Người được đặc xá cần quản lý và định hướng tích cực
(ANTĐ) - Trong những năm qua, Đảng, Nhà nước và Chính phủ ta rất quan tâm công tác đặc xá, đặc biệt Luật Đặc xá đã được Quốc hội thông qua ngày 21-11-2007. Công tác đặc xá đã thể hiện rõ ràng quan điểm khoan hồng, nhân đạo của Đảng và Nhà nước ta.
Các phạm nhân lao động cải tạo tại Trại giam Hoàng Tiến |
Từ năm 2000 đến nay đã có gần 100.000 người được đặc xá, tha tù trước thời hạn trở về địa phương, được các ngành, các cấp giúp đăng ký hộ khẩu, cấp CMND, giúp họ có công ăn việc làm ổn định, phấn đấu tiến bộ. Hầu hết số người được đặc xá về địa phương đều chấp hành tốt chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước và hướng thiện. Tuy nhiên, con số hơn 4.000 người được đặc xá có hành vi vi phạm pháp luật trở lại, trong đó có hơn 2.000 người có hành vi tái phạm bị xử lý hình sự cũng là con số rất đáng lưu tâm.
Niềm vui trong ngày được đặc xá |
Nguyên nhân cơ bản của tình trạng này là nhiều người được đặc xá trở về địa phương thì gia đình hắt hủi hoặc tan vỡ, không có công ăn việc làm, khó hòa nhập lại cộng đồng nên mặc cảm, nảy sinh tư tưởng chán nản, buông xuôi. Một số lại ham chơi, lười lao động nên lại tái vi phạm pháp luật, cá biệt có trường hợp do mâu thuẫn cá nhân từ trước, khi được đặc xá ra tù, trở về địa phương lại tìm cách trả thù. Điển hình là vụ Trần Xuân ánh, sinh năm 1982, bị kết án 5 năm tù về tội hiếp dâm, được đặc xá ngày 17-1-2009 tha về 608 tập thể Thịnh Liệt, Hoàng Mai, Hà Nội song lại về cư trú tại phòng 508 G2 Tập thể Học viện Ngân hàng (nơi ở của bố mẹ) và đến ngày 4-2-2009 thì ánh lại cầm đầu nhóm 7 đối tượng tổ chức gây án trả thù tại 23 Đoàn Thị Điểm, quận Đống Đa.
Bên cạnh đó, rất nhiều người được đặc xá, trong Giấy chứng nhận đặc xá ghi về một địa chỉ nhưng họ lại về địa chỉ khác, không khai báo với công an và chính quyền địa phương nên rất khó khăn cho công tác quản lý, giáo dục người được đặc xá. Các thủ tục khai báo, trình diện, tiếp nhận người được đặc xá ở nhiều nơi còn chậm, gây phiền hà, vì vậy ảnh hưởng đến các hoạt động quản lý của các cơ quan chức năng như quản lý tạm trú, tạm vắng, cấp, đổi giấy tờ tùy thân… Công tác quản lý, phối hợp quản lý của các cơ quan chức năng, các ban ngành đoàn thể ở địa phương đối với người được đặc xá còn thiếu thống nhất, lỏng lẻo nên hiệu quả chưa cao… Do vậy, tại nhiều nơi rất dễ dẫn đến tình trạng người được đặc xá trở về địa phương thiếu sự quản lý, giáo dục, định hướng và giúp đỡ cần thiết, dễ tái sa vào con đường vi phạm pháp luật, thậm chí gây án nghiêm trọng hoặc đặc biệt nghiêm trọng, gây phức tạp cho tình hình an ninh trật tự tại cơ sở.
Ngày 8-7-2009, Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết đã ký Quyết định 1002/2009/QĐ-CTN về việc thực hiện đặc xá tha tù trước thời hạn cho những người bị kết án phạt tù có thời hạn, tù chung thân (Đợt 2 năm 2009). Ngay sau đó, ngày 10-7, Phó Thủ tướng Trương Vĩnh Trọng - Chủ tịch Hội đồng tư vấn đặc xá Trung ương đã ký văn bản hướng dẫn triển khai thực hiện Quyết định của Chủ tịch nước.
Dự kiến, sẽ có hàng nghìn người đang chịu án tù trong các trại giam do Bộ Công an và Bộ Quốc phòng quản lý đủ tiêu chuẩn sẽ được xem xét đặc xá trong đợt này. Sẽ có hàng nghìn người được tha tù trước thời hạn trở về địa phương do vậy, các địa phương, các ban ngành chức năng cần có sự phối hợp và chuẩn bị kỹ lưỡng nhằm thực hiện tốt công tác đặc xá cũng như quản lý, giúp đỡ định hướng tốt cho người được đặc xá nhằm giúp họ sớm tái hòa nhập cộng đồng, không tái vi phạm pháp luật, có những đóng góp, cống hiến tốt cho gia đình, địa phương và xã hội.
Các lực lượng chức năng phải nắm được địa điểm trở về, sinh hoạt, cư trú của người được đặc xá nhằm có biện pháp hỗ trợ, giúp đỡ cũng như theo dõi quá trình tái hòa nhập của họ, kịp thời phát hiện, ngăn chặn những biểu hiện vi phạm pháp luật. Đồng thời, trong bối cảnh khủng hoảng kinh tế toàn cầu, nền kinh tế đất nước đang gặp nhiều khó khăn, vấn đề việc làm hết sức khó khăn thì việc quan tâm, tạo điều kiện cho người được đặc xá có công ăn việc làm ổn định, tự nuôi sống bản thân, đóng góp cho gia đình, tránh tình trạng “nhàn cư vi bất thiện”, để họ có niềm tin vào bản thân và cuộc sống là hết sức cần thiết, đó cũng là biện pháp góp phần phòng tránh những hành vi vi phạm pháp luật, giữ gìn an ninh trật tự ở cơ sở.
Phạm Vũ