Người dân Bolivia biểu tình trước đại sứ quán Pháp phản đối cách hành xử của nước này với
Tổng thống Morales
Quyết định của Tổng thống E. Morales được đưa ra ngay sau khi hai nhà lãnh đạo cánh tả ở Mỹ Latinh là Tổng thống Venezuela N. Maduro và Tổng thống Nicaragoa D. Ortega tuyên bố cho phép E. Snowden tị nạn nhân đạo. Trước đó, mạng tin WikiLeaks tiết lộ E. Snowden mới xin tị nạn thêm tại 6 quốc gia khác. Tuy nhiên, Wikileaks không nêu tên cụ thể các quốc gia này nhằm tránh “nỗ lực can thiệp của Mỹ”.
Mới chỉ tuần trước, lối thoát khỏi tình trạng mắc kẹt tại khu vực quá cảnh tại sân bay Seremenchevo ở Thủ đô Matxcơva, Nga, tưởng như bế tắc bởi hầu hết các nước đều bác bỏ đề nghị tị nạn hoặc yêu cầu E. Snowden phải có mặt trên lãnh thổ của họ để thực hiện yêu cầu xin tị nạn. Khi đó, báo chí đã tưởng tượng ra viễn cảnh E. Snowden sẽ phải sống cuộc đời chui lủi không biết đến bao giờ.
Thế nhưng, tình thế đã đổi chiều nay và E. Snowden có thể tự do lựa chọn nơi cư trú của mình tại nhiều nước Mỹ Latinh, trước hết là Bolivia, nước trước đó ít lên tiếng liên quan đến vụ E. Snowden. Chưa hết, cựu điệp viên tình báo Nga A. Chapman, người bị bắt ở Mỹ và sau đó bị trục xuất về Nga cùng 9 người khác trong cuộc trao đổi điệp viên giữa Nga và Mỹ, đã ngỏ ý muốn kết hôn với E. Snowden. Nếu E. Snowden chấp nhận đề nghị của người đẹp tóc đỏ, anh ta sẽ trở thành công dân Nga và nhận được sự bảo hộ từ đất nước mà anh cư trú.
Liên quan đến quyết định của Tổng thống Bolivia E. Morales cho phép E. Snowden tị nạn, đây có thể coi là đòn trả đũa của Bolivia và các nước Mỹ Latinh trước sự ngạo mạn của Mỹ và các đồng minh của Washington ở châu Âu sau khi Pháp, Italia và Bồ Đào Nha ngày 3-7 đã chặn chuyên cơ của Tổng thống Bolivia E. Morales bay từ Nga về do nghi ngờ E. Snowden có mặt trên chiếc chuyên cơ này. Chuyên cơ chở Tổng thống E. Morales đã buộc phải hạ cánh tại Áo và bị trễ 12 giờ đồng hồ. Chưa dừng lại đó, chẳng cần biết thực hư thế nào, Washington đã ngay lập tức yêu cầu Bolivia dẫn độ E. Snowden về Mỹ.
Trong cuộc họp khẩn cấp tại Bolivia, tổng thống 6 nước Nam Mỹ gồm Argentina, Bolivia, Ecuado, Venezuela, Uruguay và Suriname đã yêu cầu các nước châu Âu liên quan đến vụ việc trên giải thích và xin lỗi điều mà họ cho là “sự vi phạm trắng trợn các hiệp ước quốc tế”. Tổng thống Venezuela N. Maduro còn cáo buộc “ý đồ của một số chính phủ muốn biến các nước Mỹ Latinh thành thuộc địa”. Nhân vụ E. Snowden, ông Maduro đã lên án Chính phủ Mỹ cấp quy chế tị nạn chính trị cho trùm khủng bố Luis Posada Carriles, kẻ chủ mưu vụ đánh bom máy bay của hãng hàng không Cuba năm 1976 làm nhiều hành khách thiệt mạng, bất chấp yêu cầu dẫn độ của Venezuela.
“Hành động kỳ lạ” của Mỹ, như mô tả của các quan chức Bolivia về yêu cầu của Mỹ với nước này đòi dẫn độ Snowden, đang khiến các nước Mỹ Latinh nổi giận. Nó cho thấy trong một thế giới đã có nhiều đổi thay nhưng Washington vẫn không thay đổi được cách hành xử lỗi thời.
