- Sáng nay, công bố hiện trạng môi trường biển miền Trung
- 4 tháng sau sự cố môi trường do Formosa gây ra: Hệ sinh thái biển miền Trung đang phục hồi tích cực
- Tắm biển thoải mái, ăn hải sản phải chờ?
GS.TS Mai Trọng Nhuận cho biết, hệ sinh thái san hô từ chỗ bị hủy diệt hoàn toàn nay bắt đầu xuất hiện san hô sống, cá con trở về
- Kết quả đánh giá hiện trạng môi trường biển từ Hà Tĩnh đến Thừa Thiên - Huế khẳng định “hầu hết các vùng biển miền Trung là an toàn cho cho hoạt động tắm biển và nuôi trồng thủy sản”. Vậy đâu là cơ sở để đi đến kết luận này, thưa ông?
- Các cơ quan nghiên cứu đã dựa vào một hệ thống phương pháp khoa học trên cơ sở đánh giá đặc điểm tự nhiên thủy động lực vùng biển cũng như nguồn ô nhiễm và khả năng đặc trưng, điều kiện tự nhiên, nguồn ô nhiễm cũng như khả năng tự làm sạch của vùng biển… để thiết kế một hệ thống phương pháp, quan trắc, lấy mẫu, phân tích. Đồng thời, các nhà khoa học đã đối chiếu, tham khảo kinh nghiệm và thẩm định của chuyên gia quốc tế từ khi lấy mẫu, phân tích, xử lý kết quả. Những kết quả phân tích theo không gian và thời gian đều phù hợp với quy luật chung, chứng tỏ kết quả tin cậy.
- Câu hỏi được dư luận đặt ra là sẽ mất thời gian bao lâu để biển miền Trung trở lại như trước khi xảy ra sự cố?
- Cần tiếp tục nghiên cứu đánh giá và xây dựng mô hình mới khẳng định được chính xác thời điểm biển khôi phục lại như xưa. Nhưng với những dẫn chứng hiện có thì hàm lượng các chất ô nhiễm như phenol và xyanua đã giảm rất nhanh, có nơi giảm đến 90% trong thời gian từ tháng 4 đến tháng 8-2016.
Hệ sinh thái san hô từ chỗ bị hủy diệt hoàn toàn, bị tẩy trắng nay bắt đầu xuất hiện san hô sống, cá đã trở về. Điều này cho thấy môi trường hồi phục tốt. Tôi hy vọng rằng, cùng với việc giám sát chặt chẽ nguồn thải của Formosa Hà Tĩnh và áp dụng các giải pháp đẩy nhanh quá trình phục hồi bằng khoa học công nghệ, trong thời gian không lâu nữa biển sẽ trở lại như trước.
- Bên cạnh khả năng tự làm sạch của biển thì có biện pháp khoa học nào hỗ trợ hay không và hướng triển khai như thế nào?
- Nguồn thải từ Formosa đã được ngăn chặn nên các mảng bám và sản phẩm nguy hại liên quan đã giảm đi rất nhiều, một số tồn lưu trên mặt san hô được biển tự làm sạch. Tuy nhiên, những vùng biển có xoáy hoặc “bẫy” thủy lực thì các hợp chất nguy hại vẫn tập trung cao dù hàm lượng nguy hại là dưới chuẩn. Những khu vực này cần phải được giám sát chặt chẽ và thường xuyên hơn.
Chúng tôi sẽ tiếp tục theo dõi khả năng tự làm sạch của biển, từ đó tìm giải pháp công nghệ tối ưu cho việc làm sạch môi trường và hồi phục hệ sinh thái. Nhưng quan trọng nhất ở đây vẫn là Bộ Tài nguyên và Môi trường giám sát chặt chẽ nguồn thải từ Formosa.
Vừa qua, chúng tôi đã tiến hành giai đoạn 1. Giai đoạn 2 được kế tiếp với việc lựa chọn những vùng nhạy cảm hơn, tích lũy nhiều chất độc hơn chứ không làm dàn trải trong toàn bộ vùng biển, vừa để giảm bớt nguồn lực, vừa đáp ứng nhu cầu dự báo, đánh giá chất lượng môi trường biển.
Về công nghệ, theo kinh nghiệm quốc tế, có thể nghiên cứu áp dụng như Nhật Bản có hệ thống công nghệ xử lý bùn biển. Công nghệ này vừa hút bùn lên mà không phát tán độc tố, không hủy diệt hệ sinh thái rồi xử lý và bồi hoàn trở lại, đảm bảo xử lý chất ô nhiễm. Hy vọng trên kinh nghiệm quốc tế, cộng thêm những đánh giá cụ thể về hiện trạng biển Việt Nam, chúng ta sẽ đề xuất được công nghệ để triển khai.
