- Khẳng định vai trò, nâng tầm vị thế của Việt Nam suốt 28 năm tham gia ASEAN
- Vị thế quốc tế ngày càng tăng cao của Việt Nam
Gần 100 nước sẽ dự Lễ mở ký Công ước Hà Nội
Trong các ngày 25 và 26-10, tại Hà Nội sẽ diễn ra Lễ mở ký Công ước LHQ về chống tội phạm mạng (Công ước Hà Nội) với chủ đề “Chống tội phạm mạng - Chia sẻ trách nhiệm - Hướng tới tương lai”. Đây là sự kiện có quy mô toàn cầu, số lượng quốc gia tham dự rất đông đảo. Chủ tịch nước Lương Cường sẽ chủ trì Lễ mở ký Công ước. Tổng thư ký LHQ Antonio Guterres cùng lãnh đạo cấp cao của gần 100 quốc gia, hơn 100 tổ chức quốc tế và khu vực sẽ tham dự. Trong khuôn khổ Lễ mở ký sẽ diễn ra phiên thảo luận toàn thể và tọa đàm cấp cao, cùng hội nghị bên lề về hợp tác quốc tế phòng chống tội phạm mạng. Ngoài ra còn có triển lãm chuyên ngành an ninh mạng và công nghệ thông tin, với sự tham dự của nhiều doanh nghiệp và tập đoàn công nghệ lớn toàn cầu.
 |
Họp báo quốc tế về lễ mở ký Công ước Liên hợp quốc về chống tội phạm mạng - Công ước Hà Nội |
Trong kỷ nguyên số, tội phạm mạng không chỉ là thách thức của riêng một quốc gia, mà còn là hiểm họa toàn cầu, đe dọa an ninh, ổn định chính trị, kinh tế và đời sống xã hội. Tội phạm mạng gia tăng cả về quy mô, mức độ phức tạp và phạm vi tác động đã gây thiệt hại cho kinh tế thế giới khoảng 8.000 tỷ USD trong năm 2023 và dự báo lên đến 10.500 tỷ vào năm 2025, lớn hơn GDP của hầu hết các nền kinh tế lớn nhất toàn cầu.
Ở Việt Nam, theo Thiếu tướng Lê Xuân Minh - Cục trưởng Cục an ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, tội phạm mạng diễn biến phức tạp về quy mô, tính chất cũng như mức độ ảnh hưởng, với hơn 100.000 vụ tấn công mạng, sự cố mạng. Các nhóm tội phạm trên không gian mạng đang chuyển hình thái từ các cuộc tấn công nhỏ lẻ, đơn giản, sang có tổ chức, có tính quốc tế cao, tấn công vào hệ thống trọng yếu của các quốc gia, doanh nghiệp quan trọng trong nền kinh tế. Tội phạm lừa đảo trên không gian mạng cũng diễn biến phức tạp, nhất là loại tội phạm có cấu kết, liên quan giữa các quốc gia.
Thực trạng đó đặt ra yêu cầu cấp bách cho các nước tăng cường hợp tác quốc tế và xây dựng khuôn khổ pháp lý toàn cầu để ứng phó với mối nguy hại này. Từ năm 2019, LHQ đã khởi xướng việc xây dựng Công ước về chống tội phạm mạng, văn kiện đầu tiên mang tính bao trùm của LHQ trong lĩnh vực này. Việt Nam cùng các quốc gia thành viên của LHQ đã ủng hộ khởi động tiến trình đàm phán văn kiện. Sau 8 phiên đàm phán chính thức và 5 phiên họp giữa kỳ kéo dài khoảng 30 tháng (từ tháng 2-2022 đến tháng 8-2024), Đại hội đồng LHQ đã chính thức đồng thuận thông qua Công ước vào ngày 24-12-2024, hứa hẹn trở thành một “công cụ pháp lý quan trọng có tính phổ quát, bao trùm toàn cầu” cho tất cả các quốc gia thành viên hợp tác phòng, chống tội phạm mạng.
Công ước gồm 9 chương, 71 điều, là kết quả của gần 5 năm thương lượng liên tục và kéo dài giữa các quốc gia thành viên, nhằm xây dựng một khuôn khổ pháp lý đa phương toàn diện để đấu tranh với tội phạm trên không gian mạng. Lễ mở ký là một bước trong quy trình pháp lý liên quan đến ban hành và thực thi công ước quốc tế. Đây là giai đoạn khi văn bản Công ước được công bố và các quốc gia được mời ký kết nhằm thể hiện ý định tham gia vào Công ước trong tương lai. Công ước Hà Nội sau khi được ký kết, phê chuẩn sẽ tạo hành lang pháp lý mới để các quốc gia cùng chung tay chống tội phạm mạng, cùng chia sẻ thông tin tội phạm, chia sẻ về dấu hiệu các loại tội phạm cũng như trong điều tra, xử lý tội phạm, tài sản do phạm tội mà có, cũng như trong dẫn độ tội phạm.
