Công trình giao thông đang báo động về chất lượng
Nhà thầu và tư vấn cùng chia…
Theo đánh giá của Bộ GTVT, thời gian qua, các công trình xây dựng giao thông của ngành hầu hết bị chậm tiến độ, nhiều công trình bị kéo dài 2-3 năm như dự án mở rộng và hoàn thiện đường Láng - Hòa Lạc, dự án đường cao tốc Cầu Giẽ - Ninh Bình, đường cao tốc TP Hồ Chí Minh - Trung Lương, dự án sửa chữa mặt cầu Thăng Long... Nguyên nhân chậm trễ là do giải phóng mặt bằng, năng lực tài chính của nhà thầu, chủ yếu vẫn là thiếu sự quyết liệt của các chủ thể tham gia dự án, từ chủ đầu tư, ban quản lý dự án. Công trình đưa vào khai thác sau một thời gian đã xuất hiện hiện tượng lún, bị phá vỡ kết cấu mặt đường. Nhiều chuyên gia cho rằng, chất lượng xây dựng các công trình giao thông hiện nay vẫn chưa được quan tâm đúng mức, nhiều chủ đầu tư, tư vấn thiết kế, tư vấn giám sát vẫn chưa làm hết trách nhiệm của mình. Trong khi đó, trách nhiệm của cơ quan quản lý nhà nước, các chủ đầu tư, nhà thầu thi công, tư vấn chưa được phân định rõ.
Ông Phan Quốc Hiếu, Tổng Giám đốc Tổng công ty xây dựng Thăng Long đề nghị, phải phân rõ trách nhiệm chủ đầu tư, nhà thầu, tư vấn giám sát, tư vấn thi công. Lỗi ở công trình hiện nay quy hết cho nhà thầu là không sòng phẳng. Nhà thầu làm ẩu phải chịu trách nhiệm nhưng tạo điều kiện cho nhà thầu làm ẩu lại là tư vấn giám sát. Trước đề nghị này, Bộ trưởng Bộ GTVT Đinh La Thăng đặt câu hỏi: “Thế nhà thầu có chia tiền cho tư vấn giám sát không?” Đáp lại, ông Hiếu cho hay: “Đương nhiên là có, đó là quan hệ hai bên. Trong hợp đồng phải làm rõ, gói nào phải thuê tư vấn Việt Nam, gói nào thuê tư vấn nước ngoài. Tư vấn giám sát Việt Nam vô cùng nhũng nhiễu. Trách nhiệm chủ yếu là nhà thầu, nhưng nếu tư vấn phát hiện kịp thời sẽ không có chuyện…”.
Chủ đầu tư “sợ” nhà thầu
Nhà thầu là người xây dựng nên mới biết được chất lượng công trình ra sao, ông Phạm Hữu Sơn, Tổng giám đốc Tổng công ty Tư vấn Thiết kế giao thông vận tải TEDI cho biết, tư vấn giám sát chỉ là người cảnh báo, không làm thay được nhà thầu, có quy định tư vấn được đình chỉ thi công, nhưng thực tế dự án trong nước không làm được điều này. “Tư tưởng bỏ thầu theo đơn giá rồi sau đó điều chỉnh để tăng giá thành đã ăn sâu vào các nhà thầu. Nhưng đại diện chủ đầu tư phải nhận trách nhiệm, không thể đổ lỗi hết cho nhà thầu vì anh chính là người thẩm định hồ sơ”…
Còn theo Thứ trưởng Bộ GTVT Ngô Thịnh Đức, việc lựa chọn nhà thầu đang có vấn đề, ngay cả nhà thầu nước ngoài. Dẫn lại câu chuyện nhà thầu gói 2, gói 3 dự án cầu Cần Thơ trước đây từng xảy ra sự cố, vì nhiều lý do khi đó chỉ xử lý được bằng cách chia sẻ khối lượng. “Cũng chính nhà thầu đó lại làm tiếp hơn chục cây cầu khác. Tôi đã cảnh cáo chủ đầu tư, nếu anh chọn là anh chết, nhưng các anh vẫn chọn. Vì các anh chưa giao công trình cho họ đã cầm visa sang nước họ chơi rồi, thì làm sao nói họ được”, ông Đức lên án gay gắt. Thứ trưởng GTVT khẳng định, đâu đó trong các nhà thầu, nhà thi công và chủ đầu tư còn một sự vô cảm với chất lượng và tiến độ công trình mình phụ trách. “Ngoài chuyện vô cảm, có hay không chuyện mua bán giữa chủ đầu tư, Ban quản lý dự án, tư vấn và nhà thầu… Tôi còn có thể nói rằng, có chủ đầu tư sợ nhà thầu?!”.
Trước thực trạng này, Bộ trưởng Đinh La Thăng yêu cầu, trong thời gian tới, các Cục, Vụ phải sửa đổi bổ sung quy định trong lĩnh vực này, đặc biệt quy trách nhiệm người đứng đầu, trách nhiệm quản lý công trình. “Muốn làm lãnh đạo nhưng sợ ký, sợ chịu trách nhiệm. Còn người ký không hiểu, người trình không hiểu, người nhận cũng không hiểu nốt. Phải thay đổi ngay lối tư duy này. Làm sao cùng thấy được ý nghĩa việc này, để cùng đồng lòng quản lý tốt tiến độ công trình và nâng cao chất lượng công trình. Làm công trình cho ra công trình, đừng vì lợi ích cục bộ của nhóm cá nhân làm ảnh hưởng tới lợi ích chung”.
