Theo bản án sơ thẩm số 11 ngày 21-2-2012 của TAND quận Dương Kinh: Chiều 8-8-2011, Đinh Phương Toản (SN 1990 trú tại thôn Thanh Lãng, xã Quảng Thanh, huyện Thủy Nguyên) mua 2 gói ma túy, 1 bộ đồ dùng để sử dụng ma túy gồm 1 tẩu thủy tinh, 1 ống hút bằng nhựa với giá 1,5 triệu đồng. Khoảng 20h cùng ngày, Toản ra khu vực đường mới xã Quảng Thanh, ngồi chơi với bạn là Đỗ Đức Hiền, Đặng Văn Vinh, Nguyễn Đức Thịnh và Đặng Văn Hải đều trú tại xã Quảng Thanh.
Chơi được một lúc thì Đặng Văn Minh (SN 1982 trú tại Thanh Lãng, xã Quảng Thanh) và Trần Hữu Toàn đi xe ô tô nhãn hiệu Innova BKS 16M-3940 đến, rủ đi Đồ Sơn chơi (Toàn thuê Minh lái xe chở đi chơi). Trên đường đi, Toản lấy ma túy đá ra sử dụng ngay trên xe ô tô. Sau đó, Toản bảo “ai thích thì chơi”, thấy vậy Hiển, Vinh, Thịnh, Hải lần lượt sử dụng. Đến 2h sáng ngày hôm sau (9-8-2011), Minh điều khiển xe ô tô về đến khu vực Đồn Riêng thuộc phường Hòa Nghĩa, quận Dương Kinh thì dừng xe lại để mua hải sản, do lúc đó còn sớm chưa cửa hàng nào mở cửa nên tất cả ngồi chờ thì bị tổ tuần tra công an quận Dương Kinh bắt giữ.
Hành vi trên của Toản bị cáo buộc phạm vào tội “Sử dụng trái phép chất ma túy” theo Điều 197 BLHS, còn Minh cũng bị cáo buộc phạm tội “Chứa chấp sử dụng trái phép chất ma túy” theo Điều 198 BLHS. Ngày 21-2-2012, TAND quận Dương Kinh mở phiên tòa xét xử và tuyên phạt Toản 8 năm tù, Minh 7 năm 6 tháng tù cùng hình phạt bổ sung là 50 triệu đồng cho mỗi bị cáo.
Điều đáng nói, tại phiên toà sơ thẩm này, bị cáo Toản khai “Khi xe đến Trịnh Xá thì bị cáo bỏ ma tuý ra sử dụng và không nói với ai ở bên cạnh. Minh biết hay không thì bị cáo không biết. Sử dụng xong thì bị cáo nói “Ai thích sử dụng thì chơi”. Trong khi đó, Minh khai: “Toàn bảo thuê xe ra Đồ Sơn chơi. Không thoả thuận giá cả mà về đưa bao nhiêu thì đưa”. Như vậy, việc các đối tượng sử dụng ma tuý trên xe ô tô đã không có sự đồng ý từ trước của lái xe Minh. Trước khi khởi hành, Minh không biết trước việc Toản mang ma tuý cùng tẩu, ông hút lên xe của mình để sử dụng ngay trên đường đi.
Lý giải về việc không can ngăn khách sử dụng ma tuý trên xe, Minh khai tại Cơ quan điều tra: “Khi tôi quay xuống dưới xin thuốc thì biết các đối tượng sử dụng ma tuý… Tại thời điểm tôi biết thì họ cũng sử dụng rồi. Bản thân tôi cũng do quan hệ bạn bè nên cả nể, không can ngăn. Tôi cũng nghĩ rằng thần kinh của người đã sử dụng may tuý không được ổn định nên tôi lo sợ khi can ngăn thì họ sẽ có những biểu hiện hoặc hành vi khác thường đối với tôi. Đồng thời, biện minh cho hành vi của mình là “cả nể” và “lo sợ”
Theo quy định tại Thông tư 17/2007/TTLB- BCA- VKSNDTC- TANDTC- BTP thì việc “để mặc” sử dụng trái phép chất ma tuý chỉ cấu thành tội phạm khi có hai lần sử dụng trái phép chất ma túy trở lên hoặc để mặc cho nhiều người sử dụng trái phép chất ma túy. Trong vụ án này, tình tiết “đối với nhiều người” đã là tình tiết để Toà định tội nhưng không hiểu sao vẫn được dùng làm tình tiết định khung tăng nặng(!?).
Do vậy, để làm sáng tỏ hành vi phạm tội của Minh, cần phải làm rõ có phải Minh đã “lờ” cho các đối tượng thuê xe, sử dụng ma tuý? Vì khi Minh phát hiện vụ việc thì đã xảy ra việc sử dụng ma tuý được 1 lúc rồi. Bên cạnh đó, nếu bảo Minh phải “ngăn cản” thì sẽ ngăn cản như thế nào? Minh có điều kiện để ngăn cản hay không? Chẳng lẽ phải bỏ xe lại giữa đường hay đuổi các đối tượng xuống xe để rồi có nguy cơ phải lĩnh các hậu quả khó lường?
Theo Luật sư Tô Năng Như (Đoàn Luật sư Quảng Ninh), khi Minh phát hiện ra việc có người sử dụng ma tuý trên xe ô tô thì sự việc “đã rồi” nên có thể hiểu Minh đã sơ hở nên bị các đối tượng lợi dụng. Lỗi của Minh là lỗi vi phạm hành chính được quy định tại điểm 2 Điều 21 Nghị định 73/2010/NĐ-CP: Người chủ hoặc người có trách nhiệm quản lý nhà hàng, khách sạn, quán trọ, nhà nghỉ, câu lạc bộ, các phương tiện giao thông và các nơi khác do sơ hở, thiếu trách nhiệm để cho người khác lợi dụng sử dụng chất ma túy trong khu vực, phương tiện mình quản lý thì bị phạt tiền từ 2 – 5 triệu đồng. Do vậy, xét xử đúng người đúng tội, hy vọng phiên tòa phúc thẩm này, HĐXX sẽ có một phán quyết công tâm.
