- Thủ tướng Chính phủ trao Huân chương Lao động hạng Nhất lần thứ 2 cho Bộ Tư pháp
- Năm 2025 đã thi hành án xong trên 150 nghìn tỷ đồng, đạt tỉ lệ trên 56%
Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh vừa chủ trì cuộc họp Ban Chỉ đạo về thực hiện Nghị quyết số 66-NQ/TW cho ý kiến về Đề án “Hoàn thiện cấu trúc hệ thống pháp luật Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới” và một số nội dung khác có liên quan.
Tại cuộc họp, Viện trưởng Viện Chiến lược và Khoa học pháp lý Nguyễn Văn Cương đã thay mặt đơn vị thường trực báo cáo kết quả nghiên cứu, xây dựng Đề án đến thời điểm hiện tại.
Phát biểu tại cuộc họp, TS. Dương Thị Thanh Mai, nguyên Viện trưởng Viện Khoa học pháp lý, Bộ Tư pháp cho rằng, yêu cầu cấp bách của Đề án là phải áp dụng nhất quán các nguyên tắc đã được xác lập trong lý luận; đồng thời kiến nghị phải làm rõ luật ngành nào đang thiếu hoặc đâu là khoảng trống cấu trúc cần bổ sung. Điển hình là lĩnh vực hành chính - lĩnh vực rộng lớn, phức tạp nhưng Việt Nam lại chưa có một đạo luật hành chính mang tính trụ cột để làm cơ sở chung cho hàng loạt luật chuyên ngành.
“Không nên e ngại việc bổ sung luật mới nếu đó là những luật phục vụ trực tiếp cho việc hoàn thiện cấu trúc hệ thống pháp luật” - TS. Dương Thị Thanh Mai nhấn mạnh.
 |
Quang cảnh cuộc họp |
Nêu ý kiến tại cuộc họp, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Đặng Hoàng Oanh cho rằng, điều quan trọng là nhìn thẳng vào các nhóm luật đang đóng vai trò trụ cột để “gia cố” những nguyên tắc cốt lõi, đặc biệt với pháp luật công - bao gồm các đạo luật điều chỉnh quan hệ giữa Nhà nước và công dân, lợi ích công cộng và trật tự xã hội.Hệ thống pháp luật công không quá nhiều, nhưng phải đủ mạnh, nhất là các lĩnh vực như Hiến pháp, Luật Hành chính, Bộ luật Hình sự và Bộ luật Tố tụng hình sự.
Một vấn đề khác được Thứ trưởng Đặng Hoàng Oanh đặc biệt lưu ý là sự thiếu thống nhất giữa chế tài trong xử lý vi phạm hành chính và chế tài hình sự. Theo đó, mô hình pháp luật hiện hành khiến Bộ luật Hình sự liên tục phải sửa đổi để bổ sung tội phạm mới, trong khi nhiều nước áp dụng phương thức linh hoạt hơn. Đó là, tội phạm trong các lĩnh vực cụ thể được dẫn chiếu và quy định ngay trong luật chuyên ngành, còn luật xử lý vi phạm hành chính chỉ xác định hình thức và khung xử phạt. Việt Nam đã có một số tín hiệu tích cực theo hướng này, như Luật Bảo vệ môi trường và Luật An ninh mạng, nhưng cần đẩy mạnh để khắc phục triệt để khoảng trống và bất cập hiện nay.
Sau khi lắng nghe các ý kiến tại cuộc họp, Bộ trưởng Nguyễn Hải Ninh yêu cầu phải tiếp tục hoàn thiện lại kết cấu của dự thảo Đề án theo hướng chặt chẽ, logic hơn. Các khái niệm, nội hàm phải được xác định rõ để bảo đảm tính nhất quán khi đánh giá thực trạng và đề xuất giải pháp. Cách đánh giá thực trạng cũng phải bám vào từng cấu trúc của hệ thống pháp luật. Các giải pháp sau đó phải bám đúng từng cấu trúc tương ứng.
Bộ trưởng đề nghị đưa vào sơ đồ cấu trúc hệ thống pháp luật với bốn cấu trúc nền tảng - hình thức - nội dung - cơ chế vận hành để tạo tính trực quan và tăng khả năng liên kết giữa các phần sau. Đồng thời yêu cầu làm rõ thành tố trong từng cấu trúc.
Về nhóm giải pháp, Bộ trưởng cho rằng, cần phản ánh đúng tinh thần xu hướng vận động pháp luật ở các quốc gia trên thế giới và yêu cầu thực tiễn trong nước, trong đó có tổng rà soát hệ thống pháp luật, đổi mới mạnh mẽ hoạt động hợp nhất văn bản, chuẩn hóa quy trình xây dựng pháp luật, ứng dụng AI và phân tích tác động một cách bài bản…
