Nghèo đói là nguyên nhân sâu xa dẫn tới nhiều dịch bệnh tại các nước đang phát triển
Tổ chức Y tế thế giới (WHO) ngày 9-4 đã lên tiếng kêu gọi thế giới dành nhiều nguồn lực mới để thúc đẩy và khuyến khích nghiên cứu phát triển y tế, đặc biệt nhằm vào các bệnh hiện tác động nguy hại ở các nước đang phát triển. Bởi theo WHO, các nước đang phát triển, nhất là các nước chậm phát triển, sẽ phải trả cái giá rất đắt bằng sự hoành hành của những loại bệnh tật nguy hại với sức khoẻ con người.
Trước khi WHO lên tiếng kêu gọi gia tăng nguồn lực y tế cho các nước đang phát triển thì cả thế giới đã biết tới khái niệm gọi là các bệnh dịch do nghèo đói. Đó là các bệnh dịch thường xuất hiện hơn ở những nước nghèo và người nghèo mà trong nhiều trường hợp nghèo đói là nguy cơ hàng đầu dẫn tới các bệnh dịch này, hay nói cách khác là bệnh dịch sinh ra từ nghèo đói.
Hiện có 3 loại bệnh dịch chủ yếu của sự nghèo đói, thiếu điều kiện chăm sóc y tế là HIV/AIDS, sốt rét và lao. Các quốc gia đang phát triển chiếm 95% bệnh nhân AIDS toàn cầu, 98% trường hợp lây nhiễm lao chủ động và 90% trường hợp tử vong vì sốt rét xảy ra tại châu Phi hạ Sahara. Tổng cộng, 3 bệnh dịch này chiếm tới 10% trường hợp tử vong trên toàn cầu.
Những loại bệnh dịch khác như sởi, viêm phổi, tiêu chảy... cũng liên quan tới nghèo đói. Trong khi đó, tỷ lệ tử vong của trẻ sơ sinh và bà mẹ tại các nước đang phát triển chiếm tới 98%. Tính ra, các bệnh dịch vì sự nghèo đói giết hại xấp xỉ 14 triệu người mỗi năm trên thế giới.
WHO cũng ước tính rằng, hiện có khoảng 1 tỷ người nghèo nhất thế giới đang chịu đựng các bệnh mà tổ chức này gọi là “Bệnh nhiệt đới bị lãng quên” như sốt xuất huyết, bệnh dại, giun chỉ, bệnh phong... Điều đáng nói là mặc dù chi phí dự phòng chỉ có 0,5 USD/người nhưng do những người mắc bệnh là người nghèo ở nước nghèo nên không có điều kiện ngăn chặn và đẩy lùi dịch bệnh mà lẽ ra hoàn toàn có thể khống chế được.
Nhằm hỗ trợ các nước đang phát triển đối phó với những dịch bệnh do nghèo đói, WHO yêu cầu cộng đồng quốc tế đẩy nhanh thực hiện các cam kết toàn cầu về tài trợ và phối hợp nghiên cứu y tế để đáp ứng các nhu cầu khẩn cấp cũng như dài hạn của các nước đang phát triển. WHO kêu gọi các nước cần dành ít nhất 0,01% tổng sản phẩm nội địa (GDP) cho nghiên cứu phát triển các công nghệ y tế sử dụng ở các nước đang phát triển, đồng thời tăng các quỹ từ chính phủ và các nguồn từ thiện trong bối cảnh nghiên cứu y tế không thu hút được đầu tư từ khu vực tư nhân.
Tạo điều kiện cho người bệnh ở nước nghèo có thể tiếp cận dịch vụ và thuốc chữa bệnh mới, WHO cho rằng cần tách riêng chi phí nghiên cứu khỏi giá thành sản phẩm y tế để những thứ này không quá đắt đỏ như hiện nay. Tổ chức này cũng cam kết đóng vai trò trung tâm phối hợp nghiên cứu y tế toàn cầu để tăng cường chia sẻ kết quả nghiên cứu. Bên cạnh đó, WHO khuyến cáo các nước cần xây dựng các cơ chế gây quỹ có thể phối hợp các nguồn tài chính và các quỹ để hỗ trợ tăng năng lực nghiên cứu và phát triển y tế cũng như thúc đẩy chuyển giao công nghệ y tế.
