Ông Shinzo Abe phát biểu tại Đối thoại Shangri-La ngày 30-5
Đây là lần đầu tiên một Thủ tướng Nhật Bản phát biểu tại diễn đàn này với sự tham dự của các bộ trưởng quốc phòng, quan chức an ninh và chuyên gia từ các nước châu Á – Thái Bình Dương. Phát biểu tại Đối thoại Shangri-La, ông Abe bày tỏ quan ngại về tình trạng căng thẳng leo thang trên Biển Đông, đồng thời hối thúc tất cả các quốc gia trong khu vực tuân thủ luật pháp quốc tế, không sử dụng vũ lực hay đe dọa sử dụng vũ lực. “Những nỗ lực nhằm thay đổi hiện trạng bằng cách liên tục tạo ra việc đã rồi chắc chắn sẽ bị lên án mạnh mẽ”, ông Abe khẳng định. Mặc dù không nhắc đến tên Trung Quốc, nhưng phát biểu trên được xem là nhằm chỉ trích Trung Quốc sau các hoạt động ngày càng hung hăng của Bắc Kinh trong việc thúc đẩy các tuyên bố chủ quyền trên Biển Đông và Biển Hoa Đông.
Cũng trong bài phát biểu, ông Abe hoan nghênh Việt Nam và Philippines vì những nỗ lực của hai nước trong việc giải quyết vấn đề tranh chấp chủ quyền trên Biển Đông thông qua đối thoại. Người đứng đầu Chính phủ Nhật Bản hứa ủng hộ hết mình các nước ASEAN bảo vệ chủ quyền lãnh thổ thông qua các chương trình quốc phòng và viện trợ chính phủ. “Nhật Bản dự định đóng vai trò lớn hơn và chủ động hơn trong việc gìn giữ hòa bình ở châu Á và trên thế giới”, ông Abe nói. Theo ông Abe, Nhật Bản và Mỹ sẵn sàng tăng cường hợp tác an ninh với ASEAN nhằm thúc đẩy hòa bình. Ông Abe cho biết, Nhật Bản sẽ cung cấp 10 tàu tuần tra mới cho Lực lượng Bảo vệ bờ biển Philippines, như một phần trong nỗ lực của nước này nhằm tăng cường an ninh tại Đông Nam Á. Cũng theo ông Abe, 3 chiếc tàu tuần tra như vậy đã được Nhật Bản cung cấp cho Indonesia, và nước này cũng đang có kế hoạch cung cấp tàu tuần tra cho Việt Nam. Thủ tướng Nhật Bản nói thêm rằng, khoảng 250 người từ Philippines, Indonesia và Malaysia đã được Nhật Bản huấn luyện về bảo vệ bờ biển.
Cũng trong bài phát biểu, ông Abe nói rằng Hiến pháp hòa bình của Nhật Bản đã hạn chế những đóng góp của nước này đối với toàn cầu và cần được sửa lại. Hiện Chính phủ Nhật Bản đang tìm cách sửa đổi Điều 9 trong Hiến pháp nhằm cho phép quân đội nước này hỗ trợ đồng minh trong những tình huống khẩn cấp, sau khi nới lỏng các quy định về xuất khẩu vũ khí hồi tháng trước.
