- Tội phạm vị thành niên: Nguyên nhân & Giải pháp phòng ngừa
- Phòng ngừa 'tội phạm đường phố' trong độ tuổi vị thành niên
 |
Các đối tượng liên quan sự việc đau lòng khiến một cô gái trẻ tử vong khi đang dừng đèn đỏ tại Hà Nội |
Sự bồng bột và tâm lý thích thể hiện bản thân
Tôi có cậu em họ vừa tròn 16 tuổi đang sống cùng bố mẹ tại Hà Nội. Để phục vụ nhu cầu học tập hàng ngày, bố mẹ cho phép em sử dụng điện thoại và xe máy điện. Đương nhiên, gia đình quản lý hết sức sát sao giờ giấc đi học, không có chuyện em rời khỏi nhà buổi tối mà không có lý do chính đáng. Thế nhưng trên trang mạng xã hội của cậu ấy, tôi thấy tràn ngập những bài đăng, hội nhóm rủ nhau tụ tập, điều khiển xe máy đi “chặt biển”, trả thù nhóm nọ, nhóm kia vì “nhìn đểu”… Em thuộc làu từng hội nhóm và những “đàn anh” đứng đầu trong hội nọ, nhóm kia. Những điều ấy làm chúng tôi rất lo lắng. Nếu như gia đình không sát sao, tôi nghĩ nhiều khả năng cậu em tôi đã là “cạ cứng” của những hội nhóm này rồi.
Trong câu chuyện vừa tâm sự, vừa giáo dục một cách nhẹ nhàng không áp đặt, không quá thô cứng, tôi đã trò chuyện để biết tâm lý, suy nghĩ của cậu bé 16 tuổi ấy. Em cho biết: “Em chỉ tò mò thôi. Em thấy các anh, các bạn rủ nhau đi xe máy tốc độ nhanh, lạng lách, đánh võng có vẻ vui, trông như người lớn. Mang dao kiếm đi thì có bị bắt giữ không ạ? Em tưởng không ảnh hưởng gì? Liệu bị bắt rồi có được về đi học không ạ?…”. Đó là những câu hỏi hết sức ngây ngô của cậu thiếu niên lớp 9 và có lẽ cũng là suy nghĩ của rất nhiều trẻ vị thành niên hiện nay. Tâm lý bồng bột của tuổi trẻ, cộng thêm một chút lệch lạc trong việc thích thể hiện mình trên mạng xã hội, tâm lý đám đông và sự thiếu hiểu biết kiến thức pháp luật, nhất là thiếu sự buông lỏng quản lý của gia đình… chính là những yếu tố đã trở thành nguyên do của những sự việc đau lòng.
Gây án nghiêm trọng
Vụ 3 thanh niên tử vong do tai nạn giao thông ở đường Láng (Hà Nội) ngày 11-6-2024 là một câu chuyện đau lòng. Theo tài liệu điều tra của cơ quan công an, xuất phát từ mâu thuẫn sau khi tham dự buổi tiệc sinh nhật, khoảng 23h ngày 11-6, hai nhóm đối tượng “Trẻ Giải Phóng” và “Toàn Bi Xôi” đã xảy ra mâu thuẫn, đuổi đánh nhau tại khu vực đường Lê Trọng Tấn - Trường Chinh.
Sau khi bị đánh, nhóm “Trẻ Giải Phóng” đã tụ tập, gọi thêm các đối tượng khác để đánh nhau với nhóm “Toàn Bi Xôi”. Trong đó, đối tượng Nguyễn Duy Trung Kiên (nhóm “Toàn Bi Xôi”) đã gọi điện qua ứng dụng messenger rủ N.T.N về Hà Nội hỗ trợ giải quyết mâu thuẫn. Sau đó, Kiên gửi vị trí của mình tại khu vực ngã tư Lê Trọng Tấn - Trường Chinh cho N.T.N rồi đi về. Sau khi nhận được điện thoại của Kiên, N.T.N đã rủ thêm 12 đối tượng ở huyện Sóc Sơn (tỉnh Vĩnh Phúc cũ) mang theo dao, kiếm, vỏ chai thủy tinh xuống Hà Nội đánh nhau. Lúc này, Kiều Đức Giang (cầm đầu nhóm “Trẻ Giải Phóng”) cũng tập hợp được 20 đối tượng đi trên 10 xe máy mang theo tuýp sắt gắn dao chọc tiết lợn tập trung tại khu vực Giải Phóng - Trường Chinh tìm nhóm “Toàn Bi Xôi” để “giải quyết mâu thuẫn”.
