- Sau hơn 1 tháng kể từ khi Trung Quốc hạ đặt giàn khoan trái phép Hải Dương 981 nằm sâu trong vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam. Tâm trạng của ông về sự việc này như thế nào?
- Sau khi Trung Quốc hạ đặt giàn khoan Hải Dương 981 trái phép đã dấy lên một tinh thần yêu nước thực sự của hơn 90 triệu người dân Việt Nam và kể cả kiểu bào nước ngoài. Chúng ta đã cuốn các lực lượng yêu chuộng hòa bình trên thế giới về phía mình, trong đó có cả Chính phủ các nước như Mỹ, Nhật, Ấn Độ, một số nước ở ĐNA cũng lên tiếng đồng tình ủng hộ Việt Nam và phản đối hành động ngang ngược của Trung Quốc. Tôi cho rằng đây là một thắng lợi của Việt Nam. Bằng sự kiên trì đấu tranh hòa bình nhưng hết sức kiên quyết, chúng ta đã thực hiện những bước đi mà bạn bè thế giới cũng như các nước rất tán thành. Còn về phía Trung Quốc, họ ngày càng bộc lộ tiếp các âm mưu, thủ đoạn mà gần đây nhất là việc tuyên truyền nói xấu chúng ta ở Liên hiệp quốc. Chúng ta không chấp nhận được những hành động đó của Trung Quốc. Trong lịch sử Trung Quốc đã làm cho chúng ta nhiều phen đau đớn, làm cho dân ta nhiều lần khốn khó. Bây giờ là cơ hội rất tốt để chúng ta nhìn rõ các mối quan hệ với Trung Quốc, đồng thời có một chiến lược lâu dài trong quan hệ với nước này.
- Theo ông, sự thay đổi này liệu có ảnh hưởng đến quan hệ lâu nay giữa Việt Nam và Trung Quốc hay không?
- Con người Việt Nam yêu chuộng hòa bình. Nhưng Việt Nam hay bất kỳ một quốc gia nào trên thế giới thì cũng phải đặt lợi ích dân tộc lên trên hết, chúng ta làm gì thì cũng phải bảo vệ được chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ của chúng ta mà biết bao thế hệ đã chiến đấu, hy sinh để có được nó. Chúng ta giữ được hòa bình, giữ được hòa hiếu nhưng không để bị sức ép, bị lôi cuốn vào bất kỳ một nước nào. Chỉ có như thế thì chúng ta mới giải quyết được một bài toán đang hết sức phức tạp trong tình hình biển Đông hiên nay. Chúng ta phải thể hiện sự sòng phẳng với Trung Quốc và tuyệt đối không được nhân nhượng, nếu chúng ta nhân nhượng sẽ mắc bẫy Trung Quốc. Khi chúng ta đã hiểu rõ được âm mưu, thủ đoạn, chiến lược của Trung Quốc như vậy thì không có con đường nào khác là dân tộc ta cần phải thể hiện một ý chí, một quyết tâm, thể hiện sự nhất quán để tạo ra một sức mạnh, một sức mạnh to lớn của dân tộc mà chúng ta từng có để chiến thắng các kẻ thù ngoại xâm.
- Còn việc Trung Quốc đưa thêm giàn khoan ra Biển Đông và tiến hành xây dựng mở rộng một số đảo chìm thuộc khu vực bãi đá Gạc Ma mà Trung Quốc đã dùng vũ lực để chiếm của Việt Nam từ năm 1988. Theo ông mục đích của Trung Quốc trong việc này là gì?
