- Ngân hàng giãn, hoãn nợ: Không được tăng thủ tục cho doanh nghiệp
- Cho phép ngân hàng mua lại trái phiếu doanh nghiệp chưa niêm yết
- Từ hôm nay, các ngân hàng triển khai cơ cấu nợ, giữ nguyên nhóm nợ đến hết 30/6/2024
Ngân hàng Nhà nước đã liên tục ban hành và dự kiến ban hành các chính sách nhằm hỗ trợ cho doanh nghiệp nói chung và thị trường bất động sản nói riêng.
Trong đó có Thông tư 02 quy định việc các tổ chức tín dụng (TCTD) cơ cấu lại thời hạn trả nợ, giữ nguyên nhóm nợ đối với cho vay hoạt động sản xuất kinh doanh và cho vay tiêu dùng; và điều chỉnh lại cách trích lập dự phòng đối với các khoản vay nói trên.
Cùng với đó là Thông tư 03 đã hoãn thi hành Khoản 11 Điều 4 Thông tư 16/2021, đồng nghĩa với việc tiếp tục cho phép ngân hàng được quyền mua lại ngay trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) chưa niêm yết.
Giãn, hoãn nợ: Ngân hàng cũng có lợi
Theo đánh giá của giới chuyên gia, với Thông tư 02 sẽ phần nào tháo gỡ những vấn đề về thanh khoản của các doanh nghiệp, cứu các doanh nghiệp có nền tảng cơ bản tốt (đặc biệt là doanh nghiệp bất động sản hiện nay).
Theo nhận định các chuyên gia Chứng khoán VNDirect, không chỉ tác động tích cực tới doanh nghiệp mà Thông tư 02 còn có tác động tích cực lên một số các ngân hàng.
Trước đó, triển vọng kém khả quan của thị trường bất động sản vẫn là một vấn đề đáng quan tâm đối với ngành ngân hàng. Với Thông tư 02, áp lực trích lập dự phòng đối với các ngân hàng sẽ được giảm thiểu khi nợ tái cơ cấu sẽ được phân bổ trong 2 năm 2023 và 2024.
Nhóm phân tích cho rằng, Thông tư sẽ có tác động tích cực lên tâm lý của nhà đầu tư đối với các ngân hàng có tỷ trọng cho vay bất động sản/vay tiêu dùng cao trong danh mục tín dụng như Techcombank, MB, VPBank; vì các ngân hàng này đang đối diện với rủi ro trích lập dự phòng cao hơn so với các ngân hàng có mô hình kinh doanh "an toàn" (ít cho vay bất động sản, không bao gồm TPDN) trong thời điểm này.
 |
Thông tư 02, 03 được cho là sẽ gỡ khó một phần thanh khoản cho các doanh nghiệp bất động sản |
Giảm áp lực đáo hạn trái phiếu nhưng vẫn chưa gỡ được nút thắt
Với Thông tư 03, thị trường trái phiếu doanh nghiệp sẽ cũng được giải tỏa phần nào khi đã hoãn thi hành Khoản 11 Điều 4 Thông tư 16/2021, đồng nghĩa với việc tiếp tục cho phép ngân hàng được quyền mua TPDN chưa niêm yết (có điều kiện kèm theo).
Các chuyên gia kinh tế cho rằng, Thông tư 03 sẽ cho phép các ngân hàng chủ động, linh hoạt mua lại trái phiếu của nhà đầu tư cá nhân, qua đó tăng tính thanh khoản cho thị trường, giảm áp lực đáo hạn trái phiếu, cũng là cách để tăng vai trò tạo lập thị trường của ngân hàng.
Thực tế, quý I/2023, sức cầu của thị trường TPDN vẫn phụ thuộc vào ngân hàng, trong bối cảnh nhà đầu tư cá nhân tháo chạy. Báo cáo của Bộ Tài chính cho thấy, trong quý I/2023, nhà đầu tư tổ chức chiếm 99,99% bên mua, trong đó ngân hàng là 77%.
Tuy nhiên, một trong những điểm tắc nghẽn của thị trường là ở quy định ngân hàng không được mua lại ngay TPDN chưa niêm yết sau khi bán.
Ông Nguyễn Quang Thuân, Chủ tịch FiinGroup cho rằng, quy định trên có ý nghĩa nhiều nhất với các tổ chức tín dụng trong bối cảnh áp lực mua lại trái phiếu thời gian vừa qua khi nhà đầu tư yêu cầu tất toán trước hạn.
Điều này sẽ tháo gỡ áp lực mà một số tổ chức tín dụng đang gặp phải do trước đó đã phân phối cho nhà đầu tư trong khi tổ chức phát hành gặp khó khăn về dòng tiền và không thể mua lại. Quy định này cũng rất hợp lý trong bối cảnh thị trường thứ cấp tập trung trên HNX chưa đi vào hoạt động.
Tuy vậy, với doanh nghiệp phát hành, Thông tư 03 chưa tháo gỡ được vướng mắc lớn nhất hiện nay của thị trường TPDN.
Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM cho rằng, Thông tư 03 vẫn chưa cho phép tổ chức tín dụng được mua TPDN phát hành với mục đích cơ cấu nợ trong khi đây là mong muốn lớn nhất của doanh nghiệp bất động sản hiện nay (phát hành TPDN để đảo nợ).
Ngoài ra, thời gian tạm hoãn quy định trên (8 tháng), theo ông Châu là quá ngắn, chưa đủ để thị trường vượt qua khó khăn.
Do đó, đại diện các doanh nghiệp bất động sản đề nghị NHNN tiếp tục bãi bỏ quy định cấm tổ chức tín dụng được mua TPDN phát hành với mục đích cơ cấu lại các khoản nợ của chính doanh nghiệp phát hành để bảo đảm sự phù hợp với khoản 2, Điều 1, Nghị định 65/2022/NĐ-CP.
Hiện gánh nặng trái phiếu đáo hạn những tháng cuối năm vẫn đang rất lớn. Theo ước tính của FiinRatings, trái phiếu doanh nghiệp bất động sản năm nay lên tới khoảng 120.000 tỷ đồng.
Từ đầu năm đến nay, thị trường đã chứng kiến hàng chục doanh nghiệp bất động sản mất khả năng thanh toán.
Trong khi đó, sau khi bất ngờ sôi động trở lại trong tháng 3 thì suốt 3 tuần đầu tháng 4/2023, thị trường TPDN lại rơi vào trầm lắng, không ghi nhận bất kỳ đợt phát hành nào.
Các chuyên gia cũng nhận định sự sôi động trở lại của thị trường trong tháng 3 chủ yếu đến từ các doanh nghiệp ít tên tuổi và cũng không loại trừ mục đích cơ cấu nợ.