Khoảng 1h sáng 12-6, nhóm “Trẻ Giải Phóng” thấy nhóm từ Vĩnh Phúc xuống cầm theo dao kiếm nên nghĩ đây là các đối thủ vừa đánh mình nên đuổi theo để đánh. Thấy vậy, nhóm Vĩnh Phúc điều khiển xe máy bỏ chạy theo hướng đường Láng - cầu Nhật Tân, đồng thời dùng chai thủy tinh ném về phía nhóm “Trẻ Giải Phóng” của Kiều Đức Giang. Quá trình rượt đuổi đến khu vực trước cửa số 790 đường Láng, xe của N.T.N bị Nguyễn Hoàng Thịnh (SN 2006, trú tại Hà Nội) điều khiển xe máy không biển số chở Trần Lâm Tuấn Huy (SN 2003) ngồi sau đạp vào đầu xe và mất lái đâm vào dải phân cách. Hậu quả N.T.N và 1 người tử vong tại chỗ, 1 người được đưa đến bệnh viện cấp cứu, sau đó cũng tử vong. Khi phát hiện 3 người ngã xe, nhóm “Trẻ Giải Phóng” đã bỏ trốn cho đến khi bị bắt giữ. Căn cứ tài liệu thu thập được, Cơ quan Cảnh sát điều tra CATP Hà Nội đã ra lệnh bắt khẩn cấp đối với 25 đối tượng về các hành vi “Giết người”, “Gây rối trật tự công cộng”.
Một vụ việc khác do nhóm thanh thiếu niên điều khiển xe máy chạy tốc độ cao, lạng lách, đánh võng, sau đó gây tai nạn khiến cô gái 27 tuổi (đang dừng đỗ chờ đèn đỏ) tử vong tại ngã tư Trần Hưng Đạo - Bà Triệu (Hà Nội) rạng sáng 3-11-2024 cũng khiến chúng ta phải suy ngẫm về việc giao xe và quản lý, giáo dục con cái. Vụ việc này không chỉ là hồi chuông cảnh báo về tình trạng thanh thiếu niên thiếu ý thức chấp hành luật giao thông mà còn đặt ra vấn đề lớn trong việc quản lý, giáo dục con em của nhiều gia đình hiện nay. Những hành vi chạy xe máy lạng lách, đánh võng, gây rối trật tự công cộng không chỉ gây nguy hiểm cho chính người điều khiển mà còn đe dọa trực tiếp đến tính mạng và an toàn của những người dân tham gia giao thông.
 |
Các đối tượng bị khởi tố liên quan đến vụ 3 thanh thiếu niên tử vong tại đường Láng |
Trách nhiệm từ gia đình và nhà trường
Hai vụ việc trên chỉ là những mảnh ghép nhỏ của bức tranh liên quan đến tội phạm vị thành niên. Nếu bố mẹ, gia đình quản lý con một cách chặt chẽ, giao xe đúng tuổi, đúng thời điểm và thường xuyên giáo dục, răn đe các con thì có lẽ những sự việc đáng tiếc đã không xảy ra. Nhà trường và gia đình cần có sợi dây liên kết, phản hồi thường xuyên trong việc nắm xu hướng tâm lý, biểu hiện của trẻ trong các mối quan hệ hàng ngày.
Cùng với việc đồng bộ các biện pháp để phòng ngừa, truy quét, xử lý nghiêm các hành vi điều khiển xe máy tốc độ cao, lạng lách, đánh võng, gây rối trật tự công cộng, trật tự an toàn giao thông, mang theo hung khí đi đánh nhau… CATP Hà Nội đã xây dựng chuyên đề để ngăn chặn, xử lý nghiêm tội phạm vị thành niên. Cùng với đó, cơ quan công an cũng chủ động đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục pháp luật tại trường học. Nhiều cán bộ, báo cáo viên bằng cách tuyên truyền trực quan, sinh động đã truyền tải các thông điệp, kiến thức pháp luật đến với các em học sinh trên toàn thành phố. Những hành vi, việc làm bị cấm sẽ bị xử lý như thế nào đều được giải đáp cho học sinh. Song song với đó, lực lượng công an cũng bằng thực hiện các biện pháp nghiệp vụ, tiến hành rà soát, phát hiện, quản lý các trường hợp có dấu hiệu tham gia các hội nhóm thanh thiếu niên vi phạm.
Chỉ khi có sự kết nối chặt chẽ của gia đình, nhà trường, xã hội, cùng với sự vào cuộc của lực lượng công an thì mới có thể ngăn chặn tình trạng thanh thiếu niên vi phạm pháp luật.
