Muôn màu ảnh dạo Hà thành
Bài 1: Trần tình của người trong cuộc
(ANTĐ) - Ảnh dạo không phải bây giờ mới có, nhưng có lẽ chưa bao giờ ảnh dạo Hà thành lại sôi động đến thế. Kể từ khi kỹ thuật số chiếm lĩnh nghệ thuật ảnh, một em bé lên năm cũng đã có thể chụp được “bức ảnh để đời”, người thợ chụp ảnh dạo đã thực sự trở thành “phó nháy” theo đúng nghĩa của nó.
Ảnh dạo là cách người ta dùng để chỉ những người mưu sinh bằng nghề chụp ảnh trên đường phố hay tại các điểm du lịch. Những tưởng chốn “phồn hoa đô hội” như Hà Nội, có quá nhiều “góc” để khai thác, trở thành những tấm ảnh đắc ý của những “người mẫu bị lôi kéo” (đa phần do được “tư vấn nhiệt tình” bởi các bác phó nháy nên họ mới chụp ảnh - PV), nhưng kể từ khi kỹ thuật số “lấn át” kỹ thuật chụp ảnh truyền thống thì các “nghệ sỹ ảnh dạo” cũng phải gồng mình lên để tìm khách. Và câu chuyện về ảnh dạo Hà thành cũng chưa bao giờ lại có thể rôm rả đến thế.
Dạo từ ngoài phố
Trên bất kỳ tuyến phố nào của trung tâm Hà Nội, rất có thể bạn sẽ nhận được lời mời chụp hình lưu niệm của các nhiếp ảnh gia đường phố. Nói như thế không phải họ không có kỹ thuật cao để chụp những bức ảnh có tính nghệ thuật. Nhưng vì mưu sinh, chiếc máy ảnh đã trở thành “cần câu cơm” cho cuộc sống hàng ngày.
Chụp ảnh dạo tại khu vực Bờ Hồ đến nay đã được gần 20 năm, ban đầu từ chiếc máy phim “cổ lỗ sĩ”, cho đến “em” Nikon D80 là cả một quá trình lăn lộn với nghề. Ngày nắng cũng như ngày mưa, khoảng 8 giờ sáng là chị Liên đã có mặt tại Hồ Hoàn Kiếm, bắt đầu một ngày làm việc với nhiều may rủi. “May thì có khách chụp nhiều, còn rủi thì ngồi ngắm hồ cả ngày”- chị Liên chia sẻ.
 |
| Các phó nháy "mỏi mòn" chờ đợi khách |
Nghề này cũng phập phù lắm, hôm thì làm không hết việc, nhất là các ngày lễ, ngày Tết, hôm thì cả ngày ngồi ngáp ruồi ngắm thiên hạ qua lại thôi- chị Oanh, một đồng nghiệp của chị Liên nói thêm vào.
Nhớ về một thời vàng son của nghề chụp ảnh dạo, anh Linh (chụp ảnh ở khu vực Lăng Bác) cho biết: Trước đây khi còn chụp bằng máy phim thì anh em thợ chụp ảnh còn được coi trọng vì biết nghề, còn bây giờ, như anh thấy, một đứa trẻ lên năm đã có thể cầm máy ảnh kỹ thuật số để chụp, chưa kể điều kiện kinh tế khá giả nhà nào cũng tự sắm cho mình những chiếc máy ảnh “xịn” mà bất cứ anh thợ chụp ảnh dạo nào cũng phải mơ ước.
Chụp ảnh dạo không phải cứ biết chụp, có máy là chụp được mà còn phải có… duyên nữa. Không phải tôi mê tín, nhưng hôm nào vô duyên thì thật là khó chụp được kiểu nào, cho dù mình cũng rất nhiệt tình mời chào khách- anh Linh cho biết thêm.
Dạo đến hội nghị, trường học
Cuộc đua sản lượng không chỉ diễn ra ở ngoài phố mà các hội nghị, trường học… cũng luôn là mục tiêu của cánh thợ chụp ảnh dạo.
Ở các trường học, “đến hẹn lại lên”, cánh thợ chụp ảnh dạo đã “bắt mối” từ trước lại xách đồ nghề đến “thăm” các thầy cô nhân dịp khai trường hoặc bế giảng năm học. Khi đó, mỗi lớp lại có một kiểu ảnh tập thể dành cho tất cả mọi thành viên mà kinh phí là do cha mẹ các em đóng góp. Một kiểu ảnh chụp tập thể lớp rồi in ra cho các em như thế này cũng không được lãi bao nhiêu tiền, chẳng qua là vì mối quan hệ từ trước và cũng là lấy số lượng bù chất lượng thôi - anh Bình, một thợ chụp ảnh dạo tại các trường học cho biết. "Thỉnh thoảng các em chụp ảnh lưu niệm riêng của lớp, hoặc chụp ảnh thẻ thì tôi lại phục vụ, nhưng cũng không đáng kể" - anh Bình nói thêm.