- Bên cạnh việc đưa giàn khoan ra Biển Đông, mọi người ít chú ý tới một việc nguy hiểm hơn, lớn hơn đó là Trung Quốc đang tiến hành xây dựng một số đảo chìm thành đảo nhân tạo. Trung Quốc đã đầu tư hàng tỷ USD cho việc xây dựng này, nó không chỉ đơn thuần là xây dựng một sân bay mà là một tổ hợp quân sự, đảm bảo hậu cần trên đảo Gạc Mạ, đảo Chữ Thập. Cùng với sân bay và căn cứ quân sự Trung Quốc thành lập trên đảo Phú Lâm thuộc quần đảo Hoàng Sa đã chiếm của Việt Nam trước đó, Trung Quốc có tham vọng hình thành một tổ hợp quân sự lớn hơn ở vùng biển Đông. Đặc biệt, từ căn cứ là đảo Hải Nam, Trung Quốc sẽ có một cụm căn cứ mới với nhiều sân bay. Sẽ không còn là sân bay dã chiến nữa mà sẽ là sân bay quân sự cho nhiều loại máy bay cất, hạ cánh, và nó sẽ trở thành một căn cứ hậu cần cho lực lượng tác chiến của Trung Quốc ở biển Đông và vươn ra Thái Bình Dương. Đấy là một chiến lược nhất quán của Trung Quốc với biển Đông và với Thái Bình Dương nhằm không chế khu vực Đông Nam Á, châu Á và vươn ra Thái Bình Dương, cạnh tranh cùng với các nước lớn, trong đó có Mỹ.
- Theo ông, liệu Trung Quốc có thực hiện được ý định của mình, khi hành động này đe dọa nghiêm trọng tình hình an ninh trong khu vực?
- Trung Quốc có thực hiện được hay không còn tùy thuộc vào Việt Nam, vào các nước Đông Nam Á, khối ASEAN và các nước ở châu Á, đặc biệt là Nhật và Ấn Độ cũng như các nước khác trên thế giới có quyền lợi hàng hải ở khu vực này. Hành động xây dựng đảo nhân tạo của Trung Quốc là hành động đặc biệt nguy hiểm đe dọa an ninh trực tiếp đến Việt Nam và các nước ở khu vực ĐNA… Việc triển khai xây dựng các đảo là một mục tiêu chính, là một bước đi, lộ trình của Trung Quốc trong chiến lược độc chiếm Biển Đông chứ không phải vấn đề hạ đặt Giàn khoan Hải Dương 981, Giàn khoan Hải Dương 981 chỉ là một cái cớ, một phép thử của Trung Quốc.
- Ông dự báo như thế nào về nguy cơ ảnh hưởng đến an ninh khu vực?
- Tôi cho rằng khi cấu trúc xong các sân bay thành một cụm sân bay ở Biển Đông thì Trung Quốc sẽ thực hiện vùng cấm bay và thực hiện vùng cấm bay sẽ là một nguy hiểm về an ninh trong khu vực. Khi Trung Quốc thực hiện được điều này sẽ có những tác động sâu sắc đến an ninh trên Biển Đông và cũng có nghĩa là tác động trực tiếp đến chủ quyền toàn vẹn lãnh thổ của Việt Nam. Chúng ta cần kiên quyết đấu tranh để làm cho Trung Quốc không thể thực hiện được điều sai trái đó.
- Ông bình luận như thế nào về tham vọng làm bá chủ thế giới của Trung Quốc?
- Đất nước Trung Quốc sinh ra không phải để làm lãnh đạo thế giới vì Trung Quốc có quá nhiều điều mà các nước trên thế giới không thể tin tưởng. Đó là tham vọng, tư tưởng xô-vanh nước lớn. Đó là ngoại giao pháo hạm, dùng sức mạnh quân sự để chế át các nước khác để đè bẹp ý chí nước khác và đưa nước khác vào quỹ đạo của mình, đó là tư tưởng quân sự quá lỗi thời rồi. Trung Quốc đã mất đi hình ảnh đẹp của một con sư tử vì hòa bình mà nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình đã từng nói. Con sư tử thức dậy vì hòa bình nhưng bây giờ trở thành một nỗi lo đối với thế giới, trực tiếp là các nước láng giềng. Và vì vậy, Trung Quốc đang tự cô lập mình, trong tương lai nếu những bước đi của Trung Quốc không điều chỉnh lại sẽ trở nên một đất nước cô đơn.
