Chất quê trong không gian, nhịp sống thì dường như không giữ được nhiều ở vùng ngoại ô Canh Nậu, Thạch Thất (Hà Nội) này, nhưng hình ảnh một phiên chợ quê vẫn còn đâu đó trong cảnh quanh gánh tấp nập ra vào chợ. Chợ họp ở sân đình làng. Một khung cảnh đậm hồn quê Việt giờ chỉ đọng lại ở góc chợ này thì phải. Cái khung cảnh làng quê ấy, không gian sinh hoạt công cộng ấy, được mái hiên cổ kính của sân đình bao phủ, và những phiến gạch cổ được lát dưới sân như gột lại hồn cốt cho chợ phiên vùng quê ở nơi này.
Chợ phiên Canh Nậu xưa nay có đủ cả nông sản, rau dưa, thịt cá… Và cũng từ xưa đến nay đều như thế, vẫn những mẹt chuột thui vàng căng xếp tăm tắp trên mẹt, mới nhìn vào đã muốn sà xuống hỏi mua. “Người ta ra chợ mua rau. Tôi đây đến chợ tìm thau chuột đồng. Chuột Canh Nậu như cá mới đánh. Như gà mới mổ, như cu (chim câu) ra ràng”. Thế đấy, đã là đặc sản vùng miền thì nó ngon và thú vị trong từng nếp nghĩ của người bản địa.
Đó là tiểu văn hóa nhưng lại đại diện cho nếp sinh hoạt nói được lên nét đặc trưng của vùng quê nơi đây. Người Canh Nậu ra chợ không thể bỏ qua mẹt chuột thui thơm phức. Chuột thui cả con, căng tròn, béo múp. Cô bán hàng vừa mắng, vừa lạnh lùng cũng đắt khách hơn cả cô mặt cười tươi tỉnh mà bán thứ hàng khác. Có khi chỉ quay đi, trở lại đã hết mẹt chuột đầy rồi. Còn cô kia dọn ra lại mang hàng về ấy chứ… Chợ mà thiếu chuột đố đông hơn được đấy.
Rồi thì bận việc đồng áng, ra chợ muộn chạy tất tả ngược xuôi để tìm mẹt chuột còn lại. Hôm xui, ra muộn không kịp mua thì mặt ngắn tũn mà buồn vì phải đổi món khác. Ở Canh Nậu có phải ai cũng giỏi săn chuột đâu. Mà người giỏi đến mấy thì việc săn được chuột cũng không thể đều đặn được đầy giỏ mỗi buổi được. Vì thế “cháy chợ” chuột thui là chuyện thường ở chợ chiều Canh Nậu. Khổ nỗi cho người tinh miệng, chuột ngày càng ít, nhưng người tìm đến “ẩm thực chuột Canh Nậu” để thưởng thức thì không chỉ dân số trong cả xã, mà còn nhiều nơi biết khác, cũng tìm đến mua…
Đã là chợ phiên sao không họp sáng cho đồ tươi ngon, cho người đi chợ sớm chuẩn bị cho mâm cơm gia đình thịnh soạn? Thế thì còn gì là chợ đặc biệt! Người già trong vùng lý giải, chuột thì săn từ sáng đến giữa chiều, được bao nhiêu mang đốt than rơm lên thui để kịp mang ra chợ. Chuột săn đêm hiếm và khó. Với lại, người nhà nông thường làm việc từ tinh sương cho đến trưa là về nghỉ, chiều ra đồng chỉ làm việc phụ. Thế nên chợ họp sớm thì lấy ai họp.
Gánh chuột đi chợ phiên
Một chợ quê đặc biệt ở Canh Nậu
Chợ phiên dân dã là nét vắn hóa riêng của vùng. Ngoài hàng hóa từ nơi khác,
chợ luôn có đặc sản bản địa
Chợ Canh Nậu chỉ họp chiều
Chuột thui vàng là đặc sản của chợ Canh Nậu
Chuột bán theo ký, hoặc bán theo con, tùy to nhỏ, dao động chừng 5- 7 nghìn đồng/con
Hàng chuột thui luôn đắt khách hơn những mặt hàng khác
Một cụ già chọn chuột để mua
Có nhiều người nơi khác về chợ Canh Nậu mua chuột để "xuất" cho nhà hàng
Chuột đồng săn khó, nhưng bao đời nay chợ Canh Nậu vẫn không thể không có mặt hàng chuột
Chuột như nét văn hóa riêng gắn với chợ phiên ở Canh Nậu
Hàng chuột thui bày bán chiếm đa phần mặt hàng trong chợ Canh Nậu
