Việc tiêm chủng cho trẻ sơ sinh phải được thực hiện ở phòng tiêm vaccine
không được tiêm trong phòng đẻ. (Ảnh minh họa: Internet)
Ráo riết tìm nguyên nhân
TS. Nguyễn Văn Bình cho biết, vụ việc 3 trẻ tử vong trong một buổi sáng sau khi tiêm cùng một loại vaccine tại cùng một BV là trường hợp chưa từng xảy ra trước đây. Thời gian trước, cũng từng có chùm ca bệnh 3 trẻ tử vong sau khi tiêm một loại vaccine ở Nghệ An nhưng các trẻ tử vong này ở khác xã, khác địa bàn. Vì thế, ngay khi nhận được báo cáo, Bộ Y tế đã xác định đây là một vụ việc nghiêm trọng và lập tức cử các đoàn công tác vào cùng phối hợp với cơ quan chức năng ở địa phương để điều tra, xác minh làm rõ nguyên nhân.
Trước câu hỏi liệu có phải 3 cháu bé tử vong có liên quan đến chất lượng vaccine, bởi trước khi vaccine được lấy ra tiêm cho các bé thì tủ lạnh bảo quản vaccine tại BV đa khoa huyện Hướng Hóa đã bị mất điện 2 giờ, ông Bình cho biết, việc này còn tùy thuộc vào từng loại vaccine. “Có những loại vaccine, chẳng hạn như vaccine sởi, có thể để được ở nhiệt độ 37 độ C trong vài ngày. Ở mức độ nào đấy, việc bảo quản vaccine phải theo những quy định tương đối ngặt nghèo, tuy nhiên các loại vaccine cũng có những giới hạn tự bảo vệ mà trong thời gian ngắn, nếu tủ lạnh bảo quản bị mất điện đột ngột hoặc nhiệt độ lên cao đột ngột thì chất lượng vaccine vẫn có thể duy trì đảm bảo” – ông Bình phân tích.
Dù vậy, để có kết luận chính xác và khách quan nhất về việc này, hiện mẫu vaccine có liên quan đến 3 trẻ tử vong ở Quảng Trị đã được Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương lấy kiểm nghiệm, đồng thời Viện cũng đã liên hệ với Tổ chức Y tế thế giới (WHO) để gửi mẫu này đi xét nghiệm ở một phòng xét nghiệm độc lập tại nước ngoài nhằm đánh giá chất lượng vaccine. Mặt khác, cơ quan công an cũng đã lấy mẫu bệnh phẩm và nhiều tài liệu liên quan đến vụ việc, gửi về Cục khoa học hình sự của Bộ Công an để phối hợp làm rõ nguyên nhân.
Quy trình tiêm chủng có sai phạm
Thời điểm này vẫn chưa thể kết luận nguyên nhân cuối cùng dẫn đến việc 3 trẻ tử vong sau tiêm vaccine tại BV huyện Hướng Hóa, tuy nhiên qua kiểm tra ban đầu của đoàn công tác Bộ Y tế, quy trình tiêm chủng của BV này tồn tại một số sai phạm. TS. Nguyễn Văn Bình cho biết, tiêm chủng là một kỹ thuật phải thực hiện ở phòng tiêm nhưng tại BV đa khoa huyện Hướng Hóa lại tiến hành tiêm vaccine viêm gan B cho các cháu ngay tại phòng đẻ, như vậy là không đúng quy định. Việc tiêm ở ngoài phòng tiêm như vậy có thể ảnh hưởng tới các phản ứng do điều kiện vô trùng không đảm bảo. Ngoài ra, việc bảo quản vaccine tại BV cũng chưa đúng quy trình như: để vaccine lẫn lộn với các sinh phẩm khác, không ghi chép quản lý vaccine hàng ngày, không lưu vỏ, lọ đúng quy định…
“Trong trường hợp này, phải phân tích xem từng thứ một có ảnh hưởng tới tính mạng của 3 trẻ không, từ đó mới quy kết trách nhiệm cụ thể. Theo các kiểm tra trước đây, quy trình tiêm chủng có thể tồn tại lỗi này lỗi kia nhưng lỗi nào nghiêm trọng nhất, ảnh hưởng nhất đến tai biến thì quyết phải xử lý ngay” – ông Bình nhất mạnh.
Có luồng ý kiến cho rằng nên điều chỉnh lại quy trình tiêm chủng, không nhất thiết phải tiêm vacicne viêm gan B cho trẻ ngay 24 giờ đầu sau sinh để giảm tỷ lệ tai biến. Ông Nguyễn Văn Bình cho biết, năm 2007-2008, sau khi có nhiều trường hợp phản ứng nặng sau tiêm chủng vaccine viêm gan B, những luồng ý kiến này cũng đã được đặt ra. Khi đó, khá nhiều cuộc hội thảo, lấy ý kiến của các chuyên gia trong nước và quốc tế đã được tổ chức, cuối cùng WHO vẫn quyết định khuyến cáo nên tiêm vaccine viêm gan B cho trẻ ngay 24 giờ đầu sau sinh. Lý do vì qua các nghiên cứu, đối với những trẻ có bà mẹ bị bệnh viêm gan thì việc tiêm trong 24 giờ đầu sau sinh, khả năng phòng bệnh viêm gan sau này sẽ tốt hơn so với những đứa được tiêm muộn hơn.
Hiện tại, Việt Nam là nơi có tỷ lệ lưu hành virus viêm gan B cao nên mục tiêu phải tiêm phòng bảo vệ cho trẻ không bị lây bệnh được đặt lên hàng đầu. Đặc biệt, ở nước ta, khoảng 10% bà mẹ có sẵn virus viêm gan B trong máu, trong quá trình sinh đẻ virus này sẽ xâm nhập vào cơ thể trẻ, do đó phải tiêm phòng càng sớm càng tốt.
