Vùng quê lên “cơn sốt”
Cận cảnh thu mua đỉa
Chưa khi nào người nông dân lại nghĩ con đỉa có giá trị kinh tế đến vậy. Khi thông tin về việc một số thương lái thu gom mua đỉa với giá cao, người dân liền thi nhau đổ xô ra các cánh đồng để bắt đỉa. Chỉ cần một chiếc túi đựng hay một cái tất cũ vứt đi và một cái que để gắp là có thể hành nghề “săn” đỉa ngay lập tức. Vào mùa này, việc bắt đỉa khá dễ dàng bởi mực nước cạn và nắng nóng hầu hết đỉa không chịu được nên bò lên các vạt cỏ trên bờ tránh nắng, người dân chỉ cần chăm chỉ và chịu khó quan sát là có thể bắt chúng dễ dàng.
Chỉ trong mấy ngày nay, con đỉa bỗng trở nên đắt giá và trở thành đề tài nóng hổi ở khắp mọi nơi. Cũng là một nông dân đang hàng ngày săn đỉa bán kiếm tiền, Chị Hà Thị Mai trú tại xã Tiền Phong, huyện Quế Phong cho biết: “Chúng tôi cũng khá bất ngờ khi con đỉa trở nên có giá trị như vậy, mới có người thu mua nên đỉa ở đây đang còn nhiều. Chịu khó thì một ngày mỗi người cũng kiếm được 50 nghìn đồng, nhiều thì cũng phải được 65 - 70 nghìn đồng mà lại đỡ vất vả hơn các công việc làm mướn hay đi đào khoai mài khác”.
Nếu nói về “nghề” săn đỉa thì nó thực sự đem lại mối lợi lớn bởi chẳng cần đầu tư bất cứ một dụng cụ nào mà chỉ tận dụng nhưng vật dụng sẵn có hàng ngày, thậm chí là đồ đã bỏ đi để dùng làm nơi nhốt đỉa. Đối với bà con nông dân thì số tiền 60 - 80 nghìn/ngày đã là nguồn thu nhập khá, góp phần vào đảm bảo cuộc sống. Thế nên, hơn một tháng nay, các nhân lực trong gia đình được huy động đến mức tối đa. Các em học sinh, sáng đi học chiều về lại líu ríu theo chân cha mẹ ra đồng “săn” đỉa.
Thực hư mục đích và hệ quả
Với chừng này đỉa, người dân đã có 65 - 70 nghìn đồng
Chuyện săn đỉa để bán là có thật đang hiển hiện ở người dân nơi đây, nhưng khi hỏi về mục đích của việc thu mua đỉa thì ai cũng lắc đầu không biết hay trả lời theo kiểu “nghe nói là”. Bà Hà Thị He, một người dân chuyên đi thu mua đỉa tại địa phương cho biết: “Họ đặt hàng thì chúng tôi đứng ra thu mua thôi, chứ thực ra cũng không biết chính xác là họ mua để làm gì. Cũng có nghe nói họ thu mua số đỉa này để làm thuốc hay bán sang Trung Quốc gì đấy”. Cũng theo bà He, là một đầu nậu thu gom số đỉa hàng ngày của người dân bắt được, bà chỉ việc cân đong rồi gom lại một chỗ sau đó sẽ có người trực tiếp đến lấy. Công việc nhẹ nhàng nhưng lại cho thu nhập khá cao nên hàng ngày số đỉa mà cơ sở của bà thu mua cũng tăng nhanh chóng.
Không chỉ tại xã Tiền Phong, mà ở các xã lân cận như Mường Nọc, Châu Kim cũng bắt đầu xuất hiện việc thu mua đỉa sống. Nhưng đầu nậu tại các xã này cũng lắc đầu không biết người ta mua đỉa sống với số lượng lớn như vậy để làm gì, và chuyển đi tận đâu. Cùng làm công việc như bà He là bà Lương Thị Dân, một đầu nậu thu gom đỉa tại xã Châu Kim chia sẻ: “Tôi chỉ nghe nói là mua về để làm thuốc và xuất bán sang Trung Quốc thôi chứ mình có biết chính xác đâu”.
Trước mắt, việc thu mua đỉa sống với số lượng lớn, trong khi đỉa lại là con vật hợp với khí hậu của nước ta nên sinh sản nhanh và đem lại nguồn lợi kinh tế khá lớn trước mắt góp phần cải thiện cuộc sống cho người dân. Nhưng về lâu dài, các chuyên gia sinh vật học phân tích, việc này có thể ảnh hưởng đến môi trường sinh thái và sự cân bằng hệ thực vật trong tự nhiên. Từ đó, con người cũng có thể bị ảnh hưởng không nhỏ.
Chưa kể đến trường hợp, khi người dân đang ngày đêm ra sức bắt đỉa, các đầu nậu thu gom với số lượng lớn, đến một ngày, nhỡ số đỉa đó không được chuyển đi mà việc tiêu hủy con đỉa rất phức tạp và khó khăn. Và tình trạng đỉa đã thu gom không bán được dẫn đến thả tràn lan trên các cánh đồng đã xảy ra ở TP Hồ Chí Minh.
Việc có hay không lợi ích về kinh tế của con đỉa cần được sớm làm rõ để người dân có nhận thức về việc săn bắt đỉa, để không chỉ vì món lợi nhuận trước mắt mà có thể gây ra ảnh hưởng lâu dài về môi trường sống. Trước khi mọi việc được làm rõ và giải thích thì hiện nay, trên các cánh đồng không chỉ riêng ở xã Tiền Phong mà ở toàn huyện Quế Phong vẫn đang lên “cơn sốt đỉa”.