Cũng không thường xuyên như chụp ảnh cho các nhà trường, nhưng xem ra chụp ảnh dạo tại hội nghị thì “hiệu quả” hơn hẳn. Tại các hội nghị tổng kết toàn quốc, hội nghị triển khai công tác ngành thậm chí là Hội nghị… họp mặt đồng hương hoặc bất kỳ hội nghị nào có thể “tác nghiệp” được là đều có mặt các bác phó nhòm này ngay tức thì. Và họ tác nghiệp xem ra chuyên nghiệp cũng không thua kém đội ngũ phóng viên là bao. Cũng tay chụp, tay giấy bút ghi ngay địa chỉ, số điện thoại của các “đại biểu khách hàng”. Mà việc nào cũng nhoay nhoáy, thể như là họ có ba đầu sáu tay vậy.
|
| "Xông" thẳng vào Hội nghị |
Không thể nhớ hết các hội nghị tôi đã chụp, vì Hà Nội là Thủ đô của cả nước nên hầu như các Hội nghị đều tập trung về đây, vì thế cơ hội để kiếm tiền từ túi các đại biểu tham dự hội nghị cũng không phải là quá khó- chị Hương Anh (Ba Đình) tâm sự. Vì hầu hết các đại biểu đều muốn ghi lại những tấm hình kỷ niệm về Thủ đô dự Hội nghị, hoặc là chụp ảnh lưu niệm với lãnh đạo Đảng, Nhà nước, các Bộ, Ngành. (cười)
Khi được hỏi làm sao có thể vào được các hội nghị mà đến ngay cả phóng viên báo chí cũng không phải ai cũng có thể vào, chị Hương Anh cười: chắc tại chúng tôi ra vào các hội nghị nhiều quá nên họ quen mặt chăng? Nhưng cũng có những hội nghị có lãnh đạo cấp cao hoặc tính chất quan trọng thì đành chịu. Thôi thì lại chờ khi đại biểu đi “dạo phố” thì mình chụp sau vậy.
Thậm chí dạo đến tận tư gia
"Nếu bạn cần chúng tôi phục vụ, nếu bạn không cần chúng tôi cũng phục vụ" - đó là “slogan” của không ít “nhiếp ảnh gia đường phố” khi tác nghiệp tại tư gia của khách hàng. Và cách mà họ phục vụ cũng không giống ai!
Không phải lúc nào khách hàng cũng có điều kiện đến với mình; mà đi như thế này mới thấy khách hàng tiềm năng còn nhiều lắm, anh Thắng (người Phú Thọ, hành nghề chụp ảnh dạo phục vụ tại nhà đã được gần 5 năm - PV) cho biết. Thường thì chúng tôi đi đến các gia đình và mời họ chụp ảnh lưu niệm, sau đó hẹn ngày quay lại trả (thường là 3-4 ngày) rồi mới lấy tiền. Không phải nhà nào cũng chụp, nhưng một ngày chỉ cần chụp được 5-10 kiểu ảnh thì đã vui lắm rồi.
Khác hẳn với ảnh dạo lấy ngay, thường không có sự xử lý cẩn thận, ảnh dạo tại gia luôn mang đến sự hài lòng cho khách hàng bởi sau khi chụp, tất cả những gì không đẹp, chưa vừa ý đều sẽ được kỹ thuật photoshop (phần mềm chỉnh sửa ảnh chuyên nghiệp) “cắt tỉa” đến nơi đến chốn. Thậm chí nhà bạn không đẹp ư? Nhà bạn không sang trọng ư? Chuyện nhỏ! Bạn sẽ được đứng trong một không gian mới, lộng lẫy và lung linh như cung điện của nhà vua trong câu chuyện cổ tích. Và tất nhiên, giá của tấm ảnh đó cũng khác bình thường.
Một bức ảnh như thế khách hàng thường phải trả 150-200 nghìn đồng (tuỳ theo kích thước của ảnh, nhưng thường là 35x50 hoặc 40x60); sau khi trừ các chi phí thì chúng tôi chỉ còn được khoảng 30-50 nghìn đồng - anh Thắng nói. Hầu hết khách hàng đều tỏ ra hài lòng với sự phục vụ của chúng tôi, bởi xét đến cùng, có phải tự nhiên lúc nào đó họ cũng đi chụp ảnh được đâu. Và với những tấm hình được xử lý cẩn thận như ảnh cưới, giá thành thậm chí còn thấp hơn khi chụp tại các Lab chuyên nghiệp, thì chúng tôi cũng còn đất sống đấy chứ.
Đúng là ảnh dạo cũng muôn màu như cuộc sống đang hàng ngày vận động. Họ, những người hành nghề chụp ảnh dạo, cũng chỉ mong muốn được hàng ngày lưu giữ cho khách hàng những khoảnh khắc mà phải nhiều năm sau nhìn lại mới thấy quý và đáng trân trọng biết bao. Vậy còn những khách hàng - họ nói gì?
(Còn nữa)
Song Nguyên
