Lực lượng gìn giữ hòa bình LHQ tại một điểm nóngở châu Phí
Thành lập năm 1948, lực lượng gìn giữ hòa bình của LHQ được xem là công cụ sống còn của cộng đồng quốc tế nhằm thúc đẩy hòa bình và an ninh toàn cầu. Khi mới ra đời, lực lượng này chỉ là một phái đoàn quan sát viên quân sự, còn hiện nay, đã phát triển thành nhiều thành phần: các quan sát viên quân sự, các đơn vị “mũ nồi xanh”, cảnh sát dân sự, các nhân viên dân sự của hơn 110 quốc gia và vùng lãnh thổ; trong đó có 88 nước thuộc Phong trào Không liên kết và các nước đang phát triển.
Trong hơn 6 thập kỷ qua, lực lượng gìn giữ hòa bình của LHQ đã góp phần chấm dứt nhiều cuộc xung đột quốc tế như ở Afghanistan, Iran, Iraq; giúp Campuchia, Mozambic, Angola giải quyết nội chiến; từng bước ổn định tình hình ở Cộng hòa Trung Phi; không để chiến tranh lớn nổ ra giữa hai cường quốc hạt nhân Ấn Độ - Pakistan… Có thể nói vai trò của lực lượng này đã được khẳng định mà bằng chứng là năm 1988, lực lượng “mũ nồi xanh” LHQ được nhận giải thưởng Nobel Hòa bình.
Điểm nổi bật là chi phí cho hoạt động gìn giữ hòa bình của LHQ ít tốn kém hơn nhiều nếu để chiến tranh xảy ra. Theo thống kê của LHQ, chi phí này là 2,63 tỷ USD/năm (bằng 2,7% so với tổng chi phí quân sự trên toàn thế giới). Trong số gần 1 triệu lượt quân nhân, cảnh sát, viên chức tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình LHQ, có gần 3.000 nhân viên thiệt mạng trong khi thực hiện nhiệm vụ. Số thương vong này chỉ chiếm 0,04% lực lượng tham gia, thấp hơn nhiều so với số thương vong của các bên tham chiến trong các cuộc chiến tranh.
Như vậy có thể thấy, hoạt động gìn giữ hòa bình của LHQ vẫn là biện pháp hiệu quả, ít thiệt hại cả về nhân lực lẫn tài lực của quốc tế và của các quốc gia có xung đột. Chính vì thế mà Tổng thư ký LHQ Ban Ki-moon nêu rõ các nước ủy viên HĐBA cần nỗ lực hơn nữa nhằm gắn kết cộng đồng thế giới, song song với việc đặt những ưu tiên của công tác gìn giữ hòa bình lên hàng đầu ở mỗi nước.
Theo ông Ban KiMoon, những ưu tiên đó là tăng cường các khu vực an ninh quốc gia, thực hiện các chương trình nhằm đưa cựu chiến binh trở lại cuộc sống bình thường, củng cố các điều luật, hòa giải và tiến trình chính trị, bên cạnh đó đảm bảo sự bảo vệ dân thường và các quyền con người, xây dựng các thể chế chính phủ và cung cấp hỗ trợ nhân đạo.
Để hình ảnh “mũ nồi xanh” như là người kiến tạo hòa bình, LHQ cần cam kết hỗ trợ những thỏa thuận chuyển giao bên cạnh những ưu tiên quốc gia đã được xác định rõ ràng và có sự giám sát thường kỳ của LHQ nhằm đảm bảo sự phối hợp đúng đắn giữa những người có kỹ năng và những người có năng lực để đáp ứng tiến trình của các sứ mệnh gìn giữ hòa bình.
