toàn đường bộ, được quy định tại Quyết định số: 06/2010/QĐ-UBND ngày 8-2-2010 của UBND tỉnh Đắk Lắk “Về việc ban hành quy định chỉ giới đường đỏ, kích thước mặt cắt ngang quy hoạch một số tuyến đường giao thông đô thị tại TP Buôn Ma Thuột”.
Căn nhà 3 tầng của hộ Bùi Ngọc Đức sao không bị cưỡng chế?
Ngày 2-1-2014, trao đổi với chúng tôi, đồng chí Nguyễn Minh Tiến, Giám đốc công ty Quản lý đường bộ 26, đơn vị trực tiếp quản lý tuyến đường này khẳng định: “Tình trạng các hộ dân tổ dân phố 1, 2 và 10, phường Tân Hòa vi phạm hành lang an toàn giao thông đang diễn ra khá phổ biến. Tuy nhiên, đây là lịch sử để lại hơn 30 năm qua, bà con đã làm nhà ở, sinh sống tại khu dân cư này 3-4 thế hệ rồi. Nên cần phải tạo điều kiện cho bà con định cư tại chỗ, theo hướng lùi vào sau hành lang an toàn giao thông. Riêng trường hợp cưỡng chế phá dỡ công trình xây dựng nhà ở của UBND phường Tân Hòa, đối với hộ ông Nguyễn Văn Dũng, đơn vị không được mời tham gia, mà lẽ ra chúng tôi phải tham gia, để xác định căn nhà ông Dũng xây vi phạm đến đâu thì cưỡng chế đến đó, chứ phá dỡ hoàn toàn công trình là không đúng!”.
Theo Quyết định số: 2852/QĐ-UBND, ngày 31-10-2007 của UBND tỉnh Đắk Lắk “Về việc Quy hoạch chi tiết khu dân cư phường Tân Hòa”, tại Điểm c Khoản 1 Điều 1 đã nêu rõ: “Đối với các khu dân cư đã hình thành ổn định, được cơ quan có thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận đất ở”. Nhưng, từ năm 2007 đến nay, hộ ông Dũng cũng như hơn 200 hộ khác thuộc tổ dân phố 1, 2 và 10, phường Tân Hòa chưa được UBND TP Buôn Ma Thuột cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất theo Quyết định số: 2852/QĐ-UBND của UBND tỉnh Đắk Lắk, gây khó khăn cho các hộ dân trong việc xây dựng và cải tạo nhà ở và thiệt hại nhiều quyền lợi chính đáng khác.
Hóa đơn thu thuế nhà đất của hộ ông Dũng năm 2013
Hiện tại còn 16 hộ dân ở khu dân cư này có nhà ở trong tình trạng sắp sập đổ, mà không được phép xây mới, chỉ vì đất chưa được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; cụ thể như các hộ Phan Chuộng, Nguyễn Thị Liên và Lê Tuấn Mạnh.
Một trong những vấn đề khiến dư luận bức xúc là, có chung nguồn gốc đất, cùng thời điểm năm 2013 vừa qua, nhưng một số hộ xây được nhà ở kiên cố, như ông Bùi Ngọc Đức ở tổ dân phố 2, xây căn nhà 3 tầng mới hoàn thiện cuối năm 2013; căn nhà kiên cố của hộ Nguyễn Minh Hoa, tổ dân phố 1, đều không có giấy phép xây dựng, nhưng tại sao UBND phường Tân Hòa không cưỡng chế phá dỡ?. Trong khi đó, hộ ông Dũng chỉ xây nhà tạm thì bị phá dỡ! Làm việc với chúng tôi ngày 6-1, ông Bùi Thanh Gấm, Phó chủ tịch UBND phường Tân Hòa cho biết: “Cưỡng chế phá dỡ nhà ở của hộ Nguyễn Văn Dũng là do vi phạm Nghị định 180/2007/NĐ-CP. Trong năm 2013, UBND phường cũng đã phạt hành chính 8 hộ dân ở khu dân cư này về hành vi xây dựng, cơi nới công trình trái phép”. Phó chủ tịch UBND phường Tân Hòa cũng xác nhận: “Năm 2013 tại Tổ dân phố 2 có một số hộ xây dựng nhà kiên cố trái phép, nhưng việc cưỡng chế phá dỡ những căn nhà này vượt quá thẩm quyền của phường”. Như vậy, rõ ràng ở Tân Hòa đang tồn tại điều phi lý “nhà tạm thì bị cưỡng chế phá dỡ, còn nhà xây kiên cố thì cho tồn tại(?).
Mặt tiền căn nhà 3 tầng của hộ Bùi Ngọc Đức cũng vi phạm hàng lang an toàn giao thông sao được tồn tại?
Từ thực tế trên, chúng tôi đề nghị: UBND TP Buôn Ma Thuột và UBND tỉnh Đắk Lắk cần xem xét lại, việc cưỡng chế có tuân thủ quy định pháp luật hay không. Đồng thời UBND TP Buôn Ma Thuột và các sở, ngành có liên quan sớm thực thi Quyết định số: 2852/QĐ-UBND, ngày 31-10-2007 của UBND tỉnh Đắk Lắk, tiến hành cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ở cho các hộ dân tổ dân phố 1, 2 và 10, phường Tân Hòa, tạo điều kiện để bà con có cơ sở pháp lý thực hiện các thủ tục xây dựng nhà ở hợp pháp và thụ hưởng những quyền lợi chính đáng khác. Không nên kéo dài tình trạng chính quyền không cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho dân, mà lại đòi dân xây dựng nhà ở phải có giấy phép xây dựng, khi dân không có giấy phép thì phạt hành chính, thậm chí cưỡng chế phá dỡ công trình là điều hết sức vô lý.
