Lên đỉnh mây giăng thưởng cốm Tú Lệ

ANTĐ - Hà Nội thu về hương cốm đưa khắp phố. Ấy là thứ quà dân dã gợi về  thu Hà Nội nhất. Giờ thì những vùng cốm trứ danh của Hà Nội không còn nhiều người làm nữa. Bởi thế, trong nắng sớm, cô hàng cốm nhẹ nhàng ngang qua ngõ nhỏ phố cổ càng làm cho người hoài cổ thương nhớ cái vị thơm dẻo của hạt gạo xanh non đặc trưng riêng ấy. Chợt nhớ ra mảnh đất rẻo cao ta từng đến, cách Hà Nội hơn 300 cây số, cũng có bản làng rộn ràng tiếng chày giã, sàng sảy cốm đón thu. 

Cốm Tú Lệ không dẻo như cốm Vòng ở đất Hà thành, nhưng nó lại có cái “chất” riêng, bởi hấp thụ được khí trời, mây núi, thêm cái không gian thưởng thức mộc mạc. Bản người Thái nằm xen lẫn trong mây bên hông đèo Khau Phạ, Mù Cang Chải, Yên Bái. Ngồi bên bản chon von, ngắm mây lặng lẽ nhuộm trắng sườn đồi rồi nhón từng hạt cốm xanh nhai thật kỹ, khi những hạt cốm xanh kia tan trong miệng, là lúc bạn ngộ ra rằng, việc phải vượt cả chặng đường đèo quanh co kia, chẳng hề vô nghĩa. Mây ở Mù Cang Chải như đưa người có mặt vào trò chơi ú tìm với núi. Lúc bảng lảng, lúc giăng giăng, khoan nhặt hé lộ nấc ruộng bậc thang với cung bậc cảnh sắc bất ngờ. 

Rồi chẳng mấy chốc những bông lúa nếp mà cô gái Thái gặt gùi về đã thành hương cốm mới ngay cạnh chỗ ta đang ngồi. Rời bản. Ta hỏi mua một ít không được, mua nhiều chẳng bán. Cô gái Thái trong bộ váy cóm còn chưa tằng cẩu (gái xuân) cười hiền rồi ấn bọc nhỏ gói bằng lá ráy buộc rơm tươi nhẹ nhàng nói tặng khách thân. Bỏ Tú Lệ ở lại với mây, với bản người Thái ta ngược quốc lộ 32 đắm chìm vào những tuyệt tác của thiên nhiên và con người cùng khắc tạc. Đó là những ruộng bậc thang in hình da báo bởi lúa xanh, chín chưa đồng đều.

Lang thang, thủng thẳng khi đi lúc dừng để thu vào ống kính những tấm ảnh ghi lại chuyến đi đáng nhớ. Mải mê trong nắng thu rồi nghỉ trưa ở huyện lỵ Mù Cang Chải. Ăn bát cơm dẻo với món canh cải mèo xanh, ngọt dễ chịu. Lần đi này, ta không ngược mảnh đất Lai Châu ven trời Tây Bắc mà rẽ ngang đường liên xã Chế Tạo, Mù Cang Chải để băng đến “thiên đường” nhà sàn Pơ Mu hoang sơ. Đó cũng là vùng đất đậm đặc chất của đồng bào Thái trắng của một vùng đất khác, vùng đất thuộc về xã Mường Chiến, Mường La, Sơn La. Và ở đó, mùa này bản người Thái cũng rộn nhịp chày giã cốm bên thung lũng nguyên sơ và đồng bào chỉ cấy lúa nếp tan để mùa thu hương cốm thấm khắp núi rừng.