Sau lễ mở ký tại Hà Nội, các thành viên tham gia Công ước Hà Nội có thể tiếp tục ký tại trụ sở LHQ cho đến ngày 31-12-2026.
Công ước đa phương đầu tiên gắn với địa danh Việt Nam
Đây là lần đầu tiên một công ước đa phương toàn cầu, liên quan lĩnh vực đang được cộng đồng quốc tế quan tâm, được gắn với một địa danh của Việt Nam, đó là thủ đô Hà Nội. Với phương châm nâng tầm đối ngoại đa phương, Việt Nam luôn xác định tích cực, chủ động tham gia định hình các khuôn khổ pháp lý quốc tế để bảo đảm tốt nhất lợi ích của quốc gia. Việt Nam đã tích cực ủng hộ sáng kiến xây dựng Công ước LHQ về chống tội phạm mạng ngay từ khi nó được khởi xướng năm 2019. Trong giai đoạn 2022-2024, đoàn liên ngành của chính phủ với nòng cốt là Bộ Công an và Bộ Ngoại giao tham dự đầy đủ 8 vòng đàm phán.
Trong quá trình đàm phán, Việt Nam đảm nhiệm vai trò điều phối thương lượng một số điều khoản quan trọng. Việt Nam đã góp phần đưa vào Công ước những nguyên tắc cơ bản, bảo đảm lợi ích chung của tất cả các quốc gia trong hợp tác chống tội phạm mạng, bao gồm: tôn trọng chủ quyền, độc lập quốc gia, không can thiệp công việc nội bộ và tuân thủ luật pháp quốc tế. Những đóng góp tích cực của Việt Nam đã nhận được sự ủng hộ cao của cộng đồng quốc tế. Kết quả là đã có một công ước hoàn chỉnh, bảo đảm phù hợp lợi ích quốc gia và khuôn khổ pháp luật của Việt Nam.
Việc Thủ đô Hà Nội được ghi nhận trong lời văn của Công ước phản ánh sự ghi nhận của cộng đồng quốc tế với quá trình đóng góp của Việt Nam khi xây dựng Công ước. Đây cũng là sự ghi nhận với quá trình Việt Nam đóng góp vào sự phát triển của các quy phạm, quy định luật pháp quốc tế, tạo thành hành lang pháp lý tiến bộ, đảm bảo quan hệ giữa các nước được tiến hành trên cơ sở bình đẳng, hợp tác cùng có lợi, cùng chung tay giải quyết các vấn đề toàn cầu.
Việt Nam cũng đã vận động bài bản và quyết liệt để đăng cai Lễ mở ký Công ước tại Hà Nội. Qua việc tổ chức sự kiện đa phương quan trọng này, Việt Nam mong muốn thể hiện vai trò một đối tác tin cậy, tiếp tục khẳng định nỗ lực và cam kết mạnh mẽ trong thúc đẩy hợp tác đa phương. Việt Nam đang nỗ lực cao nhất để Lễ mở ký được tổ chức trang trọng nhất, theo đúng tiêu chuẩn của LHQ, bảo đảm sự tham gia đông đảo của các quốc gia thành viên, các tổ chức quốc tế, tổ chức xã hội và các tập đoàn công nghệ liên quan.
Công tác chuẩn bị cho Lễ mở ký đang được Việt Nam tích cực chuẩn bị. Thủ tướng Chính phủ đã ký quyết định thành lập Ban Chỉ đạo Lễ mở ký Công ước Hà Nội cùng Ban Thư ký thường trực và 6 Tiểu ban giúp việc Ban Chỉ đạo. Tháng 5-2025, Bộ Công an đã thành lập Tiểu ban an ninh, trật tự, ban hành Kế hoạch tổng thể bảo đảm an ninh, trật tự Lễ mở ký Công ước; xác định các nhiệm vụ trọng tâm và phân công trách nhiệm rất cụ thể cho Công an hơn 30 đơn vị, địa phương; thiết lập cơ chế chỉ đạo, chỉ huy, phối hợp hiệp đồng chặt chẽ giữa các đơn vị.
Đến nay, công an các đơn vị, địa phương liên quan đã thành lập Ban Chỉ đạo, ban hành và khẩn trương triển khai khoảng 100 kế hoạch, phương án bảo đảm an ninh, trật tự, với mục tiêu xuyên suốt là chủ động phòng ngừa, ngăn chặn, vô hiệu hóa từ sớm, từ xa, từ cơ sở các yếu tố, nguy cơ ảnh hưởng đến an ninh, an toàn trong suốt quá trình chuẩn bị, tổ chức Lễ mở ký Công ước, không để xảy ra đột xuất, bất ngờ theo đúng chủ trương, quan điểm chỉ đạo của Đảng, Nhà nước.